Μελέτη του Γιάννη Περάκη: Περίγραμμα Βιομηχανικής Πολιτικής της Εξόδου και της Ανασυγκρότησης

Περίγραμμα Βιομηχανικής Πολιτικής της Εξόδου και της Ανασυγκρότησης*

Η βιομηχανία-μεταποίηση αποτελεί την βάση της οικονομίας μιας χώρας. Στην Ελλάδα ιστορικά η βιομηχανία-μεταποίηση απο την είσοδό μας στην ΕΕ, κατείχε το 1981 το 25% του ΑΕΠτο 2000 στο 15% και το 2012 στο 9%. Η κατάρρευση εξηγείται λόγω:

  • Ο τρόπος δημιουργίας της εθνικής αστικής τάξης ( ηδιάσταση του καινοτόμου βιομηχάνου ως φορέα και πρακτικού μετουσιωτή του πνεύματος της σύγχρονης επιστήμης και τεχνικής και ποτέ δεν καλλιέργησε στοιχεία αυτόχθονης παραγωγής είτε σε ερευνητικό επίπεδο, είτε σε επίπεδο καινοτομίας είτε πολύ περισσότερο σε επίπεδο παραγωγής δημιουργίας κερδών και επανα-προώθησής τους στον εκσυγχρονισμό της παραγωγής).
  • Την ανυπαρξία βιομηχανικής πολιτικής.
  • Mε την ένταξη μας στην Ε.Ε. και στην ευρωζώνη (έλλειψη των αντίστοιχων νομισματικών πολιτικών μέσω του εθνικού νομίσματος).
  • Τις συχνές μεταβολές του θεσμικού πλαισίου (αδειοδοτικό, φορολογικό, ασφαλιστικό, δανειοδο-τικό, χρηματοδοτικό κλπ).

1. Βασικές διαρθρωτικές αδυναμίες της ελληνικής βιομηχανίας


Ανυπαρξία βιομηχανικής πολιτικής (Το Υπουργείο Βιομηχανίας, υποβαθμίστηκε σε Γενική Γραμματεία, της οποίας σήμερα και αυτή που να υπάρχει στερείται περιεχομένου).                   

Η στενή και έντονη διαπλοκή κράτους και των κλάδων της ελληνικής οικονομίας.  

Η πολιτική του «προστατευτισμού» (δασμοί κλπ) που πριμοδοτούσε την εγχώρια παραγωγή αλλά οδήγησε στην δημιουργία μονοπωλίων και είχαν σαν αποτέλεσμα την έλλειψη του εκσυγ-χρονισμού και της καθίζησης της παραγωγικότητας.      

Η υστέρηση στην ανάπτυξη των μηχανολογικών κλάδων.             

Η έλλειψη ορθολογικής, κάθετης οργάνωσης της παραγωγής.     
Η μεγάλη εξάρτηση των κλάδων-κλειδιών από το εξωτερικό εμπόριο (π.χ. για την προμήθεια α’υλών-εξοπλισμού) και το ξένο κεφάλαιο.               
Το χαμηλό ποσοστό προστιθέμενης αξίας σε πολλούς κλάδους.           
Το μικρό μέγεθος των θεωρούμενων «μεγάλων» ελληνικών επιχειρήσεων σε συνδυασμό με τον οικογενειακό τους χαρακτήρα.      

Ο μεταπρατικός χαρακτήρας της ελληνικής επιχειρηματικής δραστηριότητας με κύριο χαρακτηριστικό την επιχειρηματική εστίαση στον έλεγχο των κλάδων (ακίνητα,προμήθειες, εφοδιαστική αλυσίδα), έτσι ώστε χωρίς κίνδυνο και μακροπρόθεσμη αβεβαιότητα από την επιχειρηματική δραστηριότητα να αποκομίζονται κέρδη.
Η μη ορθολογική κεφαλαιακή διάρθρωση των επιχειρήσεων (υπέρμετρος δανεισμός).

Η εξέλιξη του ΑΕΠ κατά τομέα παραγωγής αποτυπώνεται στον επόμενο πίνακα:GPer11

2.Xαρακτηριστικά της ελληνικής βιομηχανίας

Στην Ελλάδα δεν εφαρμόστηκε εκτεταμένα το περίφημο φορντικό μοντέλο. Το είδος βιομηχανικός εργάτης στη γραμμή παραγωγής δεν υπήρξε, ενώ σημαντικότατη παρουσία την είχεο μάστορας-τεχνίτης.

Η Μεταποίηση συγκαταλέγεται στους τομείς με τη μεγαλύτερη μείωση, ειδικά στην τελευταία τριετία. Πιο συγκεκριμένα, η μείωση της απασχόλησης ήταν 6,6% κατά μέσο όρο την περίοδο 2008-2010 έναντι 1,9% στο σύνολο της οικονομίας. Οι παραπάνω εξελίξεις εντάσσονται στη μακροχρόνια δια-δικασία αποβιομηχάνισης της ελληνικής οικονομίας και μετατροπής της σε οικονομία υπηρεσιών που έχει ξεκινήσει ήδη από τη δεκαετίατου 80’.

Βασικό χαρακτηριστικότης ελληνικής βιομηχανίας είναιτο πολύ μικρό μέγεθος των παραγωγικών μονάδων του κλάδου. Συγκεκριμένα, ο τομέας της Μεταποίησης αποτελείται από 95.309 επιχειρήσεις που στη συντριπτική τους πλειοψηφία (96,5%) είναι πολύ μικρές (1-9 απασχολούμενοι).

Πίνακας 2: Αριθμός επιχειρήσεων στη βιομηχανία και κατανομή σε τάξεις μεγέθους
Μέγεθος Επιχείρησης 2003   Αριθμός επιχειρήσεων 2005   Αριθμός επιχειρήσεων 2007   Αριθμός επιχειρήσεων
1-9 άτομα 84.631 88.244 91.979
10-19 άτομα 1.144 1.121 1.182
20-49 άτομα 1.121 1.017 1.224
50-249 άτομα 691 671 779
250 και άνω 150 145 145
Σύνολο 87.737 91.198 95.309
Οι 91.979 πολύ μικρές επιχειρήσεις (στοιχεία 2007) οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 96,5% του συνόλου των επιχειρήσεων του τομέα, κατέχουν μόλις το 22,6% του συνόλου του κύκλου εργασιών ενώ οι 145 πολύ μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες αντιπροσωπεύουν μόλις το 15% του συνόλου του αριθμού των επιχειρήσεων, κατέχουν το 47,3%% του συνόλου του κύκλου εργασιών. Η συγκέντρωση αυτή φαίνεται να ενισχύεται περαιτέρω κατά τη περίοδο 2003-2007.

   Πίνακας 3: Συμβολή πολύ μικρών και μεγάλων επιχει-ρήσεωντης ελληνικής βιομηχανίας σε βασικά μεγέθη
   
Μέγεθος επιχείρησης Αριθμός επιχειρήσεων Αριθμός εργαζομένων Κύκλος εργασιών
1-9 άτομα 96,50% 46,40% 22,60%
250 και άνω 0,15% 20,60% 47,30%
  • Ο τρόπος αλλά και το μοντέλο ανάπτυξης της βιομηχανίας μεταπολεμικά εμφανίζεται με την μεγάλη συγκέντρωση στο νομό της Αττικής. Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία για την Αττική:
  • Το 37,7% της συνολικής προστιθέμενης αξίας της ελληνικής μεταποίησης παράγεται στην Αττική (Οι Νομοί της Ελλάδος 2009, Allmedia AE).      
  • Το 45% των μισθών και ημερομισθίων που δίνονται στη μεταποίηση στην Ελλάδα προορίζεται γιατην Αττική (Eurostat-Regional Statistics, 2007).  
  • Το 40,7% των απασχολουμένων στην ελληνική μεταποίηση εργάζεται στην Αττική (Eurostat-Regional Statistics, 2007).                
  • Οι μεταποιητικές επιχειρήσεις στην Αττική είχαν συνολικές πωλήσεις 51,2 δισ. €, που αντιστοι-χούν στο 72,2% του συνολικού κύκλου εργασιών της ελληνικής μεταποίησης (2006).
3. Κλαδικές εξειδικεύσεις στην ελληνική βιομηχανία.

Οι πέντε σημαντικότεροι κλάδοι της ελληνικής βιομηχανίας σύμφωνα με τα βασικά τους μεγέθη (το 2010) παρουσιάζονται στον Πιν.4 που ακολουθεί.

Πίνακας 4: Οι πέντε σημαντικότεροι κλάδοι της βιομηχανίας
Αριθμός επιχειρήσεων ( 83.565 επιχειρήσεων ): ΕΤΟΣ-2010  Κύκλος εργασιών (54,88 εκατ. ευρώ σύνολο) Αριθμός εργαζομένων (400.943 σύνολο)
Μεταποίηση 100%
Τρόφιμα 18,90% Προϊόντα διϋλισης 21,80% Τρόφιμα 20,30%
Μεταλλικά προϊόντα 15,10% Τρόφιμα 20,20% Μεταλλικά προϊόντα 11,90%
Είδη ένδυσης 13,00% Μεταλλικά προϊόντα 7,60% Είδη ένδυσης 7,40%
Επιπλα 8,70% Βασικά μέταλλα 7,50% Προϊόντα από μη μεταλλικά   ορτκτά 6,70%
Προϊόντα ξύλου 7,70% Προϊόντα από μη μεταλλικά ορυκτά 5,90% Επιπλα 5,20%
Από Μελέτη ΙΟΒΕ: Βιομηχανία Τροφίμων και Ποτών, 2013 Στοιχεία Eurostat, SBS , 2010
Παρατηρείται ότι ο σημαντικότερος κλάδος ως προς τη συμμετοχή του στα τρία από τα τέσσερα βασικά μεγέθη (Αριθμός επιχειρήσεων, ακαθάριστη προστιθέμενη αξία και αριθμός εργαζομένων) είναι ο κλάδος των τροφίμων, με σημαντική διαφορά από τους κλάδους που ακολουθούν.

Μόνο με κριτήριο τον κύκλο εργασιών, ο κλάδος των πετρελαιοειδών με 21,85% εμφανίζεται μεγα-λύτερος κατά 1,5 ποσοστιαία μονάδα, αλλά με συμμετοχή στην ακαθάριστη αξία παραγωγής μόλις 7,6% ίση με περίπου το 1/3 εκείνης των τροφίμων.Από τα στοιχεία του Πίνακα 4 φαίνεται καθαρά η κατάρρευση «ιστορικών» για την ελληνική βιομηχανία κλάδων όπως η ένδυση-υπόδηση και το έπιπλο–ξύλο, κυρίως ως προς τη συμμετοχή τους στον κύκλο εργασιών της βιομηχανίας και την ακαθάριστη αξία παραγωγής, όπου δεν βρίσκονται καν μέσα στους πέντε πρώτους.

4. Καταγραφή των προτάσεων για την ανασυγκρότηση της βιομηχανίας

Ο κύριος στόχος της ανασυγκρότησης θα επικεντρωθεί στη διαμόρφωση των έξι παραγωγικών διακλαδωμένων οικονομικών υποσυνόλων ενός συνόλου, που θα αποτελούν και την αιχμή της αναπτυξιακής πολιτικής, σε συνδυασμό με μια σαφή και σύγχρονη κλαδική πολτική.Τα 6 αυτά παραγωγικά υποσύνολα είναι:
  • Το αγροτοδιατροφικό.
  • Η αξιοποίηση του ορυκτού μας πλούτου.
  • Το κατασκευαστικό.
  • Τα νέα διακλαδωμένα υποσύνολα, της έντασης γνώσης και έρευνας όπως των περιβαλλοντικών τεχνολογιών, της πληροφορικής και μικροηλεκτρονικής, της βιοτεχνολογίας κλπ.  
  • Το ενεργειακό.    
  • Το τουριστικό
Τα ανωτέρω υποσύνολα είναι και μεταξύ τους αλληλοεξαρτώμενα (πχ. το ενεργειακό επηρεάζει άμεσα τη βιομηχανία και το κατασκευαστικό). Η έρευνα η τεχνολογία, η πληροφορική και η καινοτομία αφορά όλα τα διακλαδωμένα υποσύνολα. Επίσης, η ανάπτυξη ορισμένων απ’ αυτών όπως π.χ. το τουριστικό, μπορεί να λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά και σε άλλα όπως π.χ.στις κατασκευές και το αγροτοδιατροφικό κλπ.

Τα δεδομένα

1. Η ύπαρξη πρώτων υλών και πλουτοπαραγωγικών πηγών

Η Ελλάδα διαθέτει πρώτες ύλες και πλουτοπαραγωγικές πηγές. Ο αγροτικός τομέας και ο ορυκτός πλούτος μπορούν να δώσουν πρώτες ύλες στη βιομηχανία-μεταποίηση και ώθησηστην ανάπτυξη.Η Ελλάδα διαθέτει τα μεγάλα συγκριτικά πλεονεκτήματα:

  • ενός πλούσιου σε χλωρίδα και πανίδα, διαφοροποιημένου γεωμορφολογικά χώρου και
  • ενός ήπιου κλίματος που ευνοεί την παραγωγή μιας μεγάλης ποικιλίας και υψηλής ποιότητας αγροτικών προϊόντων. Με δεδομένο ότι η μορφολογία της χώρας μας δεν ευνοεί γενικά μεγάλες εκτατικές μονοκαλλιέργειες,θα πρέπει να αξιοποιηθούν τα παραπάνω συγκριτικά πλεονεκτήματα για την εφαρμογή ορθών καλλιεργητικών πρακτικών και την ανάπτυξη σύγχρονης ποιοτικής βιολογικήςπολυκαλλιέργειας.
2. Η Ελλάδα διαθέτει πλούσιο επιστημονικό δυναμικό σχετικά νεαρής ηλικίας

Τα Ελληνικά πανεπιστήμια και τα τεχνολογικά ιδρύματα παράγουν εξειδικευμένους τεχνολόγους και επιστήμονες που καλύπτουν όλους σχεδόν τους παραγωγικούς κλάδους που υπάρχουν στην Ελλάδα αλλά και αυτούς που μπορούν να αναπτυχθούν. Εκπαιδεύουν χιλιάδες νέων επιστημόνων το χρόνο, με ένα σημαντικό κόστος για την ελληνική οικονομία αλλά και τις οικογένειες τους.Το δυναμικό αυτό, όμωςαναγκάζεται να αναζητήσει δουλειά και προκοπή σε άλλες χώρες.

3. Ανθρώπινο δυναμικό με εμπειρία στην επιχειρηματικότητα

Ο αριθμός των επιχειρήσεων στη μεταποίηση ανέρχεται γύρω στις 100.000, οι οποίες σε ποσοστό μεγαλύτερο από 96,5% είναι πολύ μικρές με 1-9 απασχολούμενους. Πρόκειται για ένα πολύτιμο δυναμικό επιχειρηματικής δραστηριότητας όπου κυριαρχούν οι μικροϊδιοκτήτες, παρά την συρίκνωση της εποχής των μνημονίων. Αυτή η επιχειρηματική εμπειρία σε συνδυασμό με την εκτεταμένη ακόμη «μαστορική» τέχνη και λοιπή τεχνογνωσία θα πρέπει να αξιοποιηθούν για να αναπτυχθούν στη χώρα μικρού μεγέθους αλλά ευέλικτες και ποιοτικές παραγωγικές μονάδες.

4. Βιομηχανική κληρονομιά-παράδοση

Το συνολικό ποσοστό της βιομηχανίας στο εγχώριο ΑΕΠ μειώθηκε πολύ σημαντικά σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Ολόκληροι βιομηχανικοί κλάδοι συρρικνώθηκαν ή εξαφανίστηκαν και βιομηχανικές εγκαταστάσεις εγκαταλείπονται και σαπίζουν. Εξακολουθεί όμως, να υπάρχει ζωντανή η βιομηχανική κληρονομιά σε ανθρώπους και κτιριακή υποδομή η οποία δεν έχει απαξιωθεί και μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί για βιομηχανική παραγωγή αλλά και άλλες σχετικές με τις ανάγκες της βιομηχανίας λειτουργίες.Αυτή η πολύτιμη παράδοση αποτελεί ζωτικό υλικό για τη σύσταση σύγχρονων εναλλακτικών παραγωγικών μοντέλων, αποτελεί δηλαδή κρίσιμο συγκριτικό πλεονέκτημα του τόπου που είναι εφικτό να μετατραπεί σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημαγια την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας.

5. Η ταυτότητα της Ελληνικής βιομηχανίας
Οι συνθήκες στη χώρα μας δεν ταυτίζονται με τις συνθήκες στην βιομηχανική Δύση. Η χώρα μας, λόγω της απουσίας μιας βιομηχανικής ολοκλήρωσης, έχει μεγαλύτερες πρακτικές δυνατότητες,από τις αναπτυγμένες βιομηχανικά χώρες, να αναπτύξει βιομηχανία τεχνολογικής αιχμής με μικρές και ευέλικτες παραγωγικές μονάδες που θα εκμεταλλευτούν τα κενά και τις αδυναμίες του μαζικού μοντέλου παραγωγής.Το σημαντικότερο χαρακτηριστικό της ελληνικής βιομηχανίας είναι το πολύ μικρό μέγεθος της συντριπτικής πλειοψηφίας των επιχειρήσεων. Το μικρό έχει άμεση σχέση με τον τρόπο οργάνωσης και διοίκησης των επιχειρήσεων αυτών. Ο ιδιοκτήτης είναι και ο manager της επιχείρησης, η διοίκηση είναι συχνά οικογενειακή υπόθεση.Εκτός από τις πολύ μεγάλες βιομηχανίες εντάσεως εργασίας (π.χ. κλωστοϋφαντουργία, χημική βιομηχανία κλπ) το είδος «βιομηχανικός εργάτης» σπανίζει και οι εργαζόμενοι δεν είναι βιομηχανικοί εργάτες με τη «φορντική έννοια» του όρου αλλά μάστοροι και τεχνίτες με σημαντική εμπειρία και πολύτιμη τεχνογνωσία.
  • Η ιδιωτική δαπάνη για Ερευνα και Ανάπτυξη στην Ελλάδα αποτελεί πολύ μικρό ποσοστό της οπωσδήποτε ανεπαρκούς δημόσιας δαπάνης.
  • Η κουλτούρα της συνεργασίας μεταξύ των επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι πολύ χαμηλή. Οι παραγωγικές μονάδες χαρακτηρίζονται από έλλειψη καθετοποίησης με αποτέλεσμα πολύ χαμηλό ποσοστό εγχώριας Προστιθέμενης Αξίας (λειτουργία μόνο στα αρχικά ή μόνο στα τελικά στάδια της παραγωγής του τελικού προϊόντος). Οι μικρές βιομηχανικές επιχειρήσεις απευθύνονταν σχεδόν αποκλειστικά στην εσωτερική αγορά με στόχο την υποκατάσταση εισαγωγών που βέβαια, υπήρξε κεντρική πολιτική για μια μεγάλη περίοδο. Ο προσανατολισμός όμως αυτός δεν βοήθησε στην ανάπτυξη της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων και στηρίχθηκε στα συγκριτικά πλεονεκτήματα των διαφόρων κλάδων που δεν προσπάθησαν να αναπτύξουν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.
Η ανάπτυξη των κλάδων αλλά και των προτάσεων που ακολουθεί είναι ενδεικτική και σε καμμία περίπτωση περιοριστική.

Ανάπτυξη των προτάσεων ανά κλάδο

1. Ορυκτές Πρώτες Υλες-Προτάσεις για την παραγωγική εκμετάλευση των ορυκτών μας

  • Κίνητρα για την αποτροπή των εξαγωγών των ακατέργαστων ορυκτών και πρώτων υλών: Αφορά τις πρώτες ύλες που θα μπορούν να κατεργαστούν στην Ελλάδα. Πλέον πρόσφατο είναι το παράδειγμα της Ινδονησίας, μιας από τις μεγαλύτερες παραγωγούς ορυκτών πρώτων υλών παγκοσμίως, με τεράστια κοιτάσματα λατεριτών. Στις 12.1.2014 η κυβέρνηση της χώρας απαγόρευσε όλες τις εξαγωγές ακατέργαστων μεταλλευμάτων για να δώσει ώθηση στην εγχώρια επεξεργασία και την παραγωγή προϊόντων μεγαλύτερης αξίας. Ήδη εκτιμάται ότι μέχρι το τέλος του έτους θα έχουν ολοκληρωθεί εννέα εργοστάσια μεταλλουργίας νικελίου ενώ μέχρι το 2017 μπορεί να έχουν κατασκευαστεί μέχρι και 63 μεταλλουργίες, νικελίου, χαλκού και άλλων μετάλλων.Κανένα μεταλλουργικό εργοστάσιο δεν πρόκειται να κατασκευαστεί αν δεν υπάρχουν τα συμπυκνώματα που θα το τροφοδοτήσουν.
  • Δημιουργία κάθετων μεταλλουργικών βιομηχανιών: Η εξόρυξη των ορυκτών πρώτων υλών θα συνδυαστεί με τη βιομηχανική επεξεργασία τους (π.χ. παραγωγή αλουμινίου και σχετικών εξαρτημάτων αλουμινίου), την ανάπτυξη της μεταλλευτικής και πετροχημικής βιομηχανίας, χημικής βιομηχανίας κ.α.
  • Εθνική πολιτική για τον ορυκτό μας πλούτο: Πρέπει να έπεξεργαστούμε μια εθνική πολιτική, εναρμονισμένη με άλλες τομεακές πολιτικές (Ελληνική χαλυβδουργία, ναυπηγεία κλπ). που θα διασφαλίζει διαχρονικά τον εφοδιασμό της κοινωνίας μας με ορυκτούς πόρους και γενικότερα πρώτες ύλες αλλά παράλληλα αυτός θα διενεργείται σύμφωνα μετις περιβαλλοντικές επιταγές και τις βασικές αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης.
  • Συνεκμετάλευση και όχι εκχώρηση του ορυκτού μας πλούτου: Υπάρχουν περιπτώσεις που η εκμετάλευση του υπεδάφους απαιτεί τεράστια κεφάλαια (Αιγαίο και Ιόνιο ), που η χώρα μας δεν διαθέτει.Τότε θα απαιτούνται συμφωνίες με πολυεθνικές εταιρείες εξόρυξης ακόμα και διακρατικές.
  • Η συνεκμετάλευση θα αποτελεί μονόδρομο
  • Επαναδραστηριοποίηση του ΙΓΜΕ (Ινστιτούτο Γεωλογικών & Μεταλλευτικών Ερευνών):
  • Η στήριξη και εντατικοποίηση της έρευνας και στον τομέα των γεωεπιστημών, μέσω ενός δημόσιου επιστημονικού ιδρύματος, είναι βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη και την παραγω-γική ανασυγκρότηση της χώρας.
2. Βιομηχανία Τροφίμων και Αγροτικές πρώτες ύλες

Ο κλάδος των τροφίμων και της βιοαγροδιατροφής μπορεί να δώσει σημαντική ώθηση στην ελληνική οικονομία, διαμορφώνοντας ένα νέο όραμα για την ελληνική παραγωγή τροφίμων όπως π.χ. η μεσογειακή διατροφή που θα μπορούσε να συνδεθεί με άλλους τομείς της ελληνικής οι-κονομίας (π.χ. τουρισμό). Για να επιτευχθεί ο στόχος θα πρέπει, όμως, να αναδιαρθρωθούν οι δραστηριότητες και οι διαδικασίες σε όλο το μήκος της αλυσίδας, από νέες καλλιέργειες και νέα μηχανήματα, ως τις εναλλακτικές καλλιέργειες, τον τρόπο παραγωγής, προώθησης, παρουσία-σης, διανομής και συκευασίας. Η καινοτομία, η έρευνα και η τεχνολογία μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην ανανέωση του ελληνικού προϊόντος, καθώς η ζήτηση επηρεάζεται ση-μαντικά από τα εκάστοτε καταναλωτικά πρότυπα, την κουλτούρα περιβαλλοντικής ευαισθησίας την τάση υπέρ των φρέσκων προϊόντων κ.λπ. και, βέβαια, το μάρκετινγκ, την προώθηση και την προβολή τους, όπως και τις εξελίξεις στην επιστήμη και τη βιοτεχνολογία.
  • Η επαναλειτουργία εκατοντάδων βιομηχανιών τροφίμων σε ολόκληρη την Ελλάδα, που παρα-μένουν κλειστές και απαξιώνονται, μπορεί να αποτελέσει βασικό παράγοντα ανάπτυξης της κάθε περιοχής και Περιφέρειας.Εχουν καταγραφεί 1.000 περιπτώσεις κτιριακών εγκαταστάσεων που «σαπίζουν» στην κυριολεξία. Πολλές απ' αυτές τις μονάδες έχουν στρατηγική σημασία για την τοπική οικονομία. Οι περισσότερες από τις μονάδες αυτές βρίσκονται στα χέρια των τραπεζών λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών των ιδιοκτητών τους. Το ξεκαθάρισμα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος είναι βασική προϋπόθεση για τη μεταβίβαση υποδομών, είτε σε ιδιώτες είτε σε συνεταιρισμούς. Παραδείγματα αποτελούν το εργοστάσιο παστεριωμένης πατάτας στην Νάξο και το εργοστάσιο στα Μέγαρα για την ωοσκόπηση των εμπορευσίμων αυγών αλλά και το εργοστάσιο επεξεργασίας μεταξιού στο Σουφλί. Σημειώνεται ότι στο νομό Έβρου υπάρχουν 126 βιομηχανικές μονάδες επεξεργασίας τροφίμων, από τις οποίες λειτουργούν οι 3, οι17 βρίσκονται στο κόκκινο και οι υπόλοιπες είναι ανενεργές.Σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξει το ΤΕΕ και το ΓΕΩΤΕΕ που μπορούν να ενεργοποιήσουν τους άνεργους μηχανικούς και γεωτεχνικούς. Σαν παράδειγμα αναφέρουμε βιομηχανίες όπως τα αλλαντικά Θράκης Βιαμύλ ΑΕ, dacosta AE (αλιεύματα θεσ/νικης), ΑΓΝΟ ΑΕ γαλακτοκομικά Θες/νίκη, ΑΖΕΛ ΑΕ ζύμες Πειραιάς ΑΜΑΣΑ ΑΕ αλιεύματα κλπ.Η βιομηχανία Τροφίμων εκτός από την δυνατότητά της να αυξήσει το ΑΕΠ πρέπεινα δώσει διέξοδο και στην μείωση της ανεργίας και κυρίως στην ανεργία των νέων.
  • Οι οικογενειακές ΜΜΕ απαντούν με πολύ καλό τρόπο στο πρόβλημα. Αν ψάξουμε στην Ελληνική επαρχία, όπου υπήρχαν προϋποθέσεις δημιουργήθηκαν και λειτουργούν πολλές τέτοιες επιχειρήσεις οι οποίες πάνε και καλά. Ο ΝΟΤΟΣστην Ιεράπετρα, Ο ΒΕΛΒΕΝΔΟΣστην Κοζάνη κ.α.
  • Στην πραγματικότητα δεν χρειάζονται πολλά λεφτά. Οι συνεταιριστικές που είναι εν ζωή χρειάζονται μόνο ρευστότητα για την εμπορική διαχείριση του προϊόντος η οποία με αυστηρό έλεγχο θα αποδοθεί στην τράπεζα στο τρίμηνο. To μοντέλο είχε λειτουργήσει πολύ καλά στην ΑΕΒΕΚ στην ΚΕΡΚΥΡΑ. Οι μικρές οικογενειακές ή συνεργατικές βιοτεχνίες χρειάζονται κεφάλαια της τάξης των 50.000 με 100.000€ και μπορούν να γίνουν οι επενδύσεις με μικρά βήματα τα οποία είναι και περισσότερο ασφαλή.Το κόστος κατασκευής λόγω ειδικών προδιαγραφών της Βιομηχανίας τροφίμων είναι υπερδιπλάσιο ανα τ.μ. σε σχέση με οποιοδήποτε απλό βιο-μηχανοστάσιο. Το κόστος αυτό αυξάνεται ιδιαίτερα αν υπολογισθούν και οι απαιτούμενες υποδομές (πχ ψύξη-κλιματισμός κλπ). Ενα κτιριακό συγκρότημα της Βιομηχανίας Τροφίμων μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για διαφορετική παραγωγή προϊόντων από ότι η αρχική της χρήση το οποίο σημαίνει ότι μπορεί καλλίτερα να αξιοποιηθεί με τις σημερινά τοπικές παραγόμενες Α ύλες.
  • Βασική αρχή για την αύξηση της παραγωγής είναι ο τοπικός χαρακτήρας της βιομηχανίας τροφίμων.
  • Η επιλογή αυτή έχει σαν αποτέλεσμα,μείωση του κόστους μεταφοράς αλλά και βελτίωση της ποιότητας λόγω των μικρών μετακινήσεων της πρώτης ύλης.        
Προτάσεις για την ανάπτυξη των εξαγωγώντης βιομηχανίας τροφίμων

Καθορισμός προτεραιοτήτων για τις εξαγωγικές αγορές. Αυτό συνεπάγεται την ομαδοποίηση των ξένων αγορών.
  • Την αποδοχή των ελληνικών προϊόντων. Σε πρώτη προτεραιότητα είναι οι αγορές της Β. Αμερικής, του Ηνωμένου Βασιλείου της Γερμανίας, της Αυστρίας και των Βαλκανίων. Αλλες κύριες αγορές περιλαμβάνουν την Ιταλία τη Γαλλία και το Βέλγιο, τη Σκανδιναβία, τη Ρωσία και την Αυστραλία.
  • Καινοτομία και σταδιακή βελτίωση της αξίας του προϊόντος. Δημιουργία ενός παγκόσμια αναγνωρίσιμου μηχανισμού πιστοποίησης πρωτότυπων ελληνικών προϊόντων και ανάληψη δράσεων που σχετίζονται ειδικά με το κάθε προϊόν, όπως η συσκευασία και το "ονοματεπώνυμο» (branding) η υποκατάσταση των εισαγωγών λαδιού (π.χ. ηλιελαίου), κυρίως για επαγγελματική χρήση, η εισαγωγή καινοτομιών, η διαφήμιση του τόπου προέλευσης κλπ.
  • Εξασφάλιση ισχυρής τοποθέτησης στις αγορές προτεραιότητας. Μία σημαντική δράση θα ήταν η ίδρυση κρατικής «Εταιρείας Ελληνικών Τροφίμων»,που θα φρόντιζε να εξασφαλίσει πρόσβαση στις σημαντικές εξαγωγικές αγορές για ανταγωνιστικά ελληνικά προϊόντα και παραγωγούς αναπτύσσοντας δίκτυα χονδρικής και λιανικής διανομής, με καμπάνιες- μάρκετινγκ και ιδρύοντας σε σημεία αυξημένης κίνησης έναν περιορισμένο αριθμό καταστημάτων λιανικής πώληση.
  • Θεσμοθέτησης προγραμμάτων ενίσχυσης της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων του κλάδου τροφίμων και ποτών, κατά το πρότυπο ανταγωνιστριών χωρών της Ελλάδας, όπως η Τουρκία η Ισπανία η Αίγυπτος, η Ιταλία κλπ.
  • Χρηματοδότησης εκδηλώσεων φορέων του εξωτερικού με υψηλό κύρος, μέσω των οποίων μπορούν να προωθηθούν τα ελληνικά τρόφιμα και ποτάσε αγορές του εξωτερικού. Τέτοιοι φορείς μπορούννα είναι: το Culinary Institute of America (ICA), το International Association of Culinary Professionals (IACP), κλπ.
  • Η δημιουργία ενός υγιέστερου πλαισίου συνεργασίας μεταξύ μεταποιητικών επιχειρήσεων και αλυσίδων λιανικού εμπορίου θα έχει άμεση επίπτωση τόσο στη μείωση των τιμών όσο και στην ανάπτυξη της παραγωγικής βάσης τηςπεριφέρειας.
3. Προτάσεις την ενίσχυση της ανταγωνιστικότηταςτων επιχειρήσεων των κλάδων:

- Βιομηχανίες Μεταλλικών Προϊόντων με εξαίρεση τα μηχανήματα και τα είδη εξοπλισμού (ΚΑΔ 25)**.

- Κατασκευής Μηχανημάτων και Εξοπλισμού π.δ.κ.α (ΚΑΔ 28).

- Κατασκευής Μηχανοκίνητων οχημάτων, ρυμουλκούμενων, Ημιρυ-μουλκούμενα (ΚΑΔ 29).

- Μετάλων και των Μεταλλικών Προιόντων(ΚΑΔ 24)

Οι βασικές ανάγκες των επιχειρήσεων του κλάδου

Υιοθέτηση από το κράτος προδιαγραφών για παραγωγή προϊόντων που προέρχονται και αφορούν π.χ. την κατασκευή μεγάλων τεχνικών έργων στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Δημιουργία εργαστηρίων πιστοποίησης των προδιαγραφών των εγχωρίως παραγομένων προϊόντων με την ενίσχυση και εποπτεία της πολιτείας. 

Δημιουργία προγραμμάτων για την υλοποίηση επενδύσεων σε σύγχρονη τεχνολογία και για την εξοικονόμηση ενέργειας, με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας, της γενικότερης αποδοτικότητας των επιχειρήσεων και, εν τέλει τη μείωση του κόστους παραγωγής.

Η εισαγωγή τεχνογνωσίας έχει δύο βασικές επιδιώξεις:

αφενός την εισαγωγή στοιχείων εκσυγχρονισμού και καινοτομικότητας στο παραγόμενο προϊόν και αφετέρου την ενίσχυση της τεχνολογικής «αυτοπεποίθησης» των επιχειρήσεων να αναπτύξουν εξωστρεφή χαρακτήρα. Το γεγονός ότι οι εταιρίες του κλάδου του μετάλλου είναι αρκετά ενεργοβόρες απαιτεί την τροποποίηση και βελτιστοποίηση των διεργασιών παραγωγής, μέσω εισαγωγής τεχνογνωσίας ώστε να υπάρξει μείωση τόσο των περιβαλλοντικών ρύπων που εκλύονται, όσο και του αντίστοιχου κόστους λειτουργίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Ελλάδα σχεδόν το 50% της καταναλισκόμενης ενέργειας στη μεταποίηση καταναλώνεται από τις μονάδες που ασχολούνται με μέταλλα όταν στην Ευρώπη το ποσοστό δεν ξεπερνά το 20%.
Ελεγχος της ποιότητας των μετάλλων, εμβάθυνση στις ιδιότητες των υλικών, έλεγχος της μικροδομής και της ποιότητας των υλικών, ώστε να αποφεύγονται τα προβλήματα που ξεκινούν από την δομή τους.Θερμική κατεργασία μετάλλων, χαλύβων και αλουμινίου.Τεχνολογία των συγκολλήσεων, συγκόλληση διμεταλλικών σωλήνων Alu-Cu και Alu-Alu συγκόλληση οικοδομικού σιδήρου, συγκολλήσεις ειδικών συστημάτων “γυαλί- μέταλλο” μέθοδοι και βέλτιστες συνθήκες συγκόλλησης.
Σύνδεση μηχανολογικού σχεδίου με εργαλειομηχανές (CAD-CAM). Εφαρμογήτου μηχανολογικού σχεδίου στην παραγωγή.
Προσομοίωση μεταλλουργικών διεργασιών με στόχο τον βέλτιστο σχεδιασμό τους.
Επιμεταλλώσεις με μη σιδηρούχα μέταλλα, Διεργασίες γαλβανισμού, τεχνικές διαμόρφωσης μετάλλων- εξέλαση / διέλκυση, διάβρωση μεταλλικών κατασκευών.

Η κατάσταση του κλάδου

Το σχετικά μικρό μέγεθος της μέσης επιχείρησης του κλάδου, μηδέ εξαιρουμένων και των μεγάλων, δίνει τη δυνατότητα της ευελιξίας και της ικανότητας παραγωγικής προσαρμογής στις εκάστοτε υπεργολαβικές αναθέσεις.
Οι έστω λίγες μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου δεν παραμένουν στην εγχώρια παραγωγική απομόνωση αλλά επιμένουν να κερδίζουν διεθνή εμπειρία συνεργαζόμενες με μεγάλα διεθνή παραγωγικά συγκροτήματα, αφομοιώνοντας τεχνογνωσία αλλά και σπάνιες εμπειρίες.
Η αφθονία πρώτων υλών στον ελλαδικό χώρο (εκτός από χάλυβα).
Η μεγαλύτερη συγκριτικά με το σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων, εξαγωγική διείσδυση που έχει ο τομέας στις γειτονικές χώρες, αλλά και στις ανερχόμενες αραβικές χώρες.
Η κυριαρχία του πολύ μικρού και μικρού παραγωγικού και οικονομικού μεγέθους είναι καθοριστική στο να καθηλώνει την πλειοψηφία των επιχειρήσεων του κλάδου στην εγχώρια αγορά δεδομένης της παραγωγικής και τεχνολογικής αδυναμίας τους να προσφέρουν ανταγωνιστικά προϊόντα στις διεθνείς αγορές.

Η γενικότερη απουσία γόνιμων σχέσεων συνεργασίας μεταξύ έρευνας και παραγωγής επιβεβαιώνεται με τον πλέον προφανή τρόπο και στον συγκεκριμένο κλάδο, παρά το γεγονός ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις που επέρχονται στα δεδομένα του είναι ραγδαίες και καθοριστικές.

Η μεταβλητότητα των τιμών παγκοσμίως.
Η αξιοποίηση των διεθνών σχηματισμών-συνεργατών των επιχειρήσεων του κλάδου για τη συμμετοχή σε στρατηγικές συμμαχίες με στόχο την αξιοποίηση ευκαιριών στις διεθνείς αγορές.

Η ενεργοποίηση των μικρότερων μονάδων του κλάδου, με πρωτοβουλία των μεγαλύτερων με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας ολοκληρωμένων παραγωγικών σχημάτων, την αξιοποίηση οικονομιών κλίμακας και σκοπού.
Η κυρίαρχη θέση των Ελληνικών επιχειρήσεων του τομέα στις Βαλκανικές χώρες, η οποία παρέχει τη δυνατότητα υλοποίησης στρατηγικών συμμαχιών και ανάπτυξης κοινών δικτύων διανομής.
Οι επιχειρήσεις οδηγούνται σε μηδενικό τεχνολογικό εκσυγχρονισμό και επέρχεται σταδιακός μαρασμός των επιχειρήσεων.

Τα φαινόμενα προστατευτισμού που παρατηρούνται σε αγορές-στόχους του εξωτερικού (κυρίως χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης).

Προτάσεις για την ανασυγκρότηση των κλάδων

Υιοθέτηση και Εφαρμογή των Ευρωπαϊκών προτύπων:

Στην ελληνική αγορά παρατηρείται ότι κυκλοφορούν προϊόντα τα οποία στερούνται τήρησης προτύπων.Η έλλειψη υποχρεωτικών προδιαγραφών έχει ως αποτέλεσμα την έλλειψη κινήτρου προς τις ελληνικές επιχειρήσεις να παράγουν προϊόντα με προηγμένα τεχνικά χαρακτηριστικά.

Δημιουργία εγχώριων διαπιστευμένων εργαστηρίων δοκιμών και φορέωνπιστοποίη-σης:

Η υποστήριξη και η δημιουργία κέντρων και εργαστηρίων για την πιστοποίηση των προδιαγραφών των εγχωρίως παραγόμενων προϊόντων είναι κεφαλαιώδους σημασίας για τις επιχειρήσεις. Τα Ελληνικά Πανεπιστήμια διαθέτουν επιστήμονες που μπορούν να υποστηρίξουν τη δημιουργία τέτοιων κέντρων.

  • Αυστηρή εποπτεία της αγοράς:
  • Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί που εποπτεύουν την αγορά θα πρέπει να τηρούν αυστηρά τις προδια-γραφές ώστε :
Να μην απαξιώνεται η σοβαρότητα και η αξιοπιστία της σήμανσης CE.
Να υποχρεωθούν οι Eλληνες μεταποιητές αλλά και οι έμποροι να διαθέτουν προηγμένωνπρο-διαγραφών προϊόντα.
πάταξη αντιγράφων από άλλες χώρες.
  • Κωδικοποίηση και απλοποίηση της νομοθεσίας
Το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο, πρέπει να εξορθολογιστεί και να απλοποιηθεί, καθώς και να κωδικοποιηθεί η διαδικασία εξαγωγής των προϊόντων.

Περιορισμός του υψηλού ενεργειακού κόστους

Ελάττωση του κόστους των μεταφορών
Η μείωση θα επέλθει με την αύξηση τωνδημόσιων επενδύσεων για τον εκσυγχρονισμό των μετα-φορών (λιμένων, σιδηροδρόμου, κλπ ).

Συμμετοχή σε Συμπράξεις Δημόσιου & Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ)
  • Κίνητρα για το ακαδημαϊκό προσωπικό-Χρηματοδότηση Έρευνας
  • Για την παρότρυνση των ερευνητών να ασχοληθούν με θέματα που έχουν εμπορικό ενδιαφέρονθα πρέπει να θεσμοθετηθούν κίνητρα για το ακαδημαϊκό προσωπικό, που θα αφορούν στην ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων, υπηρεσιών και διαδικασιών για την εμπορική εκμετάλλευση.
  • Η δημιουργία ενός Περιφερειακού Πόλου Καινοτομίας, για να έχει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα χρειάζεται την παρουσία δύο τουλάχιστον βασικών παραγόντων:

Ο πρώτος είναι η ύπαρξη ώριμης ερευνητικής δομής, που συνήθως αναπτύσσεται μέσα στα ακαδημαϊκά ιδρύματα.

Ο δεύτερος έχει να κάνει με την παραγωγική βάση, η οποία θα πρέπει να διακρίνεται για την κρίσιμη μάζα της. Ειδικότερα, σε ότι αφορά στο ερευνητικό δυναμικό:Στην Θεσσαλία λειτουργεί το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίαςκαι το ΤΕΙ Λάρισας. Στην Στερεά Ελλάδα βρίσκεται στη φάση της διαμόρφωσής του το Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδος ενώ στη Λαμία και στη Χαλκίδα λειτουργούν ΤΕΙ. Επιπλέον στην Α’-ΒΙΠΕ-Βόλου είναι εγκατεστημένη η κλαδική μοναδική εταιρία παροχής εξειδικευμένης υποστήριξης σε επιχειρήσεις μετάλλου, η ΕΒΕΤΑΜ ΑΕ.

Σε ό,τι αφορά στις βιομηχανικές συγκεντρώσεις, με σειρά παραγωγικού όγκου, αυτές εμφανίζονται:

  • Στο τρίγωνο Οινόφυτα-Σχηματάρι-Χαλκίδα
  • Στον Νομό Μαγνησίας
  • Στο Νομό Λάρισας και
  • Στο Νομό Φθιώτιδας.
  • Για την ενίσχυση των κλάδων της αμυντικής βιομηχανίας προτείνονται:
  • Η προβολή στο εξωτερικό, με την παράλληλη συμβολή του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, των αμυντικών επιχειρήσεων. Σύμφωνα με εκπροσώπους του κλάδου, το ελληνικό κράτος δε θα πρέπει να αναλαμβάνει μόνο υποχρεώσεις ως προς τις θεσμικές αλλαγές, αλλά και να διεκδικεί δικαιώματα υπέρ της αμυντικής βιομηχανίας δεδομένου μάλιστα ότι ως ένας από τους πιο σημαντικούς αγοραστές αμυντικού εξοπλισμού στην Ευρώπη έχει ικανή διαπραγματευτική δύναμη.
  • Επίσης, στην ενίσχυση των εγχώριων αμυντικών επιχειρήσεων θα μπορούσε να συμβάλλει η εκμετάλλευση του καθεστώτος ενεργητικής τελειοποίησης βάσει του Κοινού Τελωνειακού Κώδικα κατά το οποίο τα εισαγόμενα προϊόντα τρίτων χωρών απαλλάσσονται από δασμούς και τυχόν άλλες επιβαρύνσεις όταν έχουν υποστεί επιπλέον μεταποίηση και επανεξάγονται ως παράγωγα προϊόντα σε τρίτες χώρες.  
  • Ενταξη των ελληνικών επιχειρήσεων στο ερευνητικό πρόγραμμα των ξένων προμηθευτών. Η συμμετοχή στην ανάπτυξη ενός συστήματος ενός ξένου οίκου θα έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη μελλοντικά, καθώς θα βοηθηθεί ιδιαίτερα η απόκτηση τεχνογνωσίας των ελληνικών επιχειρήσεων για τη δημιουργία ελληνικών καινοτομιών.  
  • Συμμετοχή των ελληνικών αμυντικών επιχειρήσεων σε διεθνή προγράμματα Ε&Α και σε κέντρα αριστείας. Όταν ανατίθενται προμήθειες σε ελληνικές επιχειρήσεις αποκτάται τεχνογνωσία από την εγχώρια παραγωγή και δημιουργούνται υποδομές.
  • Δημιουργία και λειτουργία Γραφείου Αμυντικής Βιομηχανίας στα τρία Σώματα των Ενόπλων Δυνά-μεων. Η ύπαρξη ενός «Γραφείου Αμυντικής Βιομηχανίας» κατά μετονομασία του «Γραφείου Ελλη-νικοποίησης», που επιτυχώς έδρασε στο παρελθόν, και πέτυχε 3.000 περίπου διαφορετικά Line Items να έχουν κατασκευαστεί εγχώρια, από μη Κρατικές εταιρείες (οι οποίες μόλις καλύπτουν 5% του αριθμού αυτού), θα συνεισφέρει τα μέγιστα προς τη κατεύθυνση της εξαντλητικής αξιοποίησης των δυνατοτήτων της εγχώριας παραγωγής.
4. Η Κλωστουφαντουργία: Ενδυση-Υπόδηση-Δέρματος & Δερμάτινων Ειδών

Προτάσεις βιομηχανικής πολιτικής για την ενίσχυσητης ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων τουκλάδου.

  • Θεσμοθέτηση και εφαρμογή πλαισίου ελέγχου της αγοράς που θα προστατεύει ουσιαστικά τις εγχώριες επιχειρήσεις από το παρεμπόριο, τις παράνομες εισαγωγές από τρίτες χώρες και την απουσία προδιαγραφών για τα προϊόντα.
  • Εφαρμογή επικαιροποιημένων τεχνικών προδιαγραφών στις προμήθειες του ελληνικού δημοσίου των ΟΤΑ, των ΔΕΚΟ κλπ.
  • Εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας για τον έλεγχο της σύνθεσης των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων,καθώς επίσης και για τον έλεγχο των απαγορευμένων ουσιών (αμίνες βαρέα μέταλλα).
  • Υποστήριξη των επιχειρήσεων του κλάδου κατά το πρότυπο άλλων χωρών της ΕΕ όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιταλία, μελέτη των σχετικών πολιτικών.
  • Λήψη αποφάσεων και χάραξη συγκεκριμένης στρατηγικής για την παραγωγή του βαμβακιού στην Ελλάδα.
  • Θεσμοθέτηση προγραμμάτων και κινήτρων προς τις επιχειρήσεις για την παραγωγή προϊόντων εντάσεως τεχνολογίας, όπως:technical extiles,smart clothesκλπ.
  • Θεσμοθέτηση προγραμμάτων και κινήτρων προς τις επιχειρήσεις για την υιοθέτηση «μη τεχνολογικών» καινοτομιών, όπως: σχεδιασμός προϊόντων, μόδα,marketing,customer-service,fastfashionκαιleanretailing.
  • Δημιουργία ειδικού προγράμματος υποστήριξης της διεθνοποίησης των επιχειρήσεων του κλάδου από τον Ελληνικό Οργανισμό Εξωτερικού Εμπορίου (ΟΠΕ) που θ΄ αφορά όχι μό-νον τις χώρες της ΕΕ αλλά και τρίτες χώρες-αγοραστές προϊόντων και προσανατολισμός των εξαγωγών προϊόντων ένδυσης σε προϊόντα private label. Ωστόσο, το σημαντικότερο πρόβλημα εστιάζεται στον ανταγωνισμό που δέχονται τα ελληνικά προϊόντα από τις Τρίτες Χώρες (κυρίως από Τουρκία, Πακιστάν, Ινδία, Κίνα) τόσο στην ελληνική όσο και στην ευρωπαϊκή αγορά.Ευρίσκεται στις τρείς πρώτες θέσεις του εξαγωγικού εμπορίου, παρά την κρίση που βιώνει τα τελευταία χρόνια.Οι λόγοι της κρίσης στον κλάδο θα πρέπει να αναζη-τηθούν στα εξής:
  • Της κατάργησης της πολυϊνικής συµφωνίας τηςGATΤ.
  • Της αθρόας εισαγωγής κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων από την Κίνα και άλλες τρίτες χώρες.
  • Της τελωνειακής σύνδεσης της Τουρκίας µε την Ε.Ε.& γενικότερα τηςαπελευθέρωσης του διεθνούς εµπορίου χωρίς κανόνες διασφάλισης θεµιτού ανταγωνισµού.
  • Του ισχυρού ευρώ έναντι του δολαρίου(αλλά και άλλων νοµισµάτων), που µειώνεισυνε-χώς την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων του κλάδου.
  • Ο κλάδος αυτός της βιομηχανίας απασχολεί 70.000 εργαζόμενους και συμμετέχει κατά 15% στο Α.Ε.Π. Εάν συμπεριληφθεί και ο κλάδος της ένδυσης απασχολεί περί τους 120.000 εργαζόμενους με συμμετοχή περίπου 28% στους συνολικά εργαζόμενους στην μεταποίηση. Ο συνεχής εκσυγχρονισμός των παραγωγικών μονάδων είναι απαραίτητος προκειμένου να επιτευχθεί μείωση του κόστους παραγωγής, βελτίωση της ποιότητας και εξειδίκευση σε προϊόντα μεγάλης προστιθέμενης αξίας, ώστε να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων στην ελληνική, αλλά και στη διεθνή αγορά. Ηδη αρκετές μεγάλες εταιρίες του κλάδου παράγουν υψηλής ποιότητας προϊόντα.
  • Μετατόπιση του ανταγωνισμού από το πεδίο παραγωγής φθηνών προϊόντων στο πεδίο παραγωγής ποιοτικών προϊόντων σε ανταγωνιστικές τιμές.
  • Η επένδυση στην καινοτομία και η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, ιδιαίτερα στον τομέα της πληροφορικής και των επικοινωνιών.
  • Η προβολή των ελληνικών κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων στις αγορές του εξωτερικού μέσα από συμμετοχές σε διεθνείς εκθέσεις.
  • Επίσης σημαντικότητα αδυναμία αποτελεί η ο χαμηλός βαθμός διαφοροποίησης στα προϊόντα.
  • Εκσυγχρονισμός της Ελληνικής κλωστοϋφαντουργίας σε εξοπλισμό και τεχνικό προσωπικό μέσα από ειδικά Εθνικά προγράμματα.
  • Στόχευση σε ποιοτικά προϊόντα σε ανταγωνιστικές τιμές, με βελτιστοποίηση του χρόνου παράδοσης και του βαθμού απόρριψης.
  • Καθιέρωση και επέκταση των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων ως πρώτων υλών επιλογής σε νέους τομείς και εφαρμογές (συστήματα μεταφορών, κατασκευές, προστατευτικές και ιατρικές εφαρμογές, κ.α.).
  • Μεταστροφή από τη μαζική κατασκευή των υφαντικών προϊόντων προς μια νέα βιομηχανική εποχή που χαρακτηρίζεται από την προσαρμογή, την εξατομίκευσηκαι την κατόπιν παραγγελίας παραγωγή που συνδέεται με τις ευφυείς διαδικασίες προώθησης προϊόντων (logistics).
  • Δημιουργία καταστημάτων “boutique” για την διάθεση συναφών και μη συναφών προϊόντων για την καλύτερη διαχείριση των διακυμάνσεων της αγοράς.
  • Εκμετάλλευση των κρατικών προμηθειών σε κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα για την ενί-σχυση της προσαρμογής των παραγωγικών Εθνικών μονάδων στις νέες τεχνολογίες.
  • Αναθεώρηση της διαδικασίας προμηθειών στρατιωτικού ιματισμού και κλινοσκεπάσματα από τις χώρες, «φτηνού εργατικού κόστους», που παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τους διεθνείς κανόνες για το περιβάλλον, την εργασία, και το εμπόριο.
  • Αύξηση των επενδύσεων προκειμένου να εξασφαλιστούν ερευνητικές και αναπτυξιακές προσπάθειες, με στόχο την βελτίωση της παραγωγικότητας και ποιότητας των προϊόντων.
  • Βελτίωση της πρόσβασης των επιχειρήσεων του κλάδου στις υπάρχουσες δυνατότητες χρηματοδότησης.
  • Υιοθέτηση ενός σταθερού σταθερού φορολογικού συστήματος, με επιδοτούμενους φορολογικούς συντελεστές στις εξαγωγές και την απασχόληση.
  • Υιοθέτηση πρακτικών διασφάλισης προστασίας του περιβάλλοντος.
  • Εμφαση στην Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη των επιχειρήσεων του κλάδου.
  • Δημιουργία Συνεργατικών Σχηματισμών Εντασης Γνώσης σε νέες τεχνολογίες για την κλωστοϋφαντουργία.
  • Ανάπτυξη γραφείου διασύνδεση για την δημιουργία και διατήρηση σταθερής συνεργασίας του βιομηχανικού κλάδου κλωστοϋφαντουργίας και βαμβακοπαραγωγής με το επιστημονικό δυναμικό της χώρας.
  • Συνέχιση του πόλου καινοτομίας στο χώρο των αγροϋλικών.
Η βασικότερη προτεραιότητα για τον κλάδο αποτελεί η άμεση κατάρτιση ενός στρατηγικού σχεδίου για τον κλάδο με συμμετοχή της πολιτείας και των εργοδοτών και των εργαζομένων.

5. Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνίας (Τ.Π.Ε.)

O κλάδος της πληροφορικής διακλαδίζεται σχεδόν με όλους κλάδους της οικονομίας, αλλά και της δημόσιας διοίκησης. Αποτελεί κεφαλαιώδους σημασίας η ανάπτυξη του.

Τα υπέρ του κλάδου

Εξειδικευμένο Ανθρώπινο Δυναμικό

Η Ελλάδα και οι Έλληνες μηχανικοί κατατάσσονται σύμφωνα με τον Economist, στις πρώτες 20 θέσεις σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού στον κλάδο των ΤΠΕ παγκοσμίως και πρωτεύουν στο ITU ICT development index. Πάνω από το 70% των Ελλήνων μιλάει αγγλικά.

  • Υποδομές ΤΠΕ
Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να καλύψει όλων των ειδών τις ανάγκες σε τεχνολογικές υποδομές και εγκαταστάσεις που απαιτούνται για μία μεγάλη επένδυση στον κλάδο των ΤΠΕ συμπεριλαμβανομένου και του τομέα των τηλεπικοινωνιών (σταθερή και κινητή, βάσεις δεδομένων).

  • Ερευνα και Εκπαίδευση
Η Ελλάδα διαθέτει ένα εκτενές δίκτυο Επιστημονικών και Τεχνολογικών Πάρκων, καθώς επισης και αξιόλογα Κέντρα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, ενώ τα τελευταία χρόνια η χώρα έχει σημειώσει σημαντική ανάπτυξη σε νέες  τεχνολογικές συστάδες επιχειρήσεων, καθώς και σε τεχνολογικές θερμοκοιτίδες και επιταταχυντές.

  • Ευνοϊκή γεωγραφική θέση
Η Ελλάδα είναι η Ευρωπαϊκή χώρα που διαθέτει την καλύτερη πρόσβαση σε σημαντικούς παραγωγούς ΤΠΕ Ανατολικών χωρών, όπως της Κίνας, της Ιαπωνίας και της Κορέας. Αυτή η ευνοϊκή γεωγραφική θέση σε συνδυασμό με τις αξιόλογες υποδομές μεταφορών και το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, καθιστούν την Ελλάδα ιδανική χώρα για την δημιουργία εγκαταστάσεων συναρμολόγησης προϊόντων και συσκευών στον κλάδο των ΤΠΕ.

Ο στόχος

Η Ελλάδα διαθέτει το επιστημονικό δυναμικό αλλά και τα αντίστοιχα πανεπιστήμια. Κατά συνέπεια στόχο αποτελεί η επικέντρωση στους παρακάτω οκτώ κρίσιµους τεχνολογικούς τοµείς:
  • Υγεία & Βιοτεχνολογία
  • Τεχνολογίες Τροφίµων
  • Πληροφορική & Επικοινωνίες
  • Νανοτεχνολογία
  • Υλικά & Διεργασίες
  • Τεχνολογίες Ενέργειας
  • Περιβάλλοντικές Τεχνολογίες
  • Τεχνολογίες Μεταφορών
Βασικές προυποθέσεις και όροι για την ανασυγκρότηση της  Ελληνικής Βιομηχανίας
  • Η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα αποτελεί βασικό παράγοντα ελευθερίας για την άσκηση νομισματικών και δημοσιονομικών πολιτικών, με στόχο την ανασυγκρότηση της βιομηχανίας.     
  • Η έλλειψη ρευστότητας του τραπεζικού τομέα και τα υψηλά επιτόκια δανεισμού θα αντιμετωπισθούν με την υπό δημόσιο έλεγχο λειτουργία των τραπεζών και την εκτύπωση του νέου νο-μίσματος.
  • Η αύξηση της ρευστότητας, των δημόσιων επενδύσεων καθώς και η πρόσβαση στο τραπεζικό δανεισμό αποτελούν το οξυγόνο της ανασυγκρότησης.
  • Η επανασύσταση του υπουργείου βιομηχανίας θεωρείται αναγκαία, με κύριο περιεχόμενο αυτό της ανασυγκρότησης και επεξεργασίας και ιεράρχησης των υπαρχουσών προτάσεων και μελε-τών.
  • Δραστική μείωση των συντελεστών φορολόγησης στην μεταποίηση. Η μείωση των φορολογικών εσόδων, θα αντισταθμιστεί απο την αύξηση των φορολογικών εσόδων απο την απασχόληση, την παραγωγή και την κατανάλωση.
  • Οι βασικές επιλογές του πολιτικού προσωπικού των τελευταίων τουλάχιστον 60 ετών κρίνονται τουλάχιστον λανθασμένες. Εαν δε ανατρέξουμε και στα προηγούμενα χρόνια, οι πέντε πτωχεύσεις μαζί με την σημερινή το αποδεικνύουν. Τα νέα καθήκοντα απαιτούν νέο πολιτικό προσωπικό ικανό να εμπνεύσει, να καθοδηγήσει και να οδηγήσει τον δημόσιοτομέα στην εκπλήρωση του επιτελικού του έργου, αυτότης ανασυγκρότησης της ελληνικής οικονομίας.
  • Στόχος του παραπάνω κειμένου αποτελεί να «αγγίξει» όσο το δυνατό ευρύτερο φάσμα του πολιτικού χώρου της χώρας μας.
*Για την σύνταξη του παραπάνω κειμένου εκτός απο τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος,έγινε επιλογή θέσεων και προτάσεων απο τις παρακάτω πηγές:
  1. 1)ΤΟΜΕΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΣΥΡΙΖΑ
  2. 2)ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΩΝ (ΣΕΒ)
  3. 3)ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ (ΣΕΒΒΕ)
** ΚΑΔ=ΚΩΔΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

Γιάννης Περάκης
Οικονομολόγος



πηγή sxedio-b.gr
Τελευταία τροποποίηση στις Παρασκευή, 14/06/2013 - 23:54