ΑΡΗΣ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ

Χωρίς διασφαλίσεις για 800 εργαζομένους, με μειωμένο ελεγκτικό ρόλο για το Δημόσιο, τήρηση απορρήτου για τα στοιχεία που αφορούν τους «δείκτες απόδοσης» της επένδυσης και ανοιχτά παράθυρα για μεγάλες αυξήσεις και νέους σταθμούς διοδίων προχωρά η κυβέρνηση στη fast-track ψήφιση της σύμβασης μέσω της οποίας η πανίσχυρη ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ αποκτά την Αττική Οδό πληρώνοντας 3,27 δισεκατομμύρια ευρώ και περιμένοντας έσοδα 50 δισεκατομμυρίων στην 25ετία.

Τα παραπάνω αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια των πρώτων συνεδριάσεων της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, που συζητά το νομοσχέδιο το οποίο κυρώνει τη νέα σύμβαση με τη ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ. Στη διάρκεια των συνεδριάσεων η κυβέρνηση δέχτηκε σκληρή κριτική για το περιεχόμενο της σύμβασης όχι μόνο από βουλευτές της αντιπολίτευσης, αλλά και από επιστημονικούς φορείς των μηχανικών του Δημοσίου (ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ) και τον Σύλλογο Μελετητών.

Σε πρώτο πλάνο όμως τέθηκαν οι ανησυχίες των εργαζομένων της Αττικής Οδού που θα έπρεπε να απολυθούν από την κοινοπραξία (ΑΚΤΩΡ) που παραχωρεί το έργο, να πάρουν τις προβλεπόμενες αποζημιώσεις και στη συνέχεια να προσληφθούν με τα ίδια δικαιώματα από τη ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ. Το θέμα τέθηκε από τον εκπρόσωπο των εργαζομένων, Στάθη Λαζάρου, αλλά στη συνέχεια απάντηση ζήτησε από τους αρμοδίους και ο πρόεδρος της Επιτροπής, Χρήστος Μπουκώρος –ένας από τους 11 βουλευτές της Ν.Δ., πλέον 10, που θεωρούνται εσωκομματική αντιπολίτευση.

Ο κ. Λαζάρου τόνισε ότι η σύμβαση που κατέθεσε με πανηγυρισμούς η κυβέρνηση «δεν προβλέπει τίποτε για το προσωπικό και αυτό γεννά αβεβαιότητα στους εργαζομένους που έχουν σωρεύσει τεράστια εμπειρία, η οποία και εξασφαλίζει την καλή λειτουργία της Αττικής Οδού». Κατά τον ίδιο, η ανησυχία επιτείνεται επειδή η νέα εταιρεία (Νέα Αττική Οδός, θυγατρική της ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ) αναζητά εργαζομένους μέσω αγγελιών. Μάλιστα ο νομικός σύμβουλος των εργαζομένων, Γ. Μελισσάρης, ανέφερε ότι ούτε οι αποζημιώσεις έχουν καταβληθεί, ότι γίνονται συζητήσεις με εταιρείες ενοικίασης εργαζομένων και ότι η νέα εταιρεία θα έπρεπε να προσλάβει το προσωπικό με τα ίδια δικαιώματα.

Εκ μέρους του ΤΑΙΠΕΔ ο διευθύνων σύμβουλος χαρακτήρισε «σχεδόν βέβαιο» ότι ο νέος παραχωρησιούχος θα κρατήσει τους εργαζομένους. Από την «Αττική Οδό» που αποχωρεί ο Γ. Συριανός ανέφερε ότι οι αποζημιώσεις θα δοθούν κανονικά. Ομως το νέο «αφεντικό», ο διευθύνων σύμβουλος της «Νέας Αττικής Οδού» Εμμανουήλ Μουστάκας, παραδέχτηκε ότι το προσωπικό θα επαναπροσληφθεί, αλλά με συμβάσεις ορισμένου χρόνου (π.χ. τρίμηνα-εξάμηνα) και όχι αορίστου χρόνου όπως έχουν σήμερα. Ο κ. Μουστάκας δεν άλλαξε την πρόβλεψη, παρά την πίεση που ασκήθηκε τόσο από αντιπολιτευόμενους όσο και από τους κυβερνητικούς βουλευτές.

Ζημιογόνος σύμβαση

Για τον στρεβλό σχεδιασμό που εφαρμόζεται στα έργα παραχωρήσεων με σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα μίλησε εκ μέρους του Συλλόγου Μελετητών Ελλάδας ο Αργύρης Πλέσσιας. Το Δημόσιο, είπε, έπαψε να είναι ο επιβλέπων διαχειριστής των έργων και άφησε τον ρόλο αυτό στους ίδιους τους επενδυτές, όπως έχει επισημάνει εδώ και χρόνια το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο.

«Είναι αδιανόητο να μην περιλαμβάνονται στη σύμβαση οι δείκτες απόδοσης του έργου και να λείπουν αυτά τα παραρτήματα που αποτελούν βασικό της κομμάτι» τόνισε ο κ. Πλέσσιας αναφερόμενος και στον ρόλο του «Ανεξάρτητου Μηχανικού». Πρόκειται για εταιρεία η οποία θα εισηγείται επί κρίσιμων θεμάτων για τη λειτουργία της Αττικής Οδού, ακόμη και για το πότε θα επιβληθούν αυξήσεις στα διόδια, εάν θα δημιουργηθούν νέοι σταθμοί διοδίων ή εάν θα επιβληθούν αυξημένες χρεώσεις στις ώρες αιχμής. Το θέμα είναι ότι αυτός ο «Ανεξάρτητος Μηχανικός», που θα μπορούσε να παίζει και έναν ρόλο «ελεγκτή», επιλέγεται αλλά και αμείβεται από τον επενδυτή και αυτό σημαίνει ότι καθόλου «ανεξάρτητος» δεν είναι. Σημειώνεται ότι ο «Ανεξάρτητος Μηχανικός» θα είναι αρμόδιος βάσει της σύμβασης και για την έγκριση των Εγχειριδίων Λειτουργίας της Νέας Αττικής Οδού, που αποτελούν την «ψυχή του έργου».

«Είναι αδιανόητο να μην περιλαμβάνονται στη σύμβαση οι δείκτες απόδοσης του έργου και να λείπουν αυτά τα παραρτήματα που αποτελούν βασικό της κομμάτι» τόνισε εκ μέρους του Συλλόγου Μελετητών Ελλάδας ο Αργύρης Πλέσσιας

Υπενθυμίζεται ότι όταν τον Ιανουάριο του 2022 αποκλείστηκαν χιλιάδες αυτοκίνητα στα χιόνια, όλοι αναζητούσαν αυτά τα «Εγχειρίδια Λειτουργίας» και αν οι αστοχίες προκλήθηκαν από την τήρηση ή την παραβίασή τους. Βάσει της νέας σύμβασης όμως τα Εγχειρίδια αυτά θα ελέγχονται από το Δημόσιο, αφού εγκριθούν από τον «Ανεξάρτητο Μηχανικό», τόνισε ο κ. Πλέσσιας.

Με μια εκτενή ανάλυση για το πόσο επωφελής ήταν για τους επενδυτές και όχι για το Δημόσιο η σύμβαση της Αττικής Οδού συνόδευσε την κριτική του εκ μέρους της Ομοσπονδίας των Διπλωματούχων Μηχανικών του Δημοσίου (ΠΟΕΜΔΥΔΑΣ) ο πρόεδρός της Δημήτρης Πετρόπουλος. Η ΠΟΕΜΔΥΔΑΣ είχε τοποθετηθεί με εκτενή ανακοίνωσή της στο ίδιο θέμα προσφάτως («Εφ.Συν.» 5/9/2024, «Στο ίδιο κόλπο θεατές και με τη νέα σύμβαση»), τονίζοντας ότι και η νέα σύμβαση οδηγεί σε αντίστοιχα αποτελέσματα. Ο κ. Πετρόπουλος θύμισε ότι με βάση την παλαιά σύμβαση το Δημόσιο φορτώθηκε το μεγαλύτερο μέρος του κόστους, δίνοντας εγγυήσεις για τα δάνεια του παλαιού παραχωρησιούχου, πλήρωσε το 32% του κόστους και ανέλαβε τις απαλλοτριώσεις (1 δισ.) αλλά και το κόστος κατασκευής συνοδών έργων όπως ο προαστιακός σιδηρόδρομος και συνδετήριες οδοί.

Περιέγραψε το σύστημα μέσω του οποίου η Αττική Οδός ανέβαζε το κόστος συντήρησης έως το 1 εκατ. ευρώ ανά χιλιόμετρο και μείωνε τα κέρδη της μέσω τριγωνικών συναλλαγών με θυγατρικές εταιρείες. Το αποτέλεσμα ήταν να παρατείνει έως το απώτατο όριο την παραχώρηση, αφού η σύμβαση έλεγε ότι η Αττική Οδός μπορούσε να επιστρέψει στο Δημόσιο εάν έφτανε σε συγκεκριμένο ύψος απόδοσης κεφαλαίου. Το ίδιο μοντέλο ακολουθείται στη νέα σύμβαση, είπε ο κ. Πετρόπουλος, αναφερόμενος ιδιαίτερα στη δυνατότητα να αυξηθούν τα διόδια έως και κατά 30% τις ώρες αιχμής, δηλαδή τις ώρες εκείνες που μετακινούνται οι άνθρωποι στις εργασίες τους.

Σφοδρή κριτική ασκήθηκε γενικότερα για τα στοιχεία που αποκρύπτονται στη σύμβαση, ενώ βουλευτές τόνισαν ότι αναγκάζονται να κάνουν υπολογισμούς με εύλογα συμπεράσματα βάσει των προβλέψεων για 250.000 διελεύσεις ημερησίως. Πάντως είχε προηγηθεί μία μέρα νωρίτερα ο ίδιος ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας, που είχε πει ότι το Δημόσιο αναμένει συνολική ωφέλεια 7 δισεκατομμυρίων ευρώ στα 25 χρόνια της παραχώρησης. Μεγάλο μέρος προέρχεται από το τίμημα των 3,27 δισ. που θα καταβάλει αμέσως η ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ, αλλά το υπόλοιπο (3,73 δισ.) αφορά τις εισπράξεις ποσοστού 7,5% επί των ετήσιων εσόδων του αυτοκινητοδρόμου. Εάν πάντως το 7,5% των εσόδων είναι 3,73 δισ., αυτό σημαίνει πως αναμένονται συνολικά έσοδα 50 δισεκατομμυρίων ευρώ σε βάθος 25ετίας και μάλιστα χωρίς να υπάρχει κατασκευαστικό έργο, όπως ίσχυσε στην προηγούμενη σύμβαση. Μια αληθινή χρυσοτόκος όρνιθα...

Παχιά λόγια Σταϊκούρα

Προσπαθώντας χθες να αμβλύνει κάπως τις εντυπώσεις από τη σκληρή κριτική, ο Χρ. Σταϊκούρας υποσχέθηκε, μεταξύ άλλων, να δώσει στην Επιτροπή τα «κρυφά» Παραρτήματα της νέας σύμβασης, όσα «δεν είναι εμπιστευτικά» όπως είπε. Τόνισε ιδιαιτέρως τη σημασία των αυτοκινητοδρόμων που κατασκευάστηκαν με συμβάσεις παραχώρησης και συνέβαλαν στη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων. Ζήτησε από την Επιτροπή να προσπαθήσει να φανταστεί την Αττική «χωρίς την Αττική Οδό», ενώ απάντησε ειρωνικά σε όσους μιλούν για άλλα έργα όπως οι επεκτάσεις της Αττικής Οδού, η επέκταση της λεωφόρου Κύμης, η λεωφόρος Κηφισού, η υπογειοποίηση στον Πειραιά, η επέκταση του μετρό, η υποθαλάσσια σύνδεση για Σαλαμίνα κ.ά., παραδεχόμενος ότι «λεφτά δεν υπάρχουν».

Ομως στο θέμα των εργαζομένων της Αττικής Οδού ο κ. Σταϊκούρας περιορίστηκε στα παχιά λόγια, λέγοντας ότι η κυβέρνηση είχε «βασικό μέλημα» να το αντιμετωπίσει με σοβαρότητα και υπευθυνότητα –ασχέτως εάν δεν έβαλε καμία πρόνοια μέσα στη σύμβαση. «Οι εργαζόμενοι θα λάβουν τις νόμιμες αποζημιώσεις τους λόγω της λύσης της εργασιακής σχέσης τους με την Αττική Οδό και τις Αττικές Διαδρομές» είπε ο υπουργός και πρόσθεσε ότι «ο νέος παραχωρησιούχος εξεδήλωσε την πρόθεση να προχωρήσει στην αποκατάσταση των θέσεων εργασίας τους για το νέο έργο για όσους το επιθυμούν». Πώς νοείται αποκατάσταση θέσεων με τρίμηνες συμβάσεις όμως;

Πηγή: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ