Ντίνα Ιωακειμίδου

Μια ομάδα νέων ανθρώπων εγκατέλειψε στην απαρχή της κρίσης την Αθήνα δημιουργώντας την οικο-κοινότητα αυτάρκειας Free and Real στη Β. Εύβοια, στο όρος Τελέθριο.

Μια νησίδα ελευθερίας που στηρίζεται στην προσφορά, στην ισότητα και στη γνώση. Και αν νομίζετε ότι κυνηγούν ανεμόμυλους, αρκεί να ρίξετε μια ματιά στο έργο που μέσα σε έξι χρόνια έχουν παράξει.

Τώρα μας προσκαλούν στο πρώτο τους οικολογικό φεστιβάλ, που περιλαμβάνει συμμετοχές αντίστοιχων οικολογικών εγχειρημάτων από Ευρώπη και Ελλάδα.

Από 15-18 Σεπτεμβρίου οι συμμετέχοντες θα απολαύσουν χορό, θέατρο, μουσικά συγκροτήματα από διάφορα μήκη και πλάτη της Γης, γιόγκα, εργαστήρια αυτάρκειας. Οι Free and Real μάς καλούν να ενώσουμε τις κουκκίδες...

Στην απαρχή της κρίσης μια ομάδα νέων παιδιών από την Αθήνα αποφάσισαν να γυρίσουν την πλάτη τους σε ένα μέλλον που δεν τους ενδιέφερε, σε ένα μέλλον που οι άλλοι προγραμμάτιζαν γι' αυτούς. Ή θα βρούμε τον δρόμο ή θα τον φτιάξουμε, αποφάσισαν, καταρρίπτοντας όλες τις βεβαιότητες μιας προκατασκευασμένης ζωής που αποτυπώνεται σε ένα από τα αγαπημένα τους μότο: «Ευτυχισμένοι είναι οι ελεύθεροι και ελεύθεροι οι γενναίοι».

Εργασίες στον κήπο έξω από το ξυλόσπιτο | Κατερίνα Καταλάθος

Υστερα λοιπόν από πολλές συζητήσεις, προτάσεις, θέσεις, συνθέσεις και αντιθέσεις την άνοιξη του 2008 γεννήθηκε η μη κερδοσκοπική, μη κυβερνητική οργάνωση Free and Real - Aληθινά και Ελεύθερα.

Το στίγμα των προθέσεών τους εμπεριέχεται αυτούσια στον τίτλο τους: Freedom of Resources for Everywhere & Respect, Equality, Awareness and Learning, που πάει να πει: Ελευθερία Πόρων για Ολους Παντού & Σεβασμός, Ισότητα, Αντίληψη και Γνώση.

Και κάπως έτσι, το 2009, δημιούργησαν στη Β. Εύβοια, στο χωριό Αγιος, μια πρότυπη οικο-κοινότητα ευελπιστώντας σε μια αυτάρκη κοινωνία γνώσης, προσφοράς, ισότητας.

Μια κοινωνία που θα εκμεταλλεύεται, όπως σημειώνουν οι ίδιοι, στρατηγικά τους πόρους, δίχως να επιβαρύνουν το οικοσύστημα και τους ανθρώπους.

Μια νησίδα ελευθερίας που στηρίζεται και θα διαδίδει την οικονομία της προσφοράς και όχι της ανταλλαγής.

Σύμφωνα με τους ίδιους, «η αποστολή του Εγχειρήματος Τελαίθριον είναι να δημιουργήσει το πρώτο, τόσο αναγκαίο, μοντέλο οικο-κοινότητας στην Ελλάδα, που θα λειτουργήσει ως ένα σχολείο αυτάρκειας και ένα πρότυπο μοντέλο της αειφορίας και βιωσιμότητας, υγιείς και αρμονικές συνθήκες διαβίωσης με σεβασμό στις ανθρώπινες αξίες και στο οικοσύστημα, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθαρών και αποδοτικών μέσων μεταφοράς, συνεχή έρευνα και εκπαίδευση σε όλα τα σχετικά θέματα και τεχνολογίες, να διατίθενται εξίσου σε όλους.

Το έργο δημιουργείται στο νησί Εύβοια για περισσότερο από 6 χρόνια τώρα, με περισσότερους από 20.000 επισκέπτες από κάθε γωνιά του κόσμου και εβδομαδιαία προβολή σε πάνω από 120.000 άτομα!»

Εξι χρόνια μετά, για τους συμμετέχοντες στο εγχείρημα η συνεχής έρευνα στους βασικούς τομείς αυτάρκειας, όπως η υγεία σωματική και ψυχική, η καλλιέργεια της διατροφής, η δόμηση και ενέργεια, συνιστά τρόπο ζωής.

Δημιούργησαν τρεις κύριους χώρους σε απόσταση πέντε χιλιομέτρων μεταξύ τους:

◆ Τον κεντρικό χώρο πολλαπλών χρήσεων που περιλαμβάνει αίθουσα σεμιναρίων, κουζίνα, εργαστήριο, ξυλουργείο, εκθετήριο, θερμοκήπιο, αποξηραντή βοτάνων και έναν βοτανόκηπο-λαχανόκηπο.

◆ Ο δεύτερος χώρος, που αποκαλείται το Test Site, περιλαμβάνει τέσσερα οικολογικά σπίτια τα λεγόμενα yurts (τα yurts πρωτοδημιουργήθηκαν από τους νομάδες Μογγόλους κατά τον 13ο και 14ο αιώνα με στόχο ελαφριές μεταφερόμενες κατασκευές που να αντέχουν τις ακραίες συνθήκες της σιβηρικής στέπας), καθώς και ένα μικρό ξυλόσπιτο και τουαλέτες που λειτουργούν με το σύστημα της κομποστοποίησης.

Επίσης, μέσω φωτοβολταϊκών, γίνεται χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ έχει προβλεφθεί σύστημα διαχείρισης νερού.

Η καλλιέργεια του βοτανικού κήπου και του λαχανόκηπου στηρίζεται στις αρχές της περμακουλτούρας ή αεικαλλιέργειας και που εστιάζει στην οικολογική προσέγγιση σχεδιασμού και υποστήριξης ανθρώπινων καταυλισμών, τρόπου ζωής, παραγωγικών αγροτικών συστημάτων με βασικές αρχές δεοντολογίας τη φροντίδα για τον άνθρωπο, φροντίδα για τη γη και θέσπιση ορίων στην κατανάλωση, παραγωγή καθώς και την αναδιανομή του πλεονάσματος σπόρων, ρούχων, γνώσης, εργασίας, χρήματος, γης κτλ.

◆ Τέλος, ο τρίτος και βασικός χώρος του εγχειρήματος, το Telaithrion Project, κοντά στην κορυφή του όρους Τελέθριον, στα 450 μέτρα υψόμετρο, αφορά τον κεντρικό γεωδαιτικό θόλο 100 τ.μ., το σκάψιμο τεχνητής λίμνης, καθώς και 1.000 καρποφόρα και άλλα δέντρα.

Δουλεύοντας στη διαχείριση των υδάτων | Κατερίνα Καταλάθος

Η δράση της οικο-κοινότητας Free and Real έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον χιλιάδων ανθρώπων από κάθε άκρη της Γης καθώς και το ενδιαφέρον των ΜΜΕ, τόσο εγχώριων όσο και διεθνών.

Και αυτό καθώς ουδέποτε υπήρξε μια περίκλειστη κοινότητα. Αντίθετα, ανοίχτηκε τόσο στην τοπική κοινωνία όσο και ευρύτερα διοργανώνοντας σειρά σεμιναρίων και δράσεων ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

Τα εργαστήρια περιλαμβάνουν ευρύτατη γκάμα γνώσης και αυτάρκειας από τον βιοκλιματικό σχεδιασμό και τη βιοκλιματική αρχιτεκτονική, την κατασκευή σπιτιών από φυσικά υλικά (άχυρο, πηλός, ξύλο), τη διατροφική αυτάρκεια, τους συνδυασμούς τροφών, υγεία, τη γνωριμία με τη χορτοφαγία, τις μεταποιήσεις, την καλλιέργεια μανιταριών, την παρασκευή παραδοσιακού σαπουνιού με ελαιόλαδο, την παρασκευή γιατρικών από βότανα, τη μελισσοκομία, την κοπτοραπτική, τα μαθήματα γιόγκα. Εν ολίγοις ό,τι συνιστά την αυτάρκεια.

Παράλληλα σχεδιάζουν και συνδιοργανώνουν μεγάλες εκδηλώσεις στην Αθήνα και σε άλλα μέρη της Ελλάδας με συμμετοχές και άλλων οικολογικών εγχειρημάτων.

Οπως επισημαίνουν και οι ίδιοι, «συμμετέχουμε στη μεγάλη οικογένεια του ελληνικού οικοδικτύου παραγωγών, χειροτεχνών και συλλογικοτήτων. Διαδίδουμε πληροφορίες και πρακτικές λύσεις πάνω σε ποικίλα θέματα, διαδίδουμε και προωθούμε προϊόντα αυτάρκειας και δίκαιου εμπορίου αλλά και του παγκόσμιου δικτύου οικο-κοινοτήτων (GEN), συνεργαζόμαστε ανιδιοτελώς με τοπικούς συλλόγους, φορείς και απλούς πολίτες διαδίδοντας την οικονομία προσφοράς...»

Να ενώσουμε τις τελείες...

Kατερίνα Καταλάθος

Και ήρθε η ώρα, όπως μας προτρέπουν τα παιδιά του Τελέθριον, οι Αληθινά Ελεύθεροι, να ενώσουμε τις κουκκίδες...

Με σύνθημα «καιρός να σπάσουμε τα φράγματα και να ενώσουμε τις κουκκίδες (Time to brake the barriers and connect the dots) διοργανώνουν από τις 15 έως και τις 18 Σεπτεμβρίου το πρώτο τους οικολογικό φεστιβάλ. Το Free and Real Spiral Knights Eco Fest 2016.

Προσβλέπουν σε μια θαυμάσια γιορτή για την αειφορία, βιωσιμότητα και τη συνδήλωση ανθρώπων και εγχειρημάτων από όλη την Ελλάδα και τον κόσμο.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης θα υπάρχει ζωντανή μουσική, θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις, πρακτικά εργαστήρια, όπως, μεταξύ άλλων, φυσική δόμηση, μαγειρική, καλλιέργεια μανιταριών, περμακουλτούρα κ.λπ. καθώς και σεμινάρια (γιόγκα, τάι-τσι, thai μασάζ, ακροβατικά, capoeira, chi kung και άλλα).

Μουσικά συγκροτήματα θα παραστούν από Αργεντινή, Μεξικό, Σενεγάλη, ενώ για την επίδειξη Καποέιρα έχουν προσκληθεί καθηγητές από τη Βραζιλία.

«Στόχος μας είναι να έρθουμε σε επαφή τόσο με τον κόσμο όσο και με τα άλλα αντίστοιχα εγχειρήματα που βρίσκονται σε εξέλιξη τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς. Ηδη έχουν δηλώσει συμμετοχή περισσότερες από 35 οικο-κοινότητες από την Ευρώπη και συγκεκριμένα από Τσεχία, Γερμανία, Αγγλία, Πορτογαλία, Ιταλία, Σουηδία και, από την Ελλάδα, από Αθήνα, Εύβοια, Πελοπόννησο, Θεσσαλονίκη. Θα υπάρχουν πολλά και διαφορετικά stages και θόλοι για το φεστιβάλ. Εχει προβλεφθεί χώρος φαγητού με vegan φαγητό, πολλές κατασκευές ακόμη και παιδότοπος και για ενηλίκους παρακαλώ.  Παιχνίδια έχουν προετοιμαστεί για νέους και για λιγότερο νέους. Η εκδήλωση θα έχει τα χαρακτηριστικά της συνδημιουργίας και όλοι θα πρέπει να συμμετέχουν.  Ο καθένας θα είναι προσωπικά υπεύθυνος για την καθαριότητα και την ασφάλεια του χώρου καθώς και για την προστασία του γύρω δάσους. Η ανακύκλωση και κομποστοποίηση περιλαμβάνονται στις ευθύνες εκάστου εκ των συμμετεχόντων, ενώ θα γίνει σπορά στο κτήμα και θα φυτευτεί κήπος» αναφέρει στην «Εφ.Συν.» ο Απόστολος Σιάνος, ψυχή του εγχειρήματος Τελέθριον.

Συνολικά υπάρχει χώρος για 250 κατασκηνωτές, ενώ οι διοργανωτές εκτιμούν ότι κατά τη διάρκεια του τετραήμερου οικοφεστιβάλ θα επισκεφθούν τον χώρο περίπου 3.000 άτομα.

Το φεστιβάλ έχει τη στήριξη και του Δήμου Αιδηψού Ιστιαίας.

«Στην αρχή υπήρχε επιφύλαξη από την τοπική κοινότητα. Η εντοπιότητα βέβαια παίζει καταλυτικό ρόλο», σημειώνει ο Απόστολος Σιάνος.

«Ομως έξι χρόνια μετά, καθώς έχουμε επιλέξει να συμμετέχουμε και να βοηθάμε στην τοπική κοινωνία, έχουμε κερδίσει την αναγνώριση του έργου μας. Χαρακτηριστικό επ' αυτού είναι ότι έχουμε κληθεί να αναλάβουμε την περιβαλλοντική εκπαίδευση στα σχολεία. Γεγονός που μας χαροποιεί πολύ», καταλήγει ο κ. Σιάνος.

Οι τιμές για τη συμμετοχή στο φεστιβάλ ξεκινούν από 35 ευρώ για ατομική σκηνή και περιλαμβάνουν και οικονομικά πακέτα για όλη την οικογένεια. Ωστόσο υπάρχει και εναλλακτική δυνατότητα, όπως αυτή της εθελοντικής εργασίας γι' αυτούς που επιθυμούν να συμμετέχουν χωρίς ωστόσο να διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα.

«Ευχαριστούμε όλους τους ανθρώπους που έχουν βρεθεί στον δρόμο μας από τότε που ξεκινήσαμε μέχρι σήμερα», σημειώνουν στον εξαιρετικά ενημερωμένο ιστότοπό τους Freeandreal.org.

«Ολες οι εικόνες που έχουν αποτυπώσει στη συνείδησή μας εκτιμώνται ως θησαυροί στο ταξίδι αυτό».

Ενα ταξίδι χιλίων χιλιομέτρων αρχίζει με ένα βήμα, σύμφωνα με τη ρήση του Λάο Τσε.

Τα παιδιά του Τελαίθριον τόλμησαν το πρώτο βήμα και διένυσαν έως τώρα πολλά χιλιόμετρα.

Και το ταξίδι τους, όπως όλα δείχνουν, είναι ακόμη στην αρχή...