Στη γραμμή Μενδώνη το Συμβούλιο της Επικρατείας επικύρωσε την απόφαση της υπουργού Πολιτισμού να εκδιώξει τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ) από το νεοκλασικό ακίνητο της οδού Ερμού 134 – 136, ανακαλώντας προηγούμενες αποφάσεις ετών για την παραχώρηση του στον ΣΕΑ.

Συγκεκριμένα, με την υπ' αριθμόν 761/2024 απόφαση του, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο απέρριψε - όπως αναμενόταν και κρίνοντας από τις αποφάσεις του επί των αιτήσεων αναστολών του ΣΕΑ -  την αίτηση ακυρώσεως του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων κατά της απόφασης της Υπουργού Πολιτισμού.

Όπως αναφέρεται στο σκεπτικό της απόφασης που υιοθετεί την έωλη επιχειρηματολογία της κ. Μενδώνη και δημοσιεύει ο Ελεύθερος Τύπος, «το ένα από τα ακίνητα αυτά είχε απαλλοτριωθεί υπέρ του Δημοσίου για αρχαιολογικούς σκοπούς, ήδη από το έτος 1973, κατ’ εφαρμογή της αρχαιολογικής νομοθεσίας, λόγω της σημασίας του ως πολιτιστικού στοιχείου. Για τον ίδιο λόγο, το επίμαχο κτίριο κηρύχθηκε, στη συνέχεια, τόσο ως διατηρητέο κτίριο, κατά την πολεοδομική νομοθεσία, όσο και ως νεότερο μνημείο κατά την αρχαιολογική.

Από τη δικογραφία, εξάλλου, προέκυψε ότι στο ακίνητο, το οποίο περιλαμβάνει και τον αύλειο χώρο του κτιρίου, είχαν διενεργηθεί πολλές εκδηλώσεις από τρίτους, με τη συναίνεση του Συλλόγου (“ετήσιο πάρτι για την οικονομική της ενίσχυση πραγματοποιεί σήμερα από τις 10 το βράδυ η Ένωση … 5 ευρώ με ποτό …”, “… η … μπροστά στις εκλογικές μάχες ΨΗΦΙΖΟΥΜΕ …”, “Ι. Γλέντι … το καθιερωμένο μας ραντεβού … μεταφέρεται … στο κτίριο Ελλήνων Αρχαιολόγων … θα σερβίρεται …”, “Μεγάλο Καλοκαιρινό Πάρτι του Εντευκτηρίου …”, “… στον κήπο του ΣΕΑ … μετά τις 22.00 μεγάλο πάρτι με φοβερές μουσικές και ποτά μέχρι το πρωί …”, “Δικαιοσύνη για το έγκλημα …” κ.ά.).

Ενόψει τούτων, η Υπουργός Πολιτισμού ανακάλεσε τις πράξεις παραχώρησης με δύο, κατά βάση, αιτιολογικά ερείσματα: α) ότι η συστηματική παραχώρηση του δημοσίου ακινήτου σε τρίτους από τον ως άνω Σύλλογο, προς τον οποίο αυτό είχε παραχωρηθεί, συνιστούσε παράβαση των όρων παραχώρησής του προς αυτόν, και β) ότι η περαιτέρω παραχώρηση του ακινήτου σε τρίτους, εκ μέρους του Συλλόγου, έθετε σε κίνδυνο το κηρυγμένο μνημείο και, για τον λόγο αυτό, η ανάκληση της παραχώρησης υπαγορευόταν από λόγους δημοσίου συμφέροντος.

Πάντως, ο ΣΕΑ από την πρώτη στιγμή είχε διευκρινίσει ότι καθώς πρόκειται για δημόσιο κτίριο, το διέθετε κατά κύριο λόγο αφιλοκερδώς, ειδικά για παρουσιάσεις εκδηλώσεων ή δράσεων. «Γι’ αυτό το κτίριο έγινε σημείο αναφοράς. Επί σειρά ετών λειτουργούσε ως ελεύθερο βήμα στην πόλη και κάλυπτε το κενό που υπάρχει στον δημόσιο χώρο για δωρεάν στέγη έναντι του "πληρώνω αδρά" στον ιδιώτη».

Το ΣτΕ ωστόσο έκρινε ότι οι πράξεις παραχώρησης του όλου ακινήτου στον Σύλλογο συνιστούσαν θετικό μέτρο για την ανάδειξη του παραχωρηθέντος μνημείου, για την οποία αποτελούσε εγγύηση η ιδιότητα των παραχωρησιούχων ως αρχαιολόγων. Όμως, κατά την απόφαση, οι πράξεις αυτές «… δεν περιελάμβαναν … τη δυνατότητά του … να διαθέτει …τη χρήση του παραχωρηθέντος στον ίδιο ακινήτου σε τρίτους, οι οποίοι, άλλωστε δεν δεσμεύονταν από τους καταστατικούς σκοπούς του, … για την πραγματοποίηση εκδηλώσεων ανοικτών στο κοινό που … επέτρεπαν την προσέλευση απροσδιόριστου αριθμού ατόμων στο μνημείο για την ανάπτυξη πάσης φύσεως δραστηριοτήτων …».

Κατόπιν τούτου, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο έκρινε ότι η ανάκληση της παραχώρησης ήταν νομίμως αιτιολογημένη και απέρριψε την αίτηση του Συλλόγου, με το υπουργείο Πολιτισμού να σπεύδει να το ανακοινώσει.

Η ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού

Νόμιμη η ανάκληση από την Υπουργό Πολιτισμού της παραχώρησης του ακινήτου στον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων

Δυνάμει της 761/2024 απόφασης του Ε’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, απορρίφθηκε η αίτηση ακύρωσης του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ) κατά της απόφασης της Υπουργού Πολιτισμού, που ανακάλεσε την παραχώρηση προς τον ΣΕΑ, του ακινήτου επί της οδού Ερμού 134 - 136, το οποίο ανήκει στην ιδιοκτησία του Ελληνικού Δημοσίου και αποτελεί επιπλέον κηρυγμένο μνημείο ως έργο τέχνης.

Η δικαστική απόφαση έκρινε ότι η ως άνω ανάκληση της παραχώρησης είναι νόμιμη και αιτιολογημένη διότι ο ΣΕΑ παραχωρούσε το ακίνητο σε τακτική βάση σε τρίτους, για δικές τους εκδηλώσεις, κατά παράβαση των αποφάσεων παραχώρησης οι οποίες όριζαν, ρητά και συγκεκριμένα, ότι το Ελληνικό Δημόσιο παραχωρούσε το ακίνητο-μνημείο στον ΣΕΑ αποκλειστικά για να στεγάσει εκεί την έδρα του. 

Συγκεκριμένα, η απόφαση διαπίστωσε ότι στο ακίνητο είχαν διενεργηθεί, με τη συναίνεση του ΣΕΑ, εκδηλώσεις, όπως η «Κοπή πρωτοχρονιάτικης πίτας της Αδελφότητας Καστανιωτών έναντι 25 ευρώ με μουσική, πλούσιο μπουφέ και ποτό» το «Πάρτι της Ένωσης Φωτορεπόρτερ έναντι 5 ευρώ με ποτό», το «Ικαριώτικο Γλέντι στην Ερμού. Θα σερβίρεται ψητό κρέας, κρύα βαρελίσια μπύρα και κρασί», το «Πανελλήνιο Φεστιβάλ Γιόγκα με εισιτήρια από 5 ευρώ», η «Κοπή πίτας του Συλλόγου Ικαρίων Επιστημόνων έναντι 10 ευρώ», το «Χριστουγεννιάτικο Παζάρι του Συλλόγου των Αλσατών» κ.α..

Περαιτέρω, ως προς τα συνδικαλιστικά δικαιώματα που επικαλέστηκε ο ΣΕΑ, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο έκρινε ότι ο ΣΕΑ δεν προσκόμισε κανένα στοιχείο για την εγγραφή του στα ειδικά βιβλία συνδικαλιστικών οργανώσεων και συνεπώς, δεν απέδειξε ότι συνιστά συνδικαλιστικό σωματείο.