Την οργανωμένη και συστηματική φύση των επαναπροωθήσεων αποκαλύπτει η έκθεση του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) φέρνοντας στο φως νέες μαρτυρίες από θύματα, που περιγράφουν αυθαίρετες κρατήσεις, ρατσιστική βία και εξευτελιστική μεταχείριση, και αναδεικνύοντας το συστημικό ζήτημα της αναποτελεσματικής ποινικής έρευνας των υποθέσεων και των παραβιάσεων δικαιωμάτων στα σύνορα, που συντηρούν ένα καθεστώς πλήρους ατιμωρησίας των δραστών.
  
Τεκμηριώνοντας την παράνομη τακτική των επαναπροωθήσεων από τις ελληνικές αρχές το ΕΣΠ παρέχει λεπτομέρειες για δώδεκα υποθέσεις στα σύνορα του Έβρου και για τις δικαστικές εξελίξεις τριών υποθέσεων, οι οποίες εκπροσωπήθηκαν νομικά από το Συμβούλιο ενώπιον του ΕΔΔΑ, αλλά και στατιστικά στοιχεία για τις ελληνικές εισαγγελικές έρευνες επαναπροωθήσεων και την πορεία τους.

To σωματείο επισημαίνει πως παρά τις πολυάριθμες αναφορές για επαναπροωθήσεις χιλιάδων αιτούντων άσυλο, τις καταγεγραμμένες μαρτυρίες, και τα αποδεικτικά βί-ντεο σε ορισμένες περιπτώσεις, ούτε μία υπόθεση επαναπροώθησης δεν έχει παραπεμφθεί για να εκδικαστεί σε ελληνική δικαστική αίθουσα ούτε σε κάποια περίπτωση κινήθηκε ποινική δίωξη κατά προσωπικού των σωμάτων ασφαλείας ή άλλων προσώπων.

Όπως τονίζει το ΕΣΠ, οι επαναπροωθήσεις αποτελούν μια ολοκληρωμένη και προσεκτικά σχεδιασμένη «πολιτική» μετανάστευσης και διαχείρισης συνόρων του ελληνικού κράτους επισημαίνοντας τις πολυάριθμες αξιόπιστες αναφορές από τον ΟΗΕ, ευρωπαϊκούς και εθνικούς θεσμούς, που τεκμηριώνουν το ίδιο μοτίβο και αντικρούουν το αφήγημα της «έλλειψης αποδείξεων» που ακόμα αναπαράγεται από τις αρχές Ελλάδας και Ε.Ε.

↳ Όλο το κείμενο της έκθεσης

Τα βίαια στάδια της επιχείρησης

Στην περίληψη της έκθεσης σημειώνεται πως στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, το ένστολο και ένοπλο προσωπικό (αστυνομία και/ή στρατός) εμφανίζεται να εντοπίζει και να συλλαμβάνει άτυπα τους αιτούντες άσυλο. Άτομα -με ή χωρίς καλυμμένα πρόσωπα -ντυμένα με στρατιωτικές στολές ή πολιτικά/μαύρα ρούχα και φέροντα όπλα, συνήθως συμμετέχουν στα διάφορα βίαια στάδια της επιχείρησης επαναπροώθησης. 

Επιπλέον, άνδρες που δρουν ως “βοηθοί” των ελληνικών αρχών, οι οποίοι περιγράφονται από τα θύματα ως μετανάστες, εμπλέκονται συχνά στα τελευταία στάδια των επιχειρήσεων επαναπροώθησης, συνήθως με το να οδηγούν τις φουσκωτές βάρκες που μεταφέρουν τους αιτούντες άσυλο στην τουρκική όχθη, ακολουθώντας τις εντολές και υπό την επίβλεψη των ελληνικών αρχών.

Η έκθεση καταγράφει ότι οι περισσότερες επαναπροωθήσεις λαμβάνουν χώρα μετά την άφιξη των αιτούντων άσυλο στην ηπειρωτική περιοχή του Έβρου, σε αντίθεση με το 2022, όπου υπήρξαν πολλές περιπτώσεις άφιξης ή εγκατάλειψης αιτούντων άσυλο σε νησίδες του Έβρου. «Οι αιτούντες άσυλο, αφού διασχίσουν τα ελληνοτουρκικά σύνορα, συνήθως περνούν από ή κρύβονται σε δασικές περιοχές του Έβρου, πριν εντοπιστούν και επαναπροωθηθούν από τις ελληνικές αρχές. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι επαναπροωθήσεις πραγματοποιούνται την ίδια ημέρα του εντοπισμού και της άτυπης σύλληψης των αιτούντων άσυλο από τις ελληνικές αρχές.

»Οι επιχειρήσεις επαναπροώθησης λαμβάνουν χώρα σε αστυνομικά τμήματα, ακόμη και σε δημόσιες κεντρικές περιοχές, γεγονός ενδεικτικό του περιβάλλοντος ατιμωρησίας, μέσα στο οποίο οι αρχές δρουν αυθαίρετα, εγκληματικά και ανεμπόδιστα. Σε δύο υποθέσεις, τα θύματα επαναπροωθήθηκαν στην Τουρκία, αφού επέλεξαν να δείξουν εμπιστοσύνη και να παρουσιαστούν στην ελληνική αστυνομία με δική τους πρωτοβουλία. Συγκεκριμένα, ένας Τούρκος αιτών άσυλο επαναπροωθήθηκε, αφού παρουσιάστηκε και ζήτησε άσυλο στο Τμήμα Συνοριακής Φύλαξης της Ορεστιάδας. Σε μία υπόθεση, η άτυπη σύλληψη ενός Τούρκου αιτούντος άσυλο από την ελληνική αστυνομία πραγματοποιήθηκε -σε κοινή θέα- μέσα στην καφετέρια του ΚΤΕΛ Ορεστιάδας, μία ώρα πριν από την επαναπροώθησή του». 

Το ΕΣΠ σημειώνει επίσης χαρακτηριστικά τα εξής: «Πέραν των βίαιων μεταφορών, οι επιχειρήσεις επαναπροώθησης περιλαμ- βάνουν πάντα περιόδους αυθαίρετης κράτησης. Οι αιτούντες άσυλο κρατούνται παράνομα - χωρίς καταγραφή, ενημέρωση ή πρόσβαση σε δικαιώματα και χωρίς βασικές προμήθειες - σε κλειστούς ή ανοιχτούς χώρους κράτησης, είτε μέσα σε αστυνομικά τμήματα είτε σε άγνωστες τοποθεσίες, γήπεδα ή ακόμη και μέσα σε οχήματα χωρίς πρόσβαση σε αέρα, τροφή και νερό.

»Σημαντικοί κρατικοί πόροι χρησιμοποιούνται στις επιχειρήσεις επαναπροώθησης, όπως ανθρώπινοι πόροι (προσωπικό), υποδομές και εγκαταστάσεις για την παράνομη κράτηση των θυμάτων, τα μέσα μεταφοράς για τη βίαιη μεταφορά των θυμάτων στα διάφορα στάδια της επιχείρησης επαναπροώθησης - αστυνομικά οχήματα, στρατιωτικά τζιπ, πολιτικά οχήματα, βαν, φορτηγά και φουσκωτές βάρκες.

»Οι επαναπροωθήσεις περιλαμβάνουν εξευτελισμό, αυθαίρετη κατάσχεση/ κλοπή προσωπικών αντικειμένων, απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, σωματική και ψυχική κακοποίηση, καθώς και έμφυλη βία κατά των θυμάτων - από σωματικούς ελέγχους με αφαίρεση ρούχων μέχρι παρεμβατικούς ελέγχους γεννητικών οργάνων και αναγκαστική γυμνότητα. Οι επαναπροωθήσεις περιλαμβάνουν και βία κατά παιδιών.

»Μετά την επαναπροώθησή τους στην Τουρκία, τα θύματα εκτίθενται σε κίνδυνο σύλληψης από τις τουρκικές αρχές, κράτησης ή/και φυλάκισης για παράνομη είσοδο σε στρατιωτική ζώνη, σε κίνδυνο φυλάκισης για προηγούμενες καταδίκες τους λόγω πολιτικών πεποιθήσεων (στην περίπτωση Τούρκων αιτούντων άσυλο) ή ακόμα και σε κίνδυνο επαναπροώθησης πίσω στη χώρα καταγωγής τους (π.χ. στην περίπτωση Αφγανών αιτούντων άσυλο από την Τουρκία στο Αφγανιστάν).

»Μολονότι τα τελευταία δύο χρόνια το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) εξέδωσε πάνω από 80 ασφαλιστικά μέτρα για την προστασία των νεοεισερχόμενων αιτούντων άσυλο στην περιοχή του Έβρου – σε υποθέσεις που εκπροσωπήθηκαν από το ΕΣΠ, οι δράστες συνεχίζουν να αισθάνονται ανενόχλητοι στην Ελλάδα, επιδεικνύοντας πλήρη αδιαφορία για τις αποφάσεις του Δικαστηρίου».

Όπως αναφέρει το ΕΣΠ, από τον Μάρτιο του 2022 έως τις 7 Οκτωβρίου 2024, το ΕΣΠ κατέθεσε ενώπιον του ΕΔΔΑ 85 αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων, εκπροσωπώντας νομικά συνολικά 730 Σύρους, 130 Τούρκους, 92 Ιρακινούς, 56 Παλαιστίνιους, 28 Αφγανούς, 3 Αιγύπτιους και έναν Σομαλό αιτούντα άσυλο, μεταξύ των οποίων πολλά παιδιά, ζητώντας να χορηγηθεί στους εντολείς του ανθρωπιστική βοήθεια και πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου. Το Δικαστήριο ενέκρινε τα αιτούμενα ασφαλιστικά μέτρα για όλες τις υποθέσεις και διέταξε την ελληνική κυβέρνηση να μην απομακρύνει τους αιτούντες άσυλο από το έδαφος της χώρας και, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, να τους παρέχει τροφή, νερό και κατάλληλη ιατρική περίθαλψη. 

Το ΕΔΔΑ ζήτησε επίσης να ενημερωθεί από την ελληνική κυβέρνηση, μεταξύ άλλων, για το αν οι αιτούντες άσυλο έχουν πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου και σε νομική συνδρομή. «Μόνο σε 20 από αυτές τις 85 υποθέσεις, οι αιτούντες άσυλο συνελήφθησαν επίσημα από τις ελληνικές αρ- χές και ακολουθήθηκαν οι νόμιμες δια- δικασίες. Σε 44 από τις 85 υποθέσεις, οι αιτούντες άσυλο κατήγγειλαν στο ΕΣΠ ότι επαναπροωθήθηκαν στην Τουρκία. Σε 21 από αυτές τις 85 υποθέσεις, οι αιτούντες άσυλο εξαφανίστηκαν μετά την απόφαση του Δικαστηρίου και δεν γνωρίζουμε που βρίσκονται. Σε πολλές περιπτώσεις τα θύματα ανέφεραν ότι υπέστησαν παραπάνω από μια επαναπροώθηση.

»Σε μία από τις υποθέσεις που περιγράφονται λεπτομερώς στην έκθεση, τα θύματα – πριν επαναπροωθηθούν στην Τουρκία - είχαν δείξει στις ελληνικές αστυνομικές αρχές την απόφαση ασφαλιστικών μέτρων του ΕΔΔΑ που ήταν αποθηκευμένη στο κινητό τους τηλέφωνο. Σε όλες τις υποθέσεις επαναπροώθησης που περιγράφονται λεπτομερώς στην έκθεση, η επίσημη απάντηση του ελληνικού κράτους στο ΕΔΔΑ ήταν ότι
«παρά τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν, ο/οι προσφεύγων/οντες δεν εντοπίστηκε/θηκαν».

»Απόφαση ασφαλιστικών μέτρων του ΕΔΔΑ που εκδόθηκε στις 12 Ιουλίου 2023 αφορούσε σε έναν Σύρο αναγνωρισμένο πρόσφυγα στην Ελλάδα, ο οποίος επαναπροωθήθηκε από τη Θεσσαλονίκη στην Τουρκία τον Οκτώβριο του 2022. Έκτοτε έχει επανειλημμένα επαναπροωθηθεί από την ελληνική αστυνομία – περισσότερες από 20 φορές. Οι επαναπροωθήσεις πραγματοποιούνταν από τον Έβρο προς την Τουρκία κάθε φορά που προσπαθούσε να εισέλθει ξανά στην Ελλάδα, ακόμα και μετά την επίδειξη αντιγράφου του διαβατηρίου του και της άδειας διαμονής του – που είχαν εκδοθεί στην Ελλάδα.

Συμπεράσματα και συστάσεις 

«Παρά τις πολυάριθμες αναφορές διεθνών οργανισμών προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ανεξάρτητων αρχών, τις καταγεγραμμένες μαρτυρίες των θυμάτων, τα αυξανόμενα αποδεικτικά στοιχεία και τις υποθέσεις που έχουν υποβληθεί ενώπιον των ελληνικών εισαγγελικών αρχών, το ελληνικό κράτος συνεχίζει να αρνείται επισήμως τις κατηγορίες για επαναπροωθήσεις. Την ίδια στιγμή που ούτε μία υπόθεση επαναπροώθησης δεν έχει εξεταστεί σε ελληνική αίθουσα δικαστηρίου, αυξάνεται όλο και περισσότερο ο αριθμός των υποθέσεων παραβιάσεων δικαιωμάτων σε βάρος αιτούντων άσυλο και μεταναστών που έχουν εισαχθεί ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου κατά της Ελλάδας.

»Τα επίσημα στατιστικά στοιχεία αναφορικά με την πορεία των ελληνικών ποινικών ερευνών για υποθέσεις επαναπροωθήσεων, σε συνδυασμό με λεπτομέρειες από τις έρευνες τριών υποθέσεων στις οποίες δεν ασκήθηκε καμία ποινική δίωξη κατά προσωπικού των σωμάτων ασφαλείας ή άλλων ορισμένων προσώπων, αναδεικνύουν ένα συστημικό ζήτημα αναποτελεσματικής διερεύνησης των καταγγελιών επαναπροωθήσεων και παραβιάσεων δικαιωμάτων στην Ελλάδα.

»Οι επαναπροωθήσεις, οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η κακο- μεταχείριση ανθρώπων που χρειάζονται διεθνή προστασία συνεχίζονται στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ ως μια συστηματική πολιτική μετανάστευσης και διαχείρισης συνόρων του ελληνικού κράτους, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής που εστιάζει στον έλεγχο των συνόρων και όχι σε ασφαλείς διαδρομές μετανάστευσης και στην προστασία του δικαιώματος στο άσυλο και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τεράστια ποσά από τον προϋπολογισμό της ΕΕ συνεχίζουν να υποστηρίζουν δραστηριότητες διαχείρισης συνόρων στην Ελλάδα, παρά τις ανησυχίες που εκφράζει το Ευρωκοινο- βούλιο για την κατάσταση του κράτους δικαίου στη χώρα και τις ανησυχητικές αναφορές, μεταξύ άλλων, από την Επι- τροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης κατά των Βασανιστηρίων (CPT) και τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμά- των της ΕΕ (FRA) για την Ελλάδα, για κακομεταχείριση νεοεισερχόμενων αιτούντων άσυλο και συστημικά κενά και εμπόδια στις έρευνες περιστατικών απώλειας ζωής και κακομεταχείρισης στα σύνορα της ΕΕ.

»Παράλληλα, το έργο της Κοινωνίας των Πολιτών και των οργανώσεων ανθρωπί- νων δικαιωμάτων στην Ελλάδα, ειδικά εκείνων που εργάζονται για την προώθηση και την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και μεταφέρουν τις φωνές των θυμάτων κακομεταχείρισης στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, παρεμποδίζεται από την ελληνική κυβέρνηση. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι ανεξάρτητες, άμεσες και αποτελεσματικές έρευνες θα αυξήσουν τη λογοδοσία για τις παραβιάσεις δικαιωμάτων στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και μπορούν να τερματίσουν αυτόν τον κύκλο βίας. Παράλληλα, δημόσια παρατηρητήρια, ανεξάρτητες αρχές, μηχανισμοί παρακολούθησης και ελέγχου, και η κοινωνία των πολιτών είναι απαραίτητα και θα πρέπει να ασκούν ανεμπόδιστα τις δρα- στηριότητές τους, καθώς μπορούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ορθή λειτουργία μιας δημοκρατικής κοινωνίας, διασφαλίζοντας τον σεβασμό στο κράτος δικαίου.

»Καλούμε, λοιπόν, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Κράτη Μέλη της:

• Να δημιουργήσουν ασφαλείς και νόμιμες διαδρομές για την μετακίνηση προς και εντός της Ευρώπης.
   
• Να εφαρμόσουν και/ή να παρακολουθούν προληπτικά και να δι- ασφαλίζουν την τακτική συμμόρ- φωση της χρήσης των κονδυλίων της ΕΕ για σκοπούς διαχείρισης μετανάστευσης από τις ελληνικές αρχές με τις δεσμεύσεις της ΕΕ σχετικά με τις θεμελιώδεις ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι δεν χρησιμοποιούνται αυτά για την χρηματοδότηση επιχειρήσεων που θέτουν σε κίνδυνο μετανάστες και πρόσφυγες και δεν παραβιάζουν το δίκαιο της Ε.Ε.
   
• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει να λάβει πειθαρχικά μέτρα και να ξε κινήσει διαδικασίες επί παραβάσει κατά του ελληνικού κράτους για επαρκώς τεκμηριωμένες, μακροχρόνιες και συστηματικές παραβιάσεις του διεθνούς και Ευρωπαϊκού δικαίου κατά την μεταχείριση των αιτούντων άσυλο, συμπεριλαμ- βανομένης της διεξαγωγής επιχειρήσεων επαναπροώθησης.
   
• Να διασφαλίσει την δημιουργία ασφαλών και εμπιστευτικών μηχανισμών αναφοράς - καταγγελίας ποινικών  αδικημάτων  που διαπράττονται από τις ίδιες τις αρχές επιβολής του νόμου (π.χ. βία αστυνομικών, λιμενικών και συνοριοφυλάκων) ενώπιον αρμόδιων ανεξάρτητων αρχών, καθώς τα θύματα ενδέχεται να φοβούνται να καταθέσουν ενώπιον προσωπικού της αστυνομίας ή του λιμενικού.
   
• Να παύσει τη σύναψη αδιαφανών και αναποτελεσματικών «συμφωνιών» με τρίτες χώρες. Οι εν λόγω συμφωνίες υποσκάπτουν την συμμόρφωση της ΕΕ και των κρατών μελών της με τις υποχρεώσεις τους περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, επιτρέπουν στην ΕΕ και τα κράτη μέλη της να αποφεύγουν την ευθύνη υποδοχής και φιλοξενίας προσφύγων και καθιστούν την ΕΕ και τα κράτη μέλη της ευάλωτα στην πολιτικοποίηση πιθανών ενεργειών ανθρώπινης κινητικότητας από κυβερνήσεις τρίτων χωρών.
   
• Να αντιμετωπίσει την συρρίκνωση της κοινωνίας των πολιτών και την επικίνδυνη τάση ποινικοποίησης των Υπερασπιστών Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ ως επείγον ζήτημα και να καλέσει την ελληνική κυβέρνηση να θέσει άμεσα τέλος στις εν λόγω πρακτικές.

Καλούμε την ελληνική κυβέρνηση και τις ελληνικές δικαστικές αρχές:

• Να θέσουν τέλος στην παράνομη πρακτική των επιχειρήσεων επαναπροώθησης.
   
• Να διασφαλίσουν, με την υπο- στήριξη της ΕΕ, ότι οι συνοριακές διαδικασίες (υποδοχή και ταυτοποίηση, καταγραφή, εξέταση και συνολική  επεξεργασία  αιτήσεων ασύλου) στα ελληνοτουρκικά σύνορα διεξάγονται σε συμμόρφωση με το δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την αρχή της μη επαναπροώθησης.
   
• Να συμμορφώνονται με όλες τις δεσμευτικές αποφάσεις ασφαλιστικών μέτρων που εκδίδονται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχετικά με τη μη απομάκρυνση αιτούντων άσυλο από την ελληνική επικράτεια, και να τους παρέχουν τροφή, νερό, κατάλληλη ιατρική φροντίδα και πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου.
   
• Να διεξάγουν έρευνες που είναι ταχείες, διεξοδικές και ικανές να οδηγήσουν στην ταυτοποίηση και την τιμωρία κάθε υπευθύνου για σοβαρές καταγγελίες κακομεταχείρισης που σχετίζονται με την ελληνική αστυνομία και την ελληνική ακτοφυλακή στα σύνορα.
   
• Να διασφαλίζουν πρόσβαση στη δικαιοσύνη για τα θύματα των επαναπροωθήσεων και των παραβιάσεων δικαιωμάτων στα εξωτερικά χερσαία και θαλάσσια σύνορα της ΕΕ. Να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να επιτρέπεται η συμμετοχή των θυμάτων χωρίς φόβο σύλληψης ή απομάκρυνσής τους λόγω έλλειψης νομικού καθεστώτος. Για τον σκοπό αυτό, να παρέχουν δωρεάν νομική συνδρομή κατά τη διάρκεια των ποινικών διαδικασιών, ασφαλή στέγη και άδεια διαμονής. Αυτή η στήριξη προς τα θύματα επαναπροωθήσεων θα πρέπει να είναι ανεξάρτητη από τη συνεργασία τους με τις ανακριτικές αρχές σε άλλες ποινικές υποθέσεις κατά των διακινητών.
   
• Οι ανακριτικές αρχές οφείλουν να χρησιμοποιούν τους μηχανισμούς ευρωπαϊκής και διεθνούς δικαστικής συνδρομής σε ποινικές υποθέσεις, για να λαμβάνουν έγκαιρα καταθέσεις από θύματα και μάρτυρες που δεν διαμένουν στην Ελλάδα.
   
• Να λάβουν υπόψη τους τα ευ- ρήματα του Μηχανισμού Καταγραφής Περιστατικών Άτυπων Αναγκαστικών Επιστροφών της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, τις εκθέσεις του Συνηγόρου του Πολίτη, του Γραφείου Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της FRONTEX και της CPT σχετικά με τα θεμελιώδη δικαιώματα στα σύνορα. Οι ανακριτικές αρχές οφείλουν να χρησιμοποιούν αυτά τα ευρήματα, για να εντοπίζουν και να διερευνούν δομικά προβλήματα ή να εκκινούν αυτεπάγγελτες έρευνες.
   
• Να συστήσουν εξειδικευμένες Εισαγγελίες και Δικαστήρια στελεχωμένα με Εισαγγελείς Μετανάστευσης και ειδικούς ανακριτές – δικαστές μετανάστευσης, αρμόδιους για επιτόπιες επιθεωρήσεις σε χώρους κράτησης και σημεία άφιξης νεοαφιχθέντων αιτούντων άσυλο, οι οποίοι θα διενεργούν ανεξάρτητες έρευνες για περιστατικά επαναπροωθήσεων και εγκλήματα που διαπράχθηκαν από αστυνομικούς και άλλα στελέχη των σωμάτων ασφαλείας, προκειμένου να διασφαλίζουν την αμεροληψία και ανεξαρτησία από τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμά των (FRA) της ΕΕ.
   
• Να διασφαλίσουν την εγκατάσταση και ορθή λειτουργία συστήμα- τος καταγραφής (βίντεο) -κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης (CCTV) 24ωρης λειτουργίας για την παρακολούθηση της εξωτερικής περιμέτρου των εγκαταστάσεων κράτησης, των χώρων στάθμευσης των αστυνομικών οχημάτων και των εσωτερικών κοινόχρηστων χώρων όπου κυκλοφορούν οι κρατούμενοι.
   
• Να δημιουργήσουν άμεσα, σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έναν πραγματικά Ανεξάρτητο Μηχανισμό Επιτήρησης Συνόρων με το κατάλληλο πεδίο εφαρμογής, εντολή και εμπειρία για τη διερεύνηση επαναπροωθήσεων και παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα ελληνικά σύνορα. Οι ελληνικές κρατικές αρχές δεν πρέπει να αποτελούν μέρος αυτού του μηχανισμού, ο οποίος θα πρέπει να είναι ελεύθερος από θεσμικές συνδέσεις με Υπουργεία ή άλλες αρχές που είναι υπεύθυνες για τη διαχείριση των συνόρων. Επιπλέον, σύμφωνα με τις συστάσεις της CPT και του FRA, ο μηχανισμός παρακολούθησης θα πρέπει να έχει, μεταξύ άλλων, εντολή να διεξάγει αιφνίδιες επιθεωρήσεις σε εγκαταστάσεις των σωμάτων ασφαλείας, να επιθεωρεί τα σχετικά έγγραφα των περιπολιών που δραστηριοποιούνται στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και να έχει πρόσβαση σε όλες τις καταγραφές από σταθερές και κινητές συσκευές παρακολούθησης και ανίχνευσης κίνησης στα εξωτερικά σύνορα, να συνεργάζεται με διεθνείς οργανισμούς και άλλους συναφείς φορείς για τη συλλογή πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο για πιθανά περιστατικά παράνομων/παράτυπων πρακτικών. Για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας του, οποιοσδήποτε τέτοιος μηχανισμός θα πρέπει επίσης να στελεχώνεται επαρκώς από κατάλληλα καταρτισμένο προσωπικό και να είναι εντεταλμένος να συντάσσει τακτικές και έκτακτες αναφορές μετά από αποστολές/επισκέψεις σε σημεία ενδιαφέροντος με σαφείς συστάσεις προς τις αρμόδιες αρχές, καθώς και να αναφέρει το αν εφαρμόζονται οι συστάσεις αυτές.
   
• Να διασφαλίσουν ότι οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που υποστηρίζουν τους νεοαφιχθέντες αιτούντες άσυλο παρέχοντας ιατρική, ψυχοκοινωνική και νομική βοήθεια, καθώς και οι ιδιώτες πολίτες που ενεργούν αλληλέγγυα με αυτούς, δεν θα θεωρούνται ότι διευκολύνουν την παράνομη είσοδο υπηκόων τρίτων χωρών. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να εκδοθούν Εγκύκλιοι από την Εισαγγελία προς την αστυνομία και το λιμενικό με σαφείς οδηγίες προς υποστήριξη του έργου των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κατά της δίωξής τους.
   
• Να διασφαλίζουν ότι οι νομικοί εκπρόσωποι των αιτούντων άσυλο θα μπορούν να παρέχουν νομική συνδρομή χωρίς εμπόδια και να διασφαλίζουν την πρόσβαση των ατόμων σε δικαστική προστασία και ένδικα μέσα και βοηθήματα ενώπιον των εθνικών και διεθνών δικαστηρίων».