Η διακοπή της ροής ρωσικού φυσικού αερίου προς την αποσχισθείσα περιοχή της Μολδαβίας, την Υπερδνειστερία, ανάγκασε όλες τις βιομηχανικές επιχειρήσεις να κλείσουν, εκτός από τους παραγωγούς τροφίμων, δήλωσε σήμερα Πέμπτη (02/01) αξιωματούχος.

Η κυρίως ρωσόφωνη αυτή περιοχή των περίπου 450.000 κατοίκων, η οποία αποσχίστηκε από τη Μολδαβία τη δεκαετία του 1990 όταν κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση, υπέστη οδυνηρό και άμεσο πλήγμα από τη διακοπή χθες της ροής ρωσικού φυσικού αερίου προς την κεντρική και ανατολική Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας.

Όλες οι βιομηχανικές επιχειρήσεις είναι αδρανείς, με εξαίρεση εκείνες που ασχολούνται με την παραγωγή τροφίμων – δηλαδή με την επισιτιστική ασφάλεια για την Υπερδνειστερία, δήλωσε σε τοπικό ειδησεογραφικό κανάλι ο Σεργκέι Ομπολονίκ, πρώτος αναπληρωτής πρωθυπουργός της περιοχής.

«Είναι πολύ νωρίς για να κρίνουμε πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση… Το πρόβλημα είναι τόσο εκτεταμένο που αν δεν επιλυθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, θα έχουμε μη αναστρέψιμες αλλαγές – δηλαδή, οι επιχειρήσεις θα χάσουν τη δυνατότητα να επαναλειτουργήσουν».

Η Ουκρανία επέτρεπε στη Ρωσία να διατηρεί την ροή φυσικού αερίου μέσω του εδάφους της παρά τον συνεχιζόμενο επί τρία χρόνια πόλεμο, εισπράττοντας έως ένα δισεκατομμύριο ευρώ από τα τέλη διαμετακόμισης. Ωστόσο το Κίεβο αρνήθηκε να ανανεώσει την πενταετή συμφωνία η ισχύς της οποίας έληξε την Τετάρτη.

Οι ευρωπαίοι αγοραστές ρωσικού φυσικού αερίου, όπως η Σλοβακία και η Αυστρία, είχαν προετοιμασθεί για την διακοπή, εξασφαλίζοντας εναλλακτικές προμήθειες. Αλλά η Υπερδνειστερία, παρά τους δεσμούς της με τη Μόσχα και την παρουσία εκεί 1.500 Ρώσων στρατιωτών, παρέλυσε.

Μέτρα για την αντιμετώπιση του κρύου

Η τοπική εταιρεία ενέργειας έκοψε τη θέρμανση και το ζεστό νερό στα νοικοκυριά την Τετάρτη, προτρέποντας τις οικογένειες να συγκεντρώνονται σε ένα μόνο δωμάτιο, καλύπτοντας τα παράθυρα με κουρτίνες ή κουβέρτες, χρησιμοποιώντας ηλεκτρικές θερμάστρες, για να έχουν κάποια ζέστη.

Ο ηγέτης της Υπερδνειστερίας Βαντίμ Κρασνοσέλσκι δήλωσε ότι η περιοχή διαθέτει αποθέματα φυσικού αερίου που θα μπορούσαν πιθανότατα να διαρκέσουν για 10 ημέρες περιορισμένης χρήσης στα βόρεια τμήματά της και δύο φορές περισσότερο στα νότια.

Είπε ότι ο κύριος σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας λειτουργεί πλέον με άνθρακα και όχι με φυσικό αέριο και θα πρέπει να είναι σε θέση να παρέχει ηλεκτρική ενέργεια στους κατοίκους τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο.

Η Ρωσία προμήθευε με περίπου 2 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως την Υπερδνειστερία, συμπεριλαμβανομένου του σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ο οποίος παράγει ενέργεια για όλη την Μολδαβία, μια χώρα με 2,5 εκατομμύρια κατοίκους που επιθυμεί να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Μολδαβία έχει με τη Ρωσία μια μακρά ιστορία αντιπαραθέσεων στο θέμα των πληρωμών για το φυσικό αέριο που ελάμβανε και τεταμένων σχέσεων. Η πρώην σοβιετική δημοκρατία προσπαθεί να μειώσει την ενεργειακή της εξάρτηση τουλάχιστον κατά το ένα τρίτο και να εισάγει το 60% των αναγκών της από τη γειτονική Ρουμανία.

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι χαρακτήρισε το τέλος της διαμετακόμισης ρωσικού φυσικού αερίου ως «μία από τις μεγαλύτερες ήττες της Μόσχας» και κάλεσε τις Ηνωμένες Πολιτείες να προμηθεύσουν περισσότερο φυσικό αέριο στην Ευρώπη.

Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, η Ευρώπη μείωσε την εξάρτηση της από ρωσικές ενεργειακές πηγές και αύξησε τις εισαγωγές της από άλλες πηγές, συμπεριλαμβανομένου φυσικού αερίου μέσω αγωγού από τη Νορβηγία και υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τις ΗΠΑ και το Κατάρ.

Σε σημερινή της δήλωσή, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα ανέφερε ότι η απώλεια του ρωσικού φυσικού αερίου πλήττει οικονομικά την Ευρώπη και ότι οι ΗΠΑ είναι οι ωφελημένες.

«Η ευθύνη για τη διακοπή των προμηθειών ρωσικού φυσικού αερίου ανήκει εξ ολοκλήρου στις Ηνωμένες Πολιτείες, στο καθεστώς-μαριονέτα του Κιέβου, καθώς και στις αρχές των ευρωπαϊκών κρατών που θυσίασαν την ευημερία των πολιτών τους για χάρη της παροχής οικονομικής στήριξης στην αμερικανική οικονομία», δήλωσε η ίδια.

Ο συνθέτης Γκόραν Μπρέγκοβιτς ενημερώθηκε την Κυριακή (20/8) πως για λόγους «ασφαλείας» του απαγορεύεται η είσοδος στη Μολδαβία, χώρα που γειτονεύει με την Ουκρανία και έχει κάνει πολύ πιο αυστηρούς τους ελέγχους στα σύνορα μετά το ξέσπασμα της ένοπλης σύρραξης τον Φεβρουάριο του 2022.

Σύμφωνα με τον Τύπο, οι φιλορωσικές θέσεις του μουσουργού κατά τα φαινόμενα έπαιξαν ρόλο σε αυτή την απόφαση, καθώς ο διάσημος καλλιτέχνης, 73 ετών, «υποστήριξε ανοικτά την προσάρτηση της Κριμαίας», όπου έδωσε συναυλία τον Μάρτιο του 2015, «και την εισβολή στην Ουκρανία».

«Μας λυπεί που πληροφορούμαστε ότι ο Γκόραν Μπρέγκοβιτς και το συγκρότημά του δεν θα μπορέσουν να εμφανιστούν απόψε, για λόγους που δεν έχουν καμία σχέση ούτε με τους οργανωτές, ούτε με τους καλλιτέχνες», ανέφερε το Gustar Music Festival, μια ώρα από την πρωτεύουσα Κισινάου.

«Δυστυχώς, δεν έλαβαν άδεια να εισέλθουν στη Δημοκρατία της Μολδαβίας, ενώ είχαν ήδη προσγειωθεί στο αεροδρόμιο», σύμφωνα με μήνυμα που αναρτήθηκε από τους οργανωτές του φεστιβάλ.

Ο κ. Μπρέγκοβιτς, σύμφωνα με δήλωσή του που δημοσιοποίησαν οι οργανωτές, είναι «πολύ απογοητευμένος» που τον απέλασαν «χωρίς καμιά επίσημη εξήγηση».

«Δίνω συναυλίες τη μια πίσω από την άλλη μαζί με τους μουσικούς μου σε όλη την Ευρώπη και ουδέποτε είχα συναντήσει προβλήματα», συμπλήρωσε.

Το ουκρανικό συγκρότημα Kalush Orchestra, που κέρδισε τη Eurovision του 2022, ήταν επίσης προγραμματισμένο να εμφανιστεί την Κυριακή.

Σε ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησε, η μολδαβική συνοριοφυλακή διευκρίνισε πως «απαγόρευσε την είσοδο σε 29 αλλοδαπούς», συμπεριλαμβανομένου του Γκόραν Μπρέγκοβιτς, «κατά τη διάρκεια των τελευταίων 24 ωρών».

«Οι οργανωτές είχαν ενημερωθεί εκ των προτέρων για αυτή την απαγόρευση, η οποία επιβλήθηκε από το 2022» στο πλαίσιο των «μέτρων ασφαλείας» που αποφασίστηκαν σε συντονισμό με τις υπηρεσίες πληροφοριών και διεθνείς εταίρους, πρόσθεσε η ίδια πηγή.

Οι αρχές στην πρώην σοβιετική δημοκρατία βρίσκονται σε κατάσταση συναγερμού, με φόντο την κλιμάκωση των εντάσεων με τη Μόσχα. Η Κισινάου καταγγέλλει πως γίνονται προσπάθειες αποσταθεροποίησης της φιλοδυτικής κυβέρνησης προκειμένου να αναλάβει την εξουσία φιλορωσική.

Γεννημένος στο Σεράγεβο το 1950, γιος μητέρας από τη Σερβία και πατέρα από την Κροατία, ο Γκόραν Μπρέγκοβιτς, αστέρι της ροκ της πάλαι ποτέ Γιουγκοσλαβίας, μεσουράνησε τα χρόνια του 1970 και του 1980, όταν ήταν επικεφαλής του συγκροτήματος Bijelo Dugme («Λευκό Κουμπί»).

Ο ροκ κιθαρίστας μεταμορφώθηκε κατόπιν σε συνθέτη, υπογράφοντας τη μουσική ταινιών του Εμίρ Κουστουρίτσα (Ο καιρός των τσιγγάνων, Underground), όπως και του γάλλου Πατρίς Σερό (La Reine Margot, 1994).