Αισιοδοξία φέρνει πρωτοποριακή ανακάλυψη «καυτής» πηγής ενέργειας στα έγκατα της γης, η οποία ενδεχομένως να είναι πέντε φορές πιο ισχυρή από τα σημερινά γεωθερμικά πηγάδια.

Πρόκειται για πετρώματα που βρίσκονται σε τεράστια βάθη κάτω από την επιφάνεια του φλοιού της Γης.

Μέχρι σήμερα οι επιστήμονες πίστευαν ότι δεν μπορούσαν να εκμεταλλευτούν τη θερμότητα σε αυτά τα πετρώματα, διότι για να παραχθεί γεωθερμική ενέργεια από αυτά, το νερό θα πρέπει να περάσει μέσα από «ρωγμές» για να φτάσει στους 400 βαθμούς Κελσίου.

Τα πετρώματα αυτά βρίσκονται ήδη υπό τεράστια πίεση και θερμότητα, καθιστώντας τα πιο εύκαμπτα, όπως είναι το παιχνίδι Silly Putty. Έτσι, οι ερευνητές ήταν δύσπιστοι ότι οι βράχοι θα μπορούσαν να σχηματίσουν ρωγμές για να περάσει το νερό.

Ωστόσο, έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Communications, δείχνει ότι τέτοιοι βράχοι μπορούν να σχηματίσουν ρωγμές που να  συνδέονται και να κάνουν έτσι τους βράχους διαπερατούς.

Ειδικότερα, επιστήμονες από την Ομοσπονδιακή Πολυτεχνική Σχολή Λωζάννης (EPFL), αγγίζοντας τον υπερκαυτό, πολύ βαθύ βράχο μίλια κάτω από τα πόδια μας, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μια «καθαρή», ανανεώσιμη πηγή ενέργειας ικανή να αντικαταστήσει σημαντική ποσότητα ορυκτών καυσίμων που σχετίζονται με την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Τώρα, τα ευρήματα της Ομοσπονδιακής Πολυτεχνικής Σχολή Λωζάννης (EPFL), που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Nature Communications, έχουν επιβεβαιώσει προηγούμενες θεωρητικές εργασίες που περιγράφονται λεπτομερώς στη Γεωθερμική Ενέργεια: εντόπισαν πιθανές ρωγμές σε αυτούς τους καυτούς βράχους.

Αυτή η γνώση μπορεί να ανοίξει έναν δρόμο προς την πηγή ενέργειας χαμηλού κόστους που μπορεί να είναι μέρος της μετάβασης μακριά από τα ρυπογόνα βρώμικα καύσιμα που προκαλούν την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Επιπλέον, η ισχύς θα ήταν άφθονη — «περίπου πέντε έως δέκα φορές την ενέργεια που παράγεται από τα σημερινά εμπορικά γεωθερμικά πηγάδια», σύμφωνα με μια έκθεση της Ομάδας Καθαρού Αέρα του 2021 που αναφέρεται στην έκδοση.

«Δείξαμε ότι η μετάβαση από εύθραυστο σε όλκιμο δεν αποτελεί αποκοπή για την κυκλοφορία ρευστού στον φλοιό, κάτι που είναι πολλά υποσχόμενο για την εκμετάλλευση των βαθιών γεωθερμικών δεξαμενών», δήλωσε η επικεφαλής της έρευνας Marie Violay, επικεφαλής του Εργαστηρίου Πειραματικής Μηχανικής Βράχων του EPFL. «Αυτά είναι από τα πρώτα πειραματικά αποτελέσματα που ρίχνουν φως σε τέτοιες ακραίες συνθήκες».

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η Quaise Energy βοήθησε στη χρηματοδότηση της μελέτης, μαζί με την Alta Rock Energy, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας, το Ελβετικό Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών, το Ελβετικό Ομοσπονδιακό Γραφείο Ενέργειας και το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας Horizon 2020 της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η θερμότητα από ένα ανενεργό ηφαίστειο θα μπορούσε να διοχετεύεται σε σπίτια σύμφωνα με ένα σχέδιο στην ολλανδική πόλη Bolsward.

Μπορεί οι Κάτω Χώρες να είναι γνωστές για τους ανεμόμυλους, αλλά ο Ynze Salverda δεν είναι οπαδός των ανεμογεννητριών που πολλαπλασιάζονται σε όλη τη χώρα. Πιστεύει ότι η βιώσιμη ενέργεια θα μπορούσε να παραχθεί υπόγεια χρησιμοποιώντας την υπολειμματική θερμότητα από το ηφαίστειο Zuidwal βαθιά κάτω από τη Θάλασσα Wadden.

«Ξεκίνησε ως μια τρελή ιδέα», δήλωσε ο Salverda, μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Stichting Ontwikkeling Geothermie Friesland (Stogef), μιας κοινοτικής πρωτοβουλίας. «Αυτές οι μεγάλες ανεμογεννήτριες ασκούν μεγάλη πίεση στο τοπίο μας, αλλά όταν δεν υπάρχει άνεμος έχουμε πρόβλημα. Έχω ένα υπόβαθρο στον κόσμο του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, ήξερα ότι υπάρχουν μερικά ηφαίστεια, και η [αυξημένη] θερμοκρασία πηγαίνει προς την ακτή».

Η ιστορία των Κάτω Χωρών ως μεγάλης εξόρυξης φυσικού αερίου σημαίνει ότι διαθέτουν τεράστιες ποσότητες δεδομένων για το υπέδαφος. «Ανακαλύψαμε ότι υπάρχει ένα στρώμα πορώδους πέτρας, είναι ωραίο και ζεστό, περίπου 90C, οπότε δεν θα ήταν μια ιδέα να χρησιμοποιήσουμε τη γεωθερμική ενέργεια», είπε. «Θέλουμε να το πάρουμε στα χέρια μας και να συνεργαστούμε με την τοπική κυβέρνηση. Ακριβώς όπως και τα τρόφιμα, χρειαζόμαστε η ενέργεια να είναι αξιόπιστη, προσιτή και δεν πρέπει να εμπορευματοποιηθεί. Και αυτή είναι η όλη ιδέα».

Χρησιμοποιώντας μια γεωθερμική τεχνική «ντουμπλέτας», το νερό μπορεί να αντληθεί από το έδαφος σε μια γεώτρηση και η θερμότητα να εξαχθεί σε έναν εναλλάκτη θερμότητας πριν το νερό επανεισαχθεί μέσω μιας γεώτρησης έγχυσης.

Η δημόσια ενεργειακή εταιρεία Energie Beheer Nederland πιστεύει ότι το 25% της ολλανδικής ζήτησης θερμότητας θα μπορούσε τελικά να καλυφθεί από τη γεωθερμία. Λειτουργούν 26 έργα μη ηφαιστειακής γεωθερμικής ενέργειας, κυρίως για τη θέρμανση θερμοκηπίων μεταξύ της Χάγης και του Ρότερνταμ, καθώς και ένα εθνικό έργο χαρτογράφησης και σχέδια για υπερδιπλασιασμό της γεωθερμικής παραγωγής έως το 2030.Ο Phil Vardon, καθηγητής ενεργειακής γεωμηχανικής στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Ντελφτ, ηγείται του επιστημονικού προγράμματος για ένα γεωθερμικό έργο βάθους 2,5 χιλιομέτρων που θα διανοιχθεί στο Ντελφτ για τη θέρμανση της πανεπιστημιούπολης και του ισοδύναμου 10.000 κατοικιών.

«Το ηφαίστειο είναι ένα μικρό τέχνασμα, αλλά αυτό που φαίνεται να έχει κάνει είναι να αυξήσει τη θερμοκρασία σε τοπικό επίπεδο», δήλωσε. «Μπορείτε να το δείτε αυτό στους χάρτες θερμοκρασίας που παρεμβάλλονται από τα έργα γεωτρήσεων. Ένα πράγμα που δεν είναι τόσο καλό είναι η ικανότητα του νερού να ρέει - υπάρχει μια σχετικά περιορισμένου πάχους δεξαμενή».