Με αφορμή την επίσκεψη αντιπροσωπείας Ευρωπαίων και Ιταλών ηγετών στο νησί της Σικελίας, Λαμπεντούζα, για να τιμήσουν τα τραγικά θύματα του ναυαγίου που έχασαν τη ζωή τους στην προσπάθειά να προσεγγίσουν τις ακτές της Ευρώπης, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα (Médecins Sans Frontières/MSF) καλούν τα Κράτη-Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αναγνωρίσουν το ανθρώπινο κόστος των μεταναστατευτικών πολιτικών απώθησης που εφαρμόζουν.

«Τα Κράτη-Μέλη της ΕΕ δεν μπορούν πια να αγνοούν το ανθρώπινο κόστος των πολιτικών τους. Το πρόσφατο ναυάγιο είναι η άμεση συνέπεια μιας μεταναστευτικής πολιτικής που ποινικοποιεί την παράνομη μετανάστευση χωρίς χαρτιά και αποκλείει από το έδαφός της τους πλέον ευάλωτους», επισημαίνει με ανησυχία η Freya Raddi, συντονίστρια προγραμμάτων για τους MSF.

Η Ευρώπη πρέπει να εστιάσει τις προσπάθειές της όχι στο κλείσιμο των συνόρων για τους πλέον ευάλωτους αλλά στην προστασία αυτών των ανθρώπων, με πιο αποτελεσματικές επιχειρήσεις διάσωσης και καλύτερες συνθήκες υποδοχής.

Η ενίσχυση του ελέγχου των συνόρων και η απουσία νόμιμων επιλογών εισόδου στην ΕΕ ωθούν πρόσφυγες και μετανάστες να επιχειρούν ταξίδια όλο και πιο επικίνδυνα. Η πολιτική αυτή έχει τρομακτικές συνέπειες. Είτε σε απόσταση μερικών μόλις χιλιομέτρων από τις ιταλικές ακτές, είτε σε χώρες διέλευσης, ένας ανυπολόγιστος αριθμός ανθρώπων χάνεται αναίτια. Άνθρωποι εκτίθενται σε βία και σε κακοποίηση κατά το ταξίδι τους εξαιτίας μέτρων που εφαρμόζονται από τις ντόπιες πολιτικές αρχές που συναινούν στις πολιτικές απώθησης της ΕΕ. Όσοι επιβιώνουν από τέτοια ταξίδια συχνά έχουν να αντιμετωπίσουν κράτηση κάτω από αξιοθρήνητες συνθήκες διαβίωσης.

«Το κέντρο υποδοχής στη Λαμπεντούζα αντιμετωπίζει σήμερα τετραπλάσιο αριθμό ανθρώπων απ’ αυτό που επιτρέπει η χωρητικότητά του», καταγγέλλει η Freya Raddi προσθέτοντας «η κατάσταση αυτή δεν είναι σημερινή. Οι οικογένειες κοιμούνται στο ύπαιθρο σε αυτοσχέδια καταλύματα, φτιαγμένα από κομμάτια πλαστικό και ξεχαρβαλωμένα στρώματα, δεδομένα που μαρτυρούν την έλλειψη ετοιμότητας από την πλευρά των αρχών απέναντι σε ένα φαινόμενο τόσο γνωστό και προβλέψιμο όσο είναι η μετανάστευση».

Το πλοίο που πήρε φωτιά και βυθίστηκε στις 3 Οκτωβρίου κοντά στη Λαμπεντούζα μετέφερε περισσότερους από 500 πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο και μετανάστες. Περισσότεροι από 300 πνίγηκαν, ανάμεσά τους και παιδιά. Στην πλειοψηφία τους ήταν άνθρωποι που διέφευγαν βία και συγκρούσεις και απαιτούσαν διεθνή προστασία. Από τον Ιανουάριο, περίπου 30.000 άνθρωποι προερχόμενοι από τη Λιβύη, την Αίγυπτο ή τη Συρία αποβιβάστηκαν στην Ιταλία δια θαλάσσης, προσπαθώντας να φτάσουν στην Ευρώπη για να αναζητήσουν ασφάλεια και μια καλύτερη ζωή.

Οι πληθυσμοί σήμερα εκδηλώνουν ολοένα μεγαλύτερη κινητικότητα. Τα κίνητρα που ωθούν τους ανθρώπους να εγκαταλείπουν τις εστίες και τις χώρες τους ποικίλουν. «Οι κυβερνήσεις δεν μπορούν πλέον να συνεχίζουν να προτάσσουν τον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών έναντι της προστασίας των προσφύγων και του σεβασμού των δικαιωμάτων των μεταναστών», συνεχίζει η Freya Raddi. «Οφείλουν να ανταποκρίνονται άμεσα στα ευρύτερα ζητήματα βοήθειας και προστασίας και να φέρνουν λύσεις μακροπρόθεσμες», καταλήγει.

Εδώ και δέκα χρόνια, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα προσφέρουν ιατρική, ανθρωπιστική και ψυχοκοινωνική περίθαλψη σε μετανάστες και πρόσφυγες στο Μαρόκο, τη Μάλτα, τη Γαλλία, την Ελλάδα, την Ιταλία.

Από το 2008, οι MSF ανταποκρίνονται στις επείγουσες ιατρικές και ανθρωπιστικές ανάγκες των μεταναστών και προσφύγων που φτάνουν στα ελληνοτουρκικά σύνορα, και συγκεκριμένα σε νησιά του Αιγαίου και στην περιοχή του Έβρου. Από τα τέλη Αυγούστου 2012, όταν οι αρχές ενίσχυσαν τον έλεγχο των συνόρων στον Έβρο, οι ομάδες μας διαπίστωσαν δραματική μείωση στις αφίξεις μεταναστών και προσφύγων στην περιοχή. Την ίδια στιγμή, οι αφίξεις μέσω νησιών του ανατολικού Αιγαίου αυξήθηκαν σημαντικά. Η νέα αυτή τάση προκαλεί ανησυχίες καθώς το πέρασμα δια θαλάσσης συνήθως εγκυμονεί περισσότερους κινδύνους όπως επιβεβαίωσε και το δυστύχημα στις 14 Δεκεμβρίου 2012 στη Λέσβο, όταν σκάφος που μετέφερε 28 άτομα βυθίστηκε παρασύροντας στο θάνατο 27, ανάμεσα τους παιδιά.
Στην Ελλάδα, σήμερα, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα περιθάλπουν πρόσφυγες και μετανάστες στα κέντρα κράτησης στην περιοχή του Έβρου και της Θράκης.

Στη Λαμπεντούζα, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα περιθάλπουν πρόσφυγες και μετανάστες από το 2002. Στην Ιταλία, προσφέρουν επίσης τεχνική υποστήριξη για τον έλεγχο μεταδοτικών νοσημάτων μέσα σε κέντρα κράτησης μεταναστών στη Ρώμη και τη Σικελία. Στο Ραγκούζε της Σικελίας, συγκεκριμένα, η οργάνωση υποστηρίζει τις υγειονομικές αρχές σε δικό της ιατρείο. Η ιατρική ομάδα επίσης προσφέρει δωρεάν ιατρικές επισκέψεις σε μετανάστες στο εξωτερικό ιατρείο του κέντρου υγείας του Ραγκούζε. Ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα επίσης προσφέρει βοήθεια σε νεοαφιχθέντες μετανάστες στο λιμάνι του Pozzallo σε 24ωρη βάση.

Πηγή: Γιατροί Χωρίς Σύνορα