Είτε με κυβέρνηση, είτε με δανειστές, τα σπίτια στο σφυρί!

του  ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΠΑΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

Άμεσος κίνδυνος πλειστηριασμού της πρώτης κατοικίας – Οι τροποποιήσεις του νόμου Κατσέλη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά ευνοούν ολοφάνερα τους τραπεζίτες και το real estate – Έρχεται φορολογικός «Μεγάλος Αδελφός»- Πόσοι προσέφυγαν στα Ειρηνοδικεία Ιωαννίνων-Θεσπρωτίας – Και: Τι εστί δολιότητα;

Τι ανέφερε ο νομικός Ιάκωβος Βενιέρης σε ημερίδα του Δικηγορικού Συλλόγου Ιωαννίνων για τις τροποποιήσεις του νόμου που πέρασε το δίδυμο Τσίπρα-Καμμένου

«Η πρώτη κατοικία βρίσκεται σε κίνδυνο. Εάν προχωρήσει η νομοθετική ρύθμιση που προτείνει η κυβέρνηση, το 20 με 30% των σπιτιών των οφειλετών θα βρεθούν εκτός δικαστικής προστασίας της πρώτης κατοικίας, ενώ εάν περάσει η ρύθμιση την οποία προωθούν οι δανειστές με εκπλειστηριασμό κινδυνεύει περίπου το 70% της πρώτης κατοικίας».

Ο Ιάκωβος Βενιέρης (στο κέντρο της φωτογραφίας) είναι νομικός (λέκτορας της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο εμπορικό δίκαιο), μέλος του ΔΣ της Ένωσης Δικαίου Προστασίας Καταναλωτή, ενώ είχε συμμετέχει στη νομοπαρασκευαστική επιτροπή του νόμου Κατσέλη (Ν. 3869/2010).

Με τον παραπάνω νόμο διασώθηκε, προσωρινά, η πρώτη κατοικία χιλιάδων δανειοληπτών στην Ελλάδα. Έπειτα από τις παρατάσεις ισχύος που δόθηκαν από τις ελληνικές κυβερνήσεις και μία ακόμη τροποποίηση επί υπουργίας Δένδια, ο νόμος τροποποιήθηκε προς το χειρότερο τον περασμένο Αύγουστο, στο πλαίσιο των νομοθετικών πρωτοβουλιών για την καταβολή των δόσεων του μνημονίου των 86 δις το οποίο σύναψε η κυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου (και υπολοίπων).

Το συμπέρασμα του κ. Βενιέρη είναι σαφές για το πού οδεύει η κατάσταση όσον αφορά την πρώτη κατοικία, αλλά και τα χρέη νοικοκυριών και φυσικών προσώπων στη χώρα: ολοταχώς στα νύχια του real estate, των τραπεζιτών, των hedge funds και των κυβερνητικών επιτρόπων οι οποίοι θα ρυθμίζουν νομοθετικά τη ροή και τη διαδρομή του εμπορεύματος το οποίο αποκαλείται «κατοικία». Και ενός φορολογικού «Μεγάλου Αδελφού» καθώς ρυθμίσεις δύναται να γίνουν πλέον και για βεβαιωμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές φυσικών προσώπων προς το Δημόσιο, τους ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού, την Εφορία, τα ασφαλιστικά ταμεία. Δεν είναι δυνατή η ρύθμιση οφειλών που προέρχονται από μη  απόδοση ΦΠΑ.

ΘΕΜΑ ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Αναλύοντας το νόμο στην εξαιρετική ημερίδα την οποία διοργάνωσαν την Παρασκευή, 30 Οκτωβρίου στα Ιωάννινα, οι Δικηγορικοί Σύλλογοι Ιωαννίνων, Θεσπρωτίας, Πρέβεζας με τη συμμετοχή δικηγόρων κι από την Άρτα, ο κ. Βενιέρης, υποστήριξε ότι υπάρχουν ζητήματα συνταγματικότητας του νόμου 4336/2015. Ειδικότερα:

-Με την τροποποίηση του άρθρου 4 του Ν. 4336/2015 ο δανειολήπτης υποχρεούται να υποβάλλει τυποποιημένο υπόδειγμα του σχεδίου για τη ρύθμιση των οφειλών. Η ρύθμιση στην ουσία επιβάλλει, δεν επιτάσσει το περιεχόμενο. Σύμφωνα με το άρθρο 20 του Συντάγματος «Καθένας έχει δικαίωμα στην παροχή έννομης προστασίας από τα δικαστήρια και μπορεί να αναπτύξει σ' αυτά τις απόψεις του για τα δικαιώματα ή συμφέροντά του». Κατά συνέπεια ο υπουργός δεν εξουσιοδοτείται να ορίσει επακριβώς το περιεχόμενο του σχεδίου για τη ρύθμιση των οφειλών το οποίο καλείται να υποβάλλει ο δανειολήπτης. Για παράδειγμα, δεν υποχρεούται ένας δανειολήπτης να αναφερθεί στην τρέχουσα περιουσιακή κατάσταση της συζύγου ή των τέκνων, από τη στιγμή που η σύμβαση του δανείου εκδόθηκε στο παρελθόν με συγκεκριμένα οικονομικά δεδομένα και στο δικό του όνομα.

-Οι γραμματείς των Ειρηνοδικείων (διοικητικοί υπάλληλοι) με την τροποποίηση της παραγρ. 4 του άρθρου 4 του 4336/2015 αποκτούν δικαστικές εξουσίες, κάτι το οποίο αντίκειται στη συνταγματική πρόβλεψη σύμφωνα με την οποία «κανένας δεν στερείται χωρίς τη θέλησή του το δικαστή που του έχει ορίσει ο νόμος. Δικαστικές επιτροπές και έκτακτα δικαστήρια, με οποιοδήποτε όνομα, δεν επιτρέπεται να συσταθούν» (άρθρο 8 του Συντάγματος). Τι ορίζει ο 4336/2015; Εντός δύο ημερών οι γραμματείες είναι υποχρεωμένες να προχωρήσουν και σε έλεγχο του περιεχομένου των εγγράφων, εκτός από τον τυπικό έλεγχο των δικαιολογητικών τα οποία προσκομίζουν οι οφειλέτες ώστε να εξεταστεί εκ νέου η υπόθεσή τους (πρέπει να το πράξουν έως 19/2/2016). Πέρα από μια δεδομένη χρονική αδυναμία ελέγχου του συνόλου των εγγράφων, οι γραμματείες δεν έχουν καμία αρμοδιότητα να κρίνουν εάν τα στοιχεία, δικαιολογούν ρύθμιση οφειλών ή όχι, αφού δεν πρόκειται περί δικαστών.



ΣΤΟΠ ΣΤΟΝ ΠΡΟΘΑΛΑΜΟ

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Βενιέρης, με την πρόβλεψη αυτή οι οφειλέτες θα σταματούν στον προθάλαμο της δικαιοσύνης, χωρίς να τους παρέχεται η δυνατότητα να υπερασπιστούν το δίκαιό τους ενώπιον του δικαστή.

Να σημειωθεί πως στα Ειρηνοδικεία Αθηνών και Πατρών οι παραπάνω έλεγχοι θα γίνονται από τους ίδιους τους Ειρηνοδίκες, χωρίς κάτι τέτοιο σε καμία περίπτωση, να σημαίνει ότι παρακάμπτεται η σαφέστατη παραβίαση των δικαιωμάτων των πολιτών. Εξάλλου, σύμφωνα με το άρθρο 93 του Συντάγματος, οι αποφάσεις των δικαστηρίων πρέπει να ανακοινώνονται σε δημόσια συνεδρίαση, ενώ θα πρέπει να είναι εγγράφως αιτιολογημένες. Θα συμβαίνει κάτι τέτοιο εάν πχ. μια αίτηση απορριφθεί από τις γραμματείες ή τους ειρηνοδίκες; Και τι νομική ισχύ έχει μια τέτοια απόρριψη;

-Εν μέρει αντισυνταγματική, σίγουρα υπέρ των συμφερόντων των τραπεζιτών (κατά τη γνώμη μας) είναι η πρόβλεψη του νόμου σύμφωνα με την οποία ο οφειλέτης καλείται να καταθέσει ενώπιον του Ειρηνοδικείου δεκάδες έγγραφα για την περιουσιακή του κατάσταση, ενώ η τράπεζα καταθέτει μόνον την πρότασή της (επ’ ουδενί λόγω, στοιχεία για την περιουσιακή της κατάσταση)! Έχουν και οι δύο διάδικοι τα ίδια δικονομικά όπλα, αναρωτήθηκε ρητορικά ο κ. Βενιέρης, προσθέτοντας ότι κάθε διάδικος αποδεικνύει τους ισχυρισμούς του κι όχι του άλλου (οι τράπεζες προσέρχονται στα Ειρηνοδικεία ώστε να αποδείξουν ότι ο οφειλέτης αδυνατεί να καταβάλλει δόσεις κλπ., χωρίς ο δεύτερος να μπορεί να αποδείξει το κατά πόσο κινδυνεύουν τα…ευαγή ιδρύματα από τη μη καταβολή των δόσεων). Και τι θα συμβεί εάν λ.χ. ένας οφειλέτης δεν έχει τη σύμβαση του δανείου και απευθυνόμενος στο μελλοντικό του αντίδικο (την τράπεζα) είτε δεν την λάβει ποτέ είτε χρειαστεί να πληρώσει χρήματα;


ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΜΕ ΤΟ…ΚΙΛΟ;

Αυτές είναι μερικές από τις τροποποιήσεις του νόμου οι οποίες δημιουργούν ένα ασφυκτικό νομοθετικό πλαίσιο σε βάρος των πολιτών οι οποίοι έχασαν την εργασία τους, εν μέσω οικονομικής ύφεσης, και υπέρ των συμφερόντων των τραπεζιτών, οι οποίες διασώθηκαν με δημόσιο χρήμα και συνεχίζουν να ανήκουν σε…ιδιώτες.

Επίσημοι στην ημερίδα δεν εμφανίστηκαν...

Η δικαστική προστασία δεν μπορεί να πάει με το κιλό, ανέφερε σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο λέκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών, επισημαίνοντας ακόμη, σε παραβίαση της πάγιας νομολογίας και κάθε έννοιας δικαίου, με τις ρυθμίσεις του άρθρου 5, αίρεται ουσιαστικά η προσωρινή δικαστική προστασία την οποία πρέπει να απολαμβάνει ένας πολίτης έως ότου εκδικαστεί οριστικά η υπόθεσή του. Πολλά είναι τα ερωτήματα για το πώς θα καθοριστούν οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης βάση των οποίων θα καθορίζεται το ύψος της νέας δόσης για έναν δανειολήπτη. Το όριο θα ορίσει το Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της περίφημης ΕΛΣΤΑΤ (Ελληνική Στατιστική Αρχή). Γράφουμε περίφημη επειδή θυμόμαστε όλοι τα μαγειρεμένα στοιχεία της αρχής με τα οποία φημολογείται ότι η χώρα οδηγήθηκε το 2010 στο πρώτο μνημόνιο. Μπορεί άραγε να καθοριστούν οριζοντίως οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης για κάποιον που ζει στο Σουφλί και κάποιον που ζει στην Αθήνα; Είναι ίδιο το κόστος ζωής; Ορίζεται μόνον οικονομικά η εύλογη δαπάνη;


ΟΞΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ

Συνολικά τη δικαστική προστασία από το νόμο Κατσέλη έχουν ζητήσει περίπου 130 χιλ. υπερχρεωμένα νοικοκυριά (σ.σ. ο νόμος δεν αφορά μόνον τα σπίτια-αφορά δάνεια επιχειρήσεων, δάνεια από πιστωτικές κλπ.).

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η Αναστασία Γιογλή, πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Ιωαννίνων, στο Ειρηνοδικείο Ιωαννίνων από το 2010 έως σήμερα έχουν κατατεθεί 1739 προσφυγές. Εκδικάστηκαν 488 αιτήσεις από τις οποίες εκδόθηκε θετική απόφαση για τις 426 (απορρίφθηκαν 62). Εκκρεμεί η εκδίκαση 1251 υποθέσεων. Στη Θεσπρωτία, σύμφωνα με τα στοιχεία τα οποία παρουσίασε ο Κωνσταντίνος Σιντόρης, πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου, το 2014 την προστασία του νόμου ζήτησαν 250 νοικοκυριά και την επόμενη χρονιά 209. Εκδόθηκαν 185 προσωρινές διαταγές, 85 οριστικές αποφάσεις με μόνον τρεις από αυτές να είναι απορριπτικές.




ΤΙ ΕΣΤΙ ΔΟΛΙΟΤΗΤΑ;

Την εισήγηση του κ. Βενιέρη ακολούθησαν ερωτήσεις δικηγόρων από όλη την Ήπειρο. Κάποιες από τις ερωτήσεις έκαναν ιδιαίτερη αναφορά στο ενδεχόμενο δολιότητας ενός οφειλέτη, η οποία αποδεικνύεται προφανώς στη δικαστική διαδικασία.

Προξενεί, ωστόσο, έκπληξη το γεγονός ότι προσεγγίζοντας - και από νομική σκοπιά - ένα τόσο κρίσιμο κοινωνικό θέμα όπως η κατοικία (που αποτελεί δικαίωμα των ανθρώπων κι όχι εμπόρευμα), σκεπτόμαστε περισσότερο στην πιθανή δολιότητα των πολιτών (οι οποίοι νιώθουν τη μέγγενη των χρεών στην καθημερινότητά τους) κι όχι στην ολοφάνερη δολιότητα του τραπεζικού συστήματος και των κρατικών νομοθετήσεων οι οποίες έχουν στόχο το κέρδος των λίγων ισχυρών.

Γνωρίζει, ασφαλώς, κανείς την οικονομική κρίση η οποία έπληξε και τον κλάδο των νομικών, εντούτοις, αντιλαμβανόμαστε όλοι και όλες, ότι το δίκαιο, ως αντανάκλαση του εκάστοτε συσχετισμού ισχύος μέσα σε μια κοινωνία, γέρνει επικίνδυνα προς την πλευρά των προνομιούχων οικονομικών και πολιτικών ελίτ.


Νομικός κόσμος και δικαστές σε αυτόν τον τόπο έχουν αποδείξει, στο παρελθόν, ότι τάσσονται στο πλευρό των αδυνάτων. Αυτό καλούνται να πράξουν και σήμερα.




xarmada.blogspot.gr
Τελευταία τροποποίηση στις Παρασκευή, 14/06/2013 - 23:54