Το 40,4 % είναι το «κλειδί» της αυτοδυναμίας στις εκλογές της 7ης Ιουλίου, ανεξάρτητα από το πόσα κόμματα θα μπουν εντός ή εκτός Βουλής και ποιο θα είναι το ποσοστό της μη αντιπροσωπευόμενης κοινοβουλευτικά ψήφου.
Με οποιοδήποτε ποσοστό ίσο ή ανώτερο του 40,4% το πρώτο κόμμα στις εκλογές σχηματίζει αυτοδύναμη κυβέρνηση.
Τι θα γίνει όμως αν το πρώτο κόμμα δεν φτάσει το όριο του 40,4% και πώς θα υπολογίσουμε αν σχηματίζει αυτοδυναμία;
Ακόμη και με ποσοστό 33% είναι δυνατόν το πρώτο κόμμα να εξασφαλίσει την αυτοδυναμία στις εκλογές.
Σε ποιες περιπτώσεις είναι αυτό δυνατό;
Ρόλο-κλειδί στην αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος παίζει το άθροισμα των κομμάτων που θα μείνουν εκτός Βουλής.
Με τον ισχύοντα εκλογικό νόµο, όσο µεγαλύτερο είναι το ποσοστό των κοµµάτων που θα µείνουν εκτός Βουλής τόσο µικρότερο είναι το ποσοστό που απαιτείται να συγκεντρώσει το πρώτο κόµµα για την αυτοδυναµία.
Αν δηλαδή το ποσοστό των «εξωκοινοβουλευτικών» κοµµάτων κυµανθεί µεταξύ του 5% και του 7%, τότε το ποσοστό που χαρίζει αυτοδυναµία στο πρώτο κόµµα θα πρέπει να είναι από 38% έως 38,5%. Αντίθετα, αν τα εκτός Βουλής κόµµατα συγκεντρώσουν ποσοστό 13% έως 15%, τότε το απαιτούµενο ποσοστό αυτοδυναµίας του πρώτου κόµµατος «πέφτει» στο 35% µε 34,5%.
Οι ουσιαστικές παράμετροι είναι δύο:
Αφενός το ποσοστό που θα πάρει αυτοτελώς το πρώτο κόμμα και αφετέρου οι επιδόσεις των μικρών κομμάτων που δεν θα καταφέρουν να συγκεντρώσουν το όριο του 3% για την είσοδό τους στη Βουλή.
Οσο περισσότερα είναι τα κόμματα που θα μείνουν εκτός της Βουλής και κατ' ακολουθία μεγαλύτερο το άθροισμα της δύναμής τους, τόσο θα χαμηλώνει ο πήχης για να κερδίσει ο νικητής την απόλυτη πλειοψηφία των 151 βουλευτών.
Καθοριστικό το ποσοστό των εκτός Βουλής
Για να μπορέσει να σχηματίσει το πρώτο κόμμα αυτοδύναμη κυβέρνηση (με τους εκτός Βουλής σχηματισμούς στα επίπεδα του 5,98%), ο πήχης ψηλώνει αρκετά και απαιτείται ποσοστό τουλάχιστον 37,8% για να έχει 151 έδρες.
Οπως είναι προφανές, το όριο της αυτοδυναμίας κινείται ενδιάμεσα των δύο αυτών ποσοστών, ανάλογα με την τελική συμπεριφορά των εκτός Βουλής κομμάτων.
Για να υπολογιστεί ο αριθμός των εδρών που παίρνει κάθε κόμμα, κατ' αρχάς πολλαπλασιάζεται το ποσοστό του με το 250.
Στη συνέχεια, το γινόμενο διαιρείται με το συνολικό ποσοστό όλων των κομμάτων που περνούν το 3%. Το αποτέλεσμα δίνει τις έδρες. Στις έδρες του πρώτου κόμματος προστίθενται και οι 50 έδρες που είναι το μπόνους που προβλέπει ο εκλογικός νόμος.
Να θυµίσουµε ότι οι επερχόµενες εθνικές εκλογές θα γίνουν µε βάση τα όσα προβλέπει ό νόµος 3636 του 2008, που εισηγήθηκε τότε στη Βουλή ο νυν Πρόεδρος της Δηµοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος.
Ο συγκεκριµένος νόµος τροποποιούσε τον ήδη υπάρχοντα από το 2004 που είχε ψηφιστεί επί υπουργίας Κώστα Σκανδαλίδη.
Η βασική διαφορά των δύο συστηµάτων ήταν ο βαθµός ενίσχυσης του πρώτου κόµµατος. Ο νόµος Σκανδαλίδη προέβλεπε «µπόνους» 40 εδρών και ο νόµος Παυλόπουλου ενίσχυση 50 εδρών.
Σε ισχύ και στους δύο νόµους ήταν το εκλογικό όριο του 3%
