Ουγγαρία 1956: Ο μύθος του εργατικού ξεσηκωμού
Του Αρτιόμ Κιρπιτσιόνοκ.
Ήρθε ο καιρός να δοθεί μια απάντηση - γιατί τα γεγονότα οδήγησαν στην πλάνη χιλιάδες αριστερούς ακτιβιστές σε ολόκληρο τον κόσμο;
Από πού γεννήθηκε ο μύθος για "εργατικό ξεσηκωμό"για τον πραγματικό σοσιαλισμό τον οποίο συνέθλιψαν τα σοβιετικά τανκς;
Ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1930, η αντισταλινική πτέρυγα του κομμουνιστικού κινήματος περίμενε την πολιτική στην ΕΣΣΔ και στις χώρες της επιρροής. Στο έργο του “Πού βαδίζει η ΕΣΣΔ” (Η προδομένη επανάσταση), ο Τρότσκι έγραφε για το πραξικόπημα που θα επέστρεφε στην εργατική τάξη όλη την εξουσία και θα έθετε στο περιθώριο τους γραφειοκράτες. Έτσι λοιπόν, τα γεγονότα της Ουγγαρίας ερμηνεύονταν από πολλούς υποστηριχτές έξω από την Ουγγαρία σαν την από καιρό αναμενόμενη αρχή της “2ης επανάστασης”, η οποία θα οδηγούσε στον αληθινό σοσιαλισμό. Πολλοί έγιναν θύματα της σκόπιμης παραπληροφόρησης της ιμπεριαλιστικής προπαγάνδας πληρωμένων ή μη, συνεργατών. Στο πεδίο της παραπληροφόρησης μπορούμε να μνημονεύσουμε το βιβλίο του Βρετανού μαρξιστή Peter Fryer “Η ουγγρική τραγωδία”. Το βιβλίο έγραφε για την εισβολή στη Βουδαπέστη σοβιετικών στρατιωτών “από την Κεντρική Ασία” οι οποίοι “λογάριαζαν πως βρίσκονται στο Βερολίνο”. Στον συγγραφέα αυτού του βιβλίου με τα προφανή ρατσιστικά σχόλια καταλογίζει κανείς και την άγνοια, αφού δεν γνώριζε πως την παραμονή της επιχείρησης “Θύελλα”, οι σοβιετικοί στρατιώτες είχαν διαβάσει την απεύθυνση του στρατηγού Ζούκοφ, όπου με λεπτομέρεια υποδεικνύονταν οι σκοποί και τα προβλήματα της επιχείρησης και η πλειοψηφία των στρατιωτών προέρχονταν από τις δυτικές περιφέρειες της ΕΣΣΔ.
Πολλοί κομμουνιστές μαρξιστές και αριστεροί συγγραφείς γράφοντας για το 1956, γνωρίζοντας ή αγνοώντας, άλλοι πίστεψαν στα κινήματα αυτοδιαχείρησης, τα οποία σύντομα θα οργάνωναν μια καινούργια κοινωνία, άλλοι έκαναν πως αγνοούσαν το γεγονός πως στη θέση της ηγεσίας των εξεγερμένων θα έρθουν νέα πρόσωπα, σαν τον αντιδραστικό καρδινάλιο Γιόζεφ Μίντσεντι και πως τον ρόλο της προπαγάνδας είχε αναλάβει ο ραδιοσταθμός “Ελεύθερη Ευρώπη”.
Το τίμημα που πλήρωσε το αριστερό κίνημα γι’ αυτή τη μυθοπλασία αποδείχτηκε υπέρμετρα υψηλό.Σήμερα βλέπουμε το γραφικό αποτέλεσμα της νίκης εκείνων των δυνάμεων που στήριξαν την εξέγερση του 1956. Υπάρχει ευθεία σύνδεση μεταξύ των πυρπολήσεων των σοβιετικών βιβλίων το 1956 με το γκρέμισμα των μνημείων του Λένιν το 2014.
Την περίοδο 1953-1956 στη Ουγγαρία διαξαγόταν μια πάλη μεταξύ των οπαδών του προλεταριακού βοναπαρτισμού (Ράκοσι, Γκέρε), των μετριοπαθών μεταρρυθμιστών (Κάνταρ), και της δεξιάς πτέρυγας των γραφειοκρατών (Νάγκι), η οποία θα οδηγούσε στα χνάρια του καπιταλισμού και θα αποσταθεροποιούσε το πολιτικό σύστημα της Ουγγρικής Λαϊκής Δημοκρατίας.
Στις 24 Οκτώβρη του 1956 η ειρηνική διαδήλωση των εργαζόμενων μετατράπηκε σε οχλαγωγία. Τα πρώτα θύματα ήταν τρόφιμοι του εβραϊκού γηροκομείου. Το πογκρόμ κατά των Εβραίων επεκτάθηκε και εκτός Βουδαπέστης. Για τον αμόρφωτο πληθυσμό και την παλιά ουγγρική ιντελιγκέντσια οι λέξεις εβραίος, κομμουνιστής, διοικητής, ήταν συνώνυμες.
Οι πρώτες μέρες των γεγονότων πέρασαν σε ατμόσφαιρα αιματηρού χάους και αναρχίας. Άλλοι μιλούσαν για σοσιαλισμό και τραγουδούσαν και άλλοι σε διπλανούς δρόμους έκαιγαν βιβλία του Λένιν και του Μαρξ. Η χώρα έπαιρνε δεξιά στροφή. Εθνικιστικά και φασιστικά συνθήματα χαρακτήριζαν τον ξεσηκωμό. Στους τοίχους ήταν γραμμένα συνθήματα “Ελευθερία στον καρδινάλιο Μίντσεντι!”, “Όχι στον κομμουνισμό!”.
Στις 30 Οκτωβρίου η αμερικανική πρεσβεία της Βουδαπέστης έστειλε στην Ουάσινγκτον λίστα με τα αιτήματα των εξεγερμένων στο κοινοβούλιο
1. Να οριστεί ο Μίντσεντι πρωθυπουργός.
2. Να οριστεί ο Μάλετερ υπουργός Άμυνας.
3. Να φύγουν τα σοβιετικά στρατεύματα μέχρι τις 15 Νοεμβρίου.
4. Αν αυτά δεν γίνουν αποδεκτά, να ζητηθεί από τη Δύση να επέμβει.
Στις αρχές Νοέμβρη από τα ανοιχτά σύνορα της Ουγγαρίας άρχασαν να καταφτάνουν οι πρώτες ομάδες ειδικών στρατιωτικών Αμερικανών οι οποίοι μάθαιναν στους νεαρούς πώς να τοποθετούν αντιαρματικές νάρκες και να κατασκευάζουν βόμβες μολότοφ. Η επέλαση της δεξιάς ήταν εμφανής.
Οι δυτικοί σοσιαλδημοκράτες υμνούσαν διθυραμβικά “ τον εργατικό ξεσηκωμό”.
Σε ένα μέρος της αριστερής, κομμουνιστικής, τροτσκιστικής και αναρχικής ιστοριογραφίας επικρατεί η άποψη πως το σοβιετικό καθεστώς τσάκισε εκείνες τις μέρες το ουγγρικό εργατικό κίνημα. Αυτή η θέση στερείται αποδείξεων.
Μετάφραση: Μαρίνα Παπαδημητρίου
Πηγή:http://liva.com.ua
* Ο Αρτιόμ Κιρπιτσιόνοκ είναι δημοσιογράφος
antapocrisis
Ήρθε ο καιρός να δοθεί μια απάντηση - γιατί τα γεγονότα οδήγησαν στην πλάνη χιλιάδες αριστερούς ακτιβιστές σε ολόκληρο τον κόσμο;
Από πού γεννήθηκε ο μύθος για "εργατικό ξεσηκωμό"για τον πραγματικό σοσιαλισμό τον οποίο συνέθλιψαν τα σοβιετικά τανκς;
Ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1930, η αντισταλινική πτέρυγα του κομμουνιστικού κινήματος περίμενε την πολιτική στην ΕΣΣΔ και στις χώρες της επιρροής. Στο έργο του “Πού βαδίζει η ΕΣΣΔ” (Η προδομένη επανάσταση), ο Τρότσκι έγραφε για το πραξικόπημα που θα επέστρεφε στην εργατική τάξη όλη την εξουσία και θα έθετε στο περιθώριο τους γραφειοκράτες. Έτσι λοιπόν, τα γεγονότα της Ουγγαρίας ερμηνεύονταν από πολλούς υποστηριχτές έξω από την Ουγγαρία σαν την από καιρό αναμενόμενη αρχή της “2ης επανάστασης”, η οποία θα οδηγούσε στον αληθινό σοσιαλισμό. Πολλοί έγιναν θύματα της σκόπιμης παραπληροφόρησης της ιμπεριαλιστικής προπαγάνδας πληρωμένων ή μη, συνεργατών. Στο πεδίο της παραπληροφόρησης μπορούμε να μνημονεύσουμε το βιβλίο του Βρετανού μαρξιστή Peter Fryer “Η ουγγρική τραγωδία”. Το βιβλίο έγραφε για την εισβολή στη Βουδαπέστη σοβιετικών στρατιωτών “από την Κεντρική Ασία” οι οποίοι “λογάριαζαν πως βρίσκονται στο Βερολίνο”. Στον συγγραφέα αυτού του βιβλίου με τα προφανή ρατσιστικά σχόλια καταλογίζει κανείς και την άγνοια, αφού δεν γνώριζε πως την παραμονή της επιχείρησης “Θύελλα”, οι σοβιετικοί στρατιώτες είχαν διαβάσει την απεύθυνση του στρατηγού Ζούκοφ, όπου με λεπτομέρεια υποδεικνύονταν οι σκοποί και τα προβλήματα της επιχείρησης και η πλειοψηφία των στρατιωτών προέρχονταν από τις δυτικές περιφέρειες της ΕΣΣΔ.
Πολλοί κομμουνιστές μαρξιστές και αριστεροί συγγραφείς γράφοντας για το 1956, γνωρίζοντας ή αγνοώντας, άλλοι πίστεψαν στα κινήματα αυτοδιαχείρησης, τα οποία σύντομα θα οργάνωναν μια καινούργια κοινωνία, άλλοι έκαναν πως αγνοούσαν το γεγονός πως στη θέση της ηγεσίας των εξεγερμένων θα έρθουν νέα πρόσωπα, σαν τον αντιδραστικό καρδινάλιο Γιόζεφ Μίντσεντι και πως τον ρόλο της προπαγάνδας είχε αναλάβει ο ραδιοσταθμός “Ελεύθερη Ευρώπη”.
Το τίμημα που πλήρωσε το αριστερό κίνημα γι’ αυτή τη μυθοπλασία αποδείχτηκε υπέρμετρα υψηλό.Σήμερα βλέπουμε το γραφικό αποτέλεσμα της νίκης εκείνων των δυνάμεων που στήριξαν την εξέγερση του 1956. Υπάρχει ευθεία σύνδεση μεταξύ των πυρπολήσεων των σοβιετικών βιβλίων το 1956 με το γκρέμισμα των μνημείων του Λένιν το 2014.
Την περίοδο 1953-1956 στη Ουγγαρία διαξαγόταν μια πάλη μεταξύ των οπαδών του προλεταριακού βοναπαρτισμού (Ράκοσι, Γκέρε), των μετριοπαθών μεταρρυθμιστών (Κάνταρ), και της δεξιάς πτέρυγας των γραφειοκρατών (Νάγκι), η οποία θα οδηγούσε στα χνάρια του καπιταλισμού και θα αποσταθεροποιούσε το πολιτικό σύστημα της Ουγγρικής Λαϊκής Δημοκρατίας.
Στις 24 Οκτώβρη του 1956 η ειρηνική διαδήλωση των εργαζόμενων μετατράπηκε σε οχλαγωγία. Τα πρώτα θύματα ήταν τρόφιμοι του εβραϊκού γηροκομείου. Το πογκρόμ κατά των Εβραίων επεκτάθηκε και εκτός Βουδαπέστης. Για τον αμόρφωτο πληθυσμό και την παλιά ουγγρική ιντελιγκέντσια οι λέξεις εβραίος, κομμουνιστής, διοικητής, ήταν συνώνυμες.
Οι πρώτες μέρες των γεγονότων πέρασαν σε ατμόσφαιρα αιματηρού χάους και αναρχίας. Άλλοι μιλούσαν για σοσιαλισμό και τραγουδούσαν και άλλοι σε διπλανούς δρόμους έκαιγαν βιβλία του Λένιν και του Μαρξ. Η χώρα έπαιρνε δεξιά στροφή. Εθνικιστικά και φασιστικά συνθήματα χαρακτήριζαν τον ξεσηκωμό. Στους τοίχους ήταν γραμμένα συνθήματα “Ελευθερία στον καρδινάλιο Μίντσεντι!”, “Όχι στον κομμουνισμό!”.
Στις 30 Οκτωβρίου η αμερικανική πρεσβεία της Βουδαπέστης έστειλε στην Ουάσινγκτον λίστα με τα αιτήματα των εξεγερμένων στο κοινοβούλιο
1. Να οριστεί ο Μίντσεντι πρωθυπουργός.
2. Να οριστεί ο Μάλετερ υπουργός Άμυνας.
3. Να φύγουν τα σοβιετικά στρατεύματα μέχρι τις 15 Νοεμβρίου.
4. Αν αυτά δεν γίνουν αποδεκτά, να ζητηθεί από τη Δύση να επέμβει.
Στις αρχές Νοέμβρη από τα ανοιχτά σύνορα της Ουγγαρίας άρχασαν να καταφτάνουν οι πρώτες ομάδες ειδικών στρατιωτικών Αμερικανών οι οποίοι μάθαιναν στους νεαρούς πώς να τοποθετούν αντιαρματικές νάρκες και να κατασκευάζουν βόμβες μολότοφ. Η επέλαση της δεξιάς ήταν εμφανής.
Οι δυτικοί σοσιαλδημοκράτες υμνούσαν διθυραμβικά “ τον εργατικό ξεσηκωμό”.
Σε ένα μέρος της αριστερής, κομμουνιστικής, τροτσκιστικής και αναρχικής ιστοριογραφίας επικρατεί η άποψη πως το σοβιετικό καθεστώς τσάκισε εκείνες τις μέρες το ουγγρικό εργατικό κίνημα. Αυτή η θέση στερείται αποδείξεων.
Μετάφραση: Μαρίνα Παπαδημητρίου
Πηγή:http://liva.com.ua
* Ο Αρτιόμ Κιρπιτσιόνοκ είναι δημοσιογράφος
antapocrisis