Ανακοινώθηκε στην Ολομέλεια της Βουλής η κατάθεση του νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης αναφορικά με την έμφυλη βία και την συνολικότερη επιχείρηση αντιμετώπισης της αυξημένης εγκληματικότητας στη χώρα. Το κατατεθέν νομοσχέδιο είχε προκαλέσει την αντίδραση της φεμινιστικής συλλογικότητας «Συνέλευση 8 Μάρτη», η οποία σε ένα εκτενές κείμενο επισημαίνει τις ελλείψεις του: «εμπεδώνει ως κύρια, αν όχι αποκλειστική, πρακτική για την πρόληψη και καταπολέμηση του φαινομένου της έμφυλης βίας την ποινική καταστολή και την αυστηροποίηση των ποινών, εξαντλείται στο «μετά» της έμφυλης βίας και των γυναικοκτονιών, δηλαδή στην ποινική μεταχείριση των δραστών ΑΦΟΥ έχουν τελέσει το έμφυλο έγκλημα, μέσα από θεσμούς όπως ο κατ’ οίκον περιορισμός, η κατάργηση αναστολής, κ.ά., παραλείπει προκλητικά να εισαγάγει τον όρο γυναικοκτονία».

Το νομοσχέδιο με τιτλο «Αντιμετώπιση νέων μορφών βίας κατά των γυναικών – Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1385 – Πρόσθετες ρυθμίσεις στον νόμο περί ενδοοικογενειακής βίας – Αναδιοργάνωση των ιατροδικαστικών υπηρεσιών – Ενίσχυση της λειτουργίας της Eurojust – Μέτρα για την προστασία των ανηλίκων και την καταπολέμηση της εγκληματικότητας – Δικονομικές διατάξεις αρμοδιότητας των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και άλλες ρυθμίσεις», πρόκειται να τεθεί υπό επεξεργασία την Πέμπτη στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης.

Η Συνέλευση 8 Μάρτη προχώρησε σε μία ανάρτηση με μία σειρά από ελλείψεις του νομοσχεδίου. Όπως αναφέρει «η κυβέρνηση φέρνει ένα νομοσχέδιο τουφεκιά στον αέρα», αφού «μπεδώνει ως κύρια, αν όχι αποκλειστική, πρακτική για την πρόληψη και καταπολέμηση του φαινομένου της έμφυλης βίας την ποινική καταστολή και την αυστηροποίηση των ποινών.
Εξαντλείται στο «μετά» της έμφυλης βίας και των γυναικοκτονιών, δηλαδή στην ποινική μεταχείριση των δραστών ΑΦΟΥ έχουν τελέσει το έμφυλο έγκλημα, μέσα από θεσμούς όπως ο κατ’ οίκον περιορισμός, η κατάργηση αναστολής, κ.ά».

Επιπλέον, το νομοσχέδιο σύμφωνα με τη Συνέλευση: «Επιχειρεί να «απαντήσει» στην λαϊκή οργή για τις εγκληματικές ευθύνες της αστυνομίας και του κράτους στις γυναικοκτονίες δεκάδων γυναικών -με πιο κραυγαλέα την περίπτωση της Κυριακής Γρίβα- προβλέποντας τη δυνατότητα των επιζωσών έμφυλης-ενδοοικογενειακής βίας να υποβάλλουν καταγγελίες «προφορικά μέσω τηλεφώνου ή άλλων συστημάτων φωνητικών μηνυμάτων ή μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, προσβάσιμης και σε άτομα με αναπηρία, στην αρμόδια υπηρεσία της Ελληνικής Αστυνομίας (ΕΛ.ΑΣ.)». Η εν λόγω «αρμόδια υπηρεσία» (γραφεία ενδοοικογενειακής βίας) της ΕΛ.ΑΣ. δεν αποτελεί κάποιο «νεοσύστατο» θεσμό -ούτε βέβαια αλλάζει κάτι ως προς τη στελέχωσή της-, αλλά λειτουργεί εδώ και χρόνια και ο κατάλογος των δολοφονημένων γυναικών όλων αυτών των χρόνων μαρτυρά πόσο έχει «συμβάλει» στην αποτελεσματική διαχείριση των καταγγελιών από πλευράς ΕΛ.ΑΣ».

Επίσης επισημαίνει ότι «Για ακόμη μία φορά ΠΑΡΑΛΕΙΠΕΙ προκλητικά την τυποποίηση της γυναικοκτονίας ως αυτοτελούς εγκλήματος στον Ποινικό Κώδικα, αν και στην Οδηγία η γυναικοκτονία αναφέρεται στα εγκλήματα που εμπίπτουν στον ορισμό της βίας κατά των γυναικών (προοίμιο, σημείο 9) και υπάρχει ειδική μνεία για την ανάγκη υποστήριξης των παιδιών τους (προοίμιο, σημείο 69)».

Ταυτόχρονα «ΔΕΝ ΕΝΣΩΜΑΤΩΝΕΙ μια σειρά πολύ σημαντικών άρθρων της Οδηγίας για την καταπολέμηση της έμφυλης βίας, όπως:

1) το άρθρο 48 για την αποτροπή του victim blaming εντός δικαστικών αιθουσών σε υποθέσεις σεξουαλικής βίας,
2) το άρθρο 35 που αφορά ειδικά μέτρα για την πρόληψη του βιασμού και την προώθηση της συναίνεσης,
3) το άρθρο 36 για την κατάρτιση των επαγγελματιών
4) και πληθώρα άρθρων που επισημαίνουν την ανάγκη λήψης στοχευμένων μέτρων υποστήριξης τόσο για τα θύματα σεξουαλικής βίας (26), Ακρωτηριασμού Γυναικείων Γεννητικών Οργάνων (27), σεξουαλικής παρενόχλησης στην εργασία (28) όσο και για τις επιζώσες που βιώνουν πολλαπλές διακρίσεις και ανισότητες, όπως γυναίκες με αναπηρία, προσφύγισσες, μετανάστριες, ηλικιωμένες, γυναίκες με χαμηλό εισόδημα, κρατούμενες, ΛΟΑΤΚΙ (33)».

Αναλυτικά:

Σχετικά με το σχέδιο νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης που αφορά την «αντιμετώπιση» νέων μορφών έμφυλης βίας (ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1385), και τις νέες ρυθμίσεις στον νόμο περί ενδοοικογενειακής βίας, δηλώνουμε απερίφραστα την αγανάκτηση και το θυμό μας, καθώς:
? Το Υπουργείο Δικαιοσύνης θα μπορούσε να αδράξει την ευκαιρία της νέας νομοθέτησης για να θεσμοθετήσει ένα πλέγμα μέτρων αποτελεσματικής και πολυεπίπεδης πρόληψης και καταπολέμησης της έμφυλης βίας, εξειδικεύοντας και διευρύνοντας κάποιες γενικές, αλλά σωστές κατευθύνσεις που περιέχει η Ευρωπαϊκή Οδηγία (λήψη μέτρων ευαισθητοποίησης, προστασίας των θυμάτων, πρόσβασής τους στη δικαιοσύνη, συλλογής δεδομένων, διατομεακής συνεργασίας, κ.ά.). Αντί γι’ αυτό επιλέγει να φέρει ένα νομοσχέδιο που αποτελεί στην κυριολεξία «τουφεκιά στον αέρα», καθώς:
❌ Εμπεδώνει ως κύρια, αν όχι αποκλειστική, πρακτική για την πρόληψη και καταπολέμηση του φαινομένου της έμφυλης βίας την ποινική καταστολή και την αυστηροποίηση των ποινών.
⌛Εξαντλείται στο «μετά» της έμφυλης βίας και των γυναικοκτονιών, δηλαδή στην ποινική μεταχείριση των δραστών ΑΦΟΥ έχουν τελέσει το έμφυλο έγκλημα, μέσα από θεσμούς όπως ο κατ’ οίκον περιορισμός, η κατάργηση αναστολής, κ.ά.
? Επιχειρεί να «απαντήσει» στην λαϊκή οργή για τις εγκληματικές ευθύνες της αστυνομίας και του κράτους στις γυναικοκτονίες δεκάδων γυναικών -με πιο κραυγαλέα την περίπτωση της Κυριακής Γρίβα- προβλέποντας τη δυνατότητα των επιζωσών έμφυλης-ενδοοικογενειακής βίας να υποβάλλουν καταγγελίες «προφορικά μέσω τηλεφώνου ή άλλων συστημάτων φωνητικών μηνυμάτων ή μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, προσβάσιμης και σε άτομα με αναπηρία, στην αρμόδια υπηρεσία της Ελληνικής Αστυνομίας (ΕΛ.ΑΣ.)».
Η εν λόγω «αρμόδια υπηρεσία» (γραφεία ενδοοικογενειακής βίας) της ΕΛ.ΑΣ. δεν αποτελεί κάποιο «νεοσύστατο» θεσμό -ούτε βέβαια αλλάζει κάτι ως προς τη στελέχωσή της-, αλλά λειτουργεί εδώ και χρόνια και ο κατάλογος των δολοφονημένων γυναικών όλων αυτών των χρόνων μαρτυρά πόσο έχει «συμβάλει» στην αποτελεσματική διαχείριση των καταγγελιών από πλευράς ΕΛ.ΑΣ.. Η συμπερίληψη τηλεφωνικών και ψηφιακών μέσων στους τρόπους υποβολής καταγγελιών δεν μπορεί να παρουσιάζεται ως σοβαρό μέτρο «βελτίωσης της απόκρισης» αστυνομίας, η οποία έχει αποδειχθεί ο πλέον αναποτελεσματικός μηχανισμός για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας. Τέτοια μέτρα βρίσκονται χιλιόμετρα μακριά από τις ανάγκες μας που δε συμβιβάζονται με τίποτα λιγότερο από τη δημιουργία ειδικής κοινωνικής υπηρεσίας με 24ωρη τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης και κέντρα σε κάθε γειτονιά που θα υποδέχονται τα θύματα έμφυλης βίας και θα τα συνδράμουν στη διαδικασία της καταγγελίας, σε διασύνδεση με Εισαγγελίες ενδοοικογενειακής βίας και ξενώνες φιλοξενίας.
❗Για ακόμη μία φορά ΠΑΡΑΛΕΙΠΕΙ προκλητικά την τυποποίηση της γυναικοκτονίας ως αυτοτελούς εγκλήματος στον Ποινικό Κώδικα, αν και στην Οδηγία η γυναικοκτονία αναφέρεται στα εγκλήματα που εμπίπτουν στον ορισμό της βίας κατά των γυναικών (προοίμιο, σημείο 9) και υπάρχει ειδική μνεία για την ανάγκη υποστήριξης των παιδιών τους (προοίμιο, σημείο 69).
ΔΕΝ ΕΝΣΩΜΑΤΩΝΕΙ μια σειρά πολύ σημαντικών άρθρων της Οδηγίας για την καταπολέμηση της έμφυλης βίας, όπως:
1) το άρθρο 48 για την αποτροπή του victim blaming εντός δικαστικών αιθουσών σε υποθέσεις σεξουαλικής βίας,
2) το άρθρο 35 που αφορά ειδικά μέτρα για την πρόληψη του βιασμού και την προώθηση της συναίνεσης,
3) το άρθρο 36 για την κατάρτιση των επαγγελματιών
4) και πληθώρα άρθρων που επισημαίνουν την ανάγκη λήψης στοχευμένων μέτρων υποστήριξης τόσο για τα θύματα σεξουαλικής βίας (26), Ακρωτηριασμού Γυναικείων Γεννητικών Οργάνων (27), σεξουαλικής παρενόχλησης στην εργασία (28) όσο και για τις επιζώσες που βιώνουν πολλαπλές διακρίσεις και ανισότητες, όπως γυναίκες με αναπηρία, προσφύγισσες, μετανάστριες, ηλικιωμένες, γυναίκες με χαμηλό εισόδημα, κρατούμενες, ΛΟΑΤΚΙ (33).
⛔ Νομοτεχνικά το νομοσχέδιο πάσχει σοβαρά, ενώ σε σημεία του πηγαίνει πίσω από όρους-κεκτημένα της ισχύουσας νομοθεσίας. Όπως πολύ σωστά τονίζει σε σχετική ανακοίνωσή του το Κέντρο Διοτίμα, «για την ενδοοικογενειακή βία εισάγεται ο νομικός νεολογισμός “εξ οικείων βία”, χωρίς αναφορά στην ισχύουσα νομοθεσία ή διασαφήνιση του νέου όρου. […] Επιπλέον διατηρείται ο ξεπερασμένος όρος “εκμετάλλευση της γενετήσιας ζωής” αντί του ορθού “σεξουαλική εκμετάλλευση”».
? Ως προς την ίδια τη νομοθετική διαδικασία, η Κυβέρνηση παραβιάζει βασικούς κανόνες χρηστής νομοθέτησης και διαφάνειας. Είναι χαρακτηριστικό ότι το νομοσχέδιο ενσωματώνει διατάξεις της Οδηγίας «κατά το δοκούν», παραλείποντας άλλες, χωρίς στην αιτιολογική έκθεση να περιέχεται η οποιαδήποτε σχετική τεκμηρίωση. Παράλληλα, η νομοθέτηση ενός τόσου σημαντικού για τις ζωές εκατομμυρίων πολιτών σχεδίου, δόθηκε στην διαβούλευση – καθόλου τυχαία κατά την γνώμη μας – σε περίοδο γιορτών και δεν πραγματοποίησε ΟΥΔΕΜΙΑ ακρόαση με ΚΑΝΕΝΑΝ αρμόδιο φορέα, καμία γυναικεία οργάνωση ή οργάνωση της Κοινωνίας των Πολιτών, αλλά και διατομεακής συνεργασίας με συναρμόδιους δημόσιους φορείς (π.χ. Γενική Γραμματεία Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ΚΕΘΙ κ.λπ.).
? Συνολικά, θεωρούμε το συγκεκριμένο νομοσχέδιο ως ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς νομοθετικές πρωτοβουλίες με υποτιθέμενο «προοδευτικό» και «κοινωνικά ευαίσθητο» πρόσημο μπορούν να μην απαντούν σε καμία πραγματική ανάγκη του λαού, αλλ’ αντίθετα επιχειρούν να λειτουργήσουν ως «κυματοθραύστης» της κοινωνικής αγανάκτησης και συγκαλύπτουν τις ρίζες της έμφυλης καταπίεσης και τις ευθύνες του κράτους και των θεσμών.
? Στεκόμαστε απέναντι σε κάθε προσπάθεια της Κυβέρνησης να εργαλειοποιήσει τα δικαιώματα και τις καταπιέσεις μας στο βωμό του ποινικού λαϊκισμού.
✊? Δεν ικανοποιούμαστε από ανώδυνα ημίμετρα που δε θίγουν κανένα σημείο της κυρίαρχης πολιτικής, όπως την εξυπηρέτηση των κερδών και των πολεμικών δαπανών σε βάρος των κοινωνικών αναγκών, την πατριαρχική δομή της δικαιοσύνης, την εργασιακή εκμετάλλευση και ανισότητα.
♀️ Παλεύουμε ενάντια στις πολιτικές του θεσμικού σεξισμού που μας εγκλωβίζουν σε κακοποιητικά περιβάλλοντα: την ανυπαρξία δομών στήριξης, τη διάλυση των υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας, την ανεπάρκεια του νομικού πλαισίου, τη δικαστική ατιμωρησία και συγκάλυψη των δραστών έμφυλων εγκλημάτων και την ενοχοποίηση των θυμάτων, την ανισότητα και τις διακρίσεις στην εργασία, τη γυναικεία ανεργία και επισφάλεια.
? Αγωνιζόμαστε για την υπεράσπιση των ζωών μας ενάντια στην έμφυλη βία και για αξιοπρέπεια στη ζωή, όχι απλά επιβίωση. Απαιτούμε ουσιαστική, έμπρακτη στήριξη που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες μας.
?ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ ΤΩΡΑ:
? Δημιουργία ειδικής υπηρεσίας με 24ωρη τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης και κέντρα σε κάθε γειτονιά, που θα υποδέχονται τα θύματα έμφυλης βίας και θα τα συνδράμουν στη διαδικασία της καταγγελίας, σε διασύνδεση με Εισαγγελίες ενδοοικογενειακής βίας και ξενώνες φιλοξενίας.
? Άμεση και υποχρεωτική παραπομπή κάθε καταγγελίας που γίνεται στην αστυνομία σε
Εισαγγελέα ενδοοικογενειακής βίας.
? Ξενώνες/κέντρα φιλοξενίας σε κάθε γειτονιά, με επαρκείς θέσεις, υποδομές και προσωπικό.
? Άμεση παροχή δωρεάν ψυχολογικής στήριξης και νομική βοήθειας.
? Μέτρα οικονομικής στήριξης των κακοποιημένων γυναικών από το κράτος: πλήρες επίδομα στέγης, μισθό, άδειες μετ’ αποδοχών, εύρεση και διασφάλιση θέσεων εργασίας.
? Νομική αναγνώριση του όρου γυναικοκτονία.
? Εισαγγελίες ενδοοικογενειακής βίας σε όλη τη χώρα, με επαρκή στελέχωση και αδιάλειπτη λειτουργία.
? Ίδρυση οικογενειακών δικαστηρίων, στελεχωμένων από ειδικά εκπαιδευμένους δικαστικούς λειτουργούς και πραγματογνώμονες.
? Άμεση εκδίκαση των υποθέσεων έμφυλης/ενδοοικογενειακής βίας.
? Δημιουργία επίσημου μηχανισμού καταγραφής γυναικοκτονιών και περιστατικών έμφυλης βίας.
? Δικαιοσύνη για τις επιζώσες, τα θύματα και τις οικογένειές τους.
? Διορισμό ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών σε σχολεία, σχολές και μαζικούς χώρους εργασίας.

Ο Ο.Η.Ε. έχει κηρύξει την 25η Νοεμβρίου Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών.Οι αγωνιζόμενες καθαρίστριες του Υπουργείου Οικονομικών καλούν οργανώσεις και συλλογικότητες να τιμήσουν αυτή την ημέρα.

Νέα απεργία πείνας ξεκίνησε η Ιρανοβρετανή Γοντσέχ Γαβαμί, η οποία καταδικάστηκε σε φυλάκιση ενός έτους, επειδή θέλησε να παρακολουθήσει έναν αγώνα βόλεϊ αντρών. Την ίδια στιγμή, το σημαντικότερο ζήτημα που απασχολεί τις γυναικείες οργανώσεις στο Ιράν, είναι η μάστιγα των επιθέσεων με καυστικό οξύ σε πρόσωπα γυναικών που δεν είναι “επαρκώς καλυμμένες” ή για αντεκδίκηση από τον σύζυγο ή “σύντροφο”.