Η πολιτική κρίση στη Σερβία κλιμακώνεται καθώς εκατοντάδες φοιτητές προχώρησαν στον αποκλεισμό του κτιρίου της δημόσιας τηλεόρασης στο Βελιγράδι, σε μια κίνηση που εντείνει την ήδη τεταμένη ατμόσφαιρα λίγες ημέρες πριν από την προγραμματισμένη μεγάλη διαδήλωση του Σαββάτου.

Η φοιτητική κινητοποίηση, που ξεκίνησε αργά τη Δευτέρα και συνεχίστηκε την Τρίτη, έχει προγραμματιστεί να διαρκέσει τουλάχιστον 22 ώρες. Παράλληλα, παρόμοιες κινητοποιήσεις πραγματοποιούνται και στο Νόβι Σαντ, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, καταδεικνύοντας την εξάπλωση των διαμαρτυριών σε εθνικό επίπεδο.

Η έναρξη των διαμαρτυριών χρονολογείται από τον περασμένο Νοέμβριο, όταν η κατάρρευση μιας τσιμεντένιας οροφής σε σιδηροδρομικό σταθμό του Νόβι Σαντ στοίχισε τη ζωή σε 15 ανθρώπους. Το τραγικό αυτό συμβάν έχει κλονίσει σοβαρά την εξουσία του προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς και την ισχυρή του λαβή στην εξουσία.

 

Σερβία: Επεισόδια και οργή των φοιτητών κατά του Βούσιτς

Κατά τη διάρκεια του αποκλεισμού τη Δευτέρα το βράδυ, σημειώθηκαν επεισόδια όταν η αστυνομία χρησιμοποίησε γκλομπς εναντίον του πλήθους, το οποίο προσπαθούσε να αποκλείσει μία από τις εισόδους του τηλεοπτικού σταθμού με μεταλλικά κιγκλιδώματα ασφαλείας.

Οι φοιτητές κατηγορούν τη δημόσια τηλεόραση για μεροληπτική κάλυψη των γεγονότων και υποστήριξη του Βούτσιτς και της κυβέρνησης κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων. Η κριτική τους ενισχύθηκε όταν ο Σέρβος πρόεδρος εμφανίστηκε στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων τη Δευτέρα το βράδυ.

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, ο Βούτσιτς προχώρησε σε προσβλητικά σχόλια για τις φοιτητικές διαμαρτυρίες και προειδοποίησε ότι οι δυνάμεις ασφαλείας θα χρησιμοποιήσουν βία εναντίον των διαδηλωτών το Σάββατο. Χαρακτηριστική ήταν η δήλωσή του: “Θα πρέπει να με σκοτώσετε αν θέλετε να με αντικαταστήσετε.”

Η ένταση μεταξύ του προέδρου και του τηλεοπτικού σταθμού RTS κλιμακώθηκε περαιτέρω όταν ο Βούτσιτς χαρακτήρισε έναν δημοσιογράφο που κάλυπτε τις διαμαρτυρίες “ηλίθιο”. Παρότι αργότερα ζήτησε συγγνώμη για το σχόλιο, επέμεινε ότι οι δημοσιογράφοι του RTS αποτελούν “ντροπή για το επάγγελμά τους”.

Ο τηλεοπτικός σταθμός εξέδωσε ανακοίνωση την Τρίτη καταδικάζοντας τον αποκλεισμό, τονίζοντας ότι “η βίαιη παρεμπόδιση των εργαζομένων του RTS να προσέλθουν στους χώρους εργασίας τους αποτελεί επικίνδυνο βήμα προς ανοιχτές συγκρούσεις με απρόβλεπτες συνέπειες”.

Την ίδια ημέρα, ο Βούτσιτς συναντήθηκε με τον Donald Trump Jr., τον μεγαλύτερο γιο του Αμερικανού προέδρου, ο οποίος μόλις είχε φτάσει στο Βελιγράδι. Ο σκοπός της επίσκεψής του δεν έγινε άμεσα γνωστός, αν και είναι γνωστό ότι ο Βούτσιτς είναι ένθερμος υποστηρικτής του Αμερικανού προέδρου.

 

Σερβία: Οι ευθύνες για την κατάρρευση της οροφής και οι τεράστιες φοιτητικές διαδηλώσεις

Πολλοί στη Σερβία πιστεύουν ότι η κατάρρευση της οροφής στο Νόβι Σαντ οφείλεται σε κακοτεχνίες κατά την ανακαίνιση, που τροφοδοτήθηκαν από κυβερνητική διαφθορά. Οι αρχές έχουν απαγγείλει κατηγορίες σε 16 άτομα για την καταστροφή.

Οι φοιτητές επιμένουν στην πλήρη λογοδοσία για την τραγωδία, ένα αίτημα που έχει κερδίσει ευρεία υποστήριξη μεταξύ των πολιτών, οι οποίοι είναι σε μεγάλο βαθμό απογοητευμένοι από τους πολιτικούς και έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στους κρατικούς θεσμούς.

Οι φοιτητικές διαδηλώσεις έχουν προσελκύσει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους, καθιστώντας τες μεταξύ των μεγαλύτερων που έχουν πραγματοποιηθεί ποτέ στη βαλκανική χώρα, η οποία έχει μακρά ιστορία αντικυβερνητικών διαμαρτυριών. Ο Βούτσιτς έχει χαρακτηρίσει τις συγκεντρώσεις ως δυτικό σχέδιο για την ανατροπή του από την εξουσία.

Ο Σέρβος πρόεδρος έχει προειδοποιήσει ότι οι διαδηλωτές “θα προσπαθήσουν να πετύχουν κάτι με βία και αυτό θα είναι το τέλος” το Σάββατο, προσθέτοντας ότι πολλοί διαδηλωτές “θα καταλήξουν πίσω από τα κάγκελα κατηγορούμενοι για εγκληματικές πράξεις”.

Οι φοιτητικές διαμαρτυρίες τους τελευταίους μήνες ήταν κυρίως ειρηνικές, ενώ περιστατικά καταγράφηκαν όταν αντίπαλοι οδήγησαν τα αυτοκίνητά τους σε αποκλεισμούς διαμαρτυρίας ή επιτέθηκαν στους διαδηλωτές.

Ο Βούτσιτς και το δεξιό Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα του διατηρούν σταθερή λαβή στην εξουσία στη Σερβία για περισσότερο από μια δεκαετία, αντιμετωπίζοντας κατηγορίες για καταπίεση των δημοκρατικών ελευθεριών, παρά το γεγονός ότι επίσημα επιδιώκουν την ένταξη της Σερβίας στην ΕΕ.

Το ψήφισμα δυσπιστίας κατά της Πρόεδρου του Πανεπιστημίου, Μινούς Σαφίκ, κατέκρινε τις αποφάσεις της για εισβολή της αστυνομίας στον χώρο του πανεπιστημίου που πραγματοποιούνταν οι διαμαρτυρίες κατά της γενοκτονίας των παλαιστινίων. Το ψήφισμα υπερψηφίστηκε, με 709 ψήφους υπέρ από τις 900 συνολικά, και εν τέλει εγκρίθηκε από το πανεπιστήμιο την Πέμπτη 16/5.

«Η παραβίαση από την πρόεδρο Σαφίκ των θεμελιωδών απαιτήσεων της ακαδημαϊκής ελευθερίας και η άνευ προηγουμένου επίθεση στα δικαιώματα των φοιτητών, δικαιολογεί την κατηγορηματική καταδίκη», αναφέρεται στο ψήφισμα.

Η κριτική των καθηγητών/-τριών του πανεπιστημίου αφορά τις αποφάσεις της προέδρου να διαλύσει της κινητοποιήσεις των φοιτητών/-τριών υπέρ του αγώνα του παλαιστινιακού λαού κι ενάντια στην συνεργασία του πανεπιστημίου με το Ισραήλ, δίνοντας την άδεια στην αστυνομία να εισβάλει και να κάνει χρήση βίας, ενώ η εκτελεστική επιτροπή της Γερουσίας του Columbia είχε απορρίψει ομόφωνα το αίτημα αυτό της αστυνομίας.

Επισημαίνεται, μάλιστα, στο ψήφισμα ότι η πρόεδρος αγνόησε για δεύτερη φορά να συμβουλευτεί την γερουσία του πανεπιστημίου επιτρέποντας σε αστυνομικούς να κατέβουν στην πανεπιστημιούπολη τον περασμένο μήνα για να απομακρύνουν με βία τους διαδηλωτές που έκαναν κατάληψη σε κτίριο του Columbia. Επίσης, σε αυτή την αστυνομική παρέμβαση, συνελήφθησαν πάνω από 100 φοιτητές.

Τέλος, το καταδικαστικό ψήφισμα τονίζει πως οι φοιτητές ήταν «ειρηνικοί» σε αντίθεση με τα ψεύδη της προέδρου για τους/τις συλληφθέντες/-είσες φοιτητές/-τριες πως αποτελούσαν «σαφή και παρόντα κίνδυνο για την ουσιαστική λειτουργία του Πανεπιστημίου».

Χιλιάδες Αλβανοί φοιτητές διαδήλωσαν την Παρασκευή, για τέταρτη διαδοχική ημέρα ζητώντας μείωση των διδάκτρων.

Οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις έγιναν στα Τίρανα, όμως πραγματοποιούνται και σε άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας.

Στα δημόσια πανεπιστήμια, τα δίδακτρα αυτά κυμαίνονται από 160 έως 2.560 ευρώ, ποσό σημαντικό σε αυτή τη χώρα, όπου ο μέσος μισθός ανέρχεται σε περίπου 350 ευρώ.

Οι διαμαρτυρίες ξέσπασαν μετά την απόφαση να χρεώνεται η δεύτερη εξεταστική περίοδος, μέτρο από το οποίο έκανε πίσω η κυβέρνηση, χωρίς ωστόσο να διαλύσει τον θυμό μεταξύ των περίπου 110.000 φοιτητών του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος αυτής της χώρας των 3 εκατομμυρίων κατοίκων.

«Μια νεολαία που δεν διαμαρτύρεται είναι μια νεκρή νεολαία», «Είμαστε φοιτητές, όχι πελάτες!», φώναζαν οι διαδηλωτές μπροστά από το υπουργείο Παιδείας.

«Είμαστε το μέλλον της Αλβανίας, οι αρχές οφείλουν να μας ακούν, θέλουμε να μειωθούν τα δίδακτρα», λέει ο Φλοριάν Κόλα, φοιτητής κοινωνιολογίας.

Το βράδυ της Πέμπτης, στον λογαριασμό του στο Facebook, ο πρωθυπουργός Έντι Ράμα ανάρτησε βίντεο που δείχνει το σχέδιο κατασκευής, με τη βοήθεια της γερμανικής κυβέρνησης, μιας πανεπιστημιούπολης αξίας 18,8 εκατομμυρίων ευρώ. «Είναι ένα σχέδιο που θα γίνει πραγματικότητα», γράφει.

Πριν από δύο ημέρες, είχε προκαλέσει την οργή πολυάριθμων φοιτητών εκφράζοντας τη δυσαρέσκειά του, και πάλι στο Facebook, για το γεγονός ότι οι φορολογούμενοι πληρώνουν γι’ αυτούς που αποτυγχάνουν στην πρώτη εξεταστική περίοδο.

Οι διαδηλωτές ζητούν επίσης βελτίωση των εγκαταστάσεων, καλύτερη αντιπροσώπευση στα διοικητικά συμβούλια των πανεπιστημίων και αύξηση του προϋπολογισμού για την παιδεία, ο οποίος αναλογεί μόλις στο 3,3% του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών.

«Θα είμαστε εδώ μέχρι να γίνουν δεκτά όλα τα αιτήματά μας», φώναζαν την Παρασκευή οι διαδηλωτές.

Πηγές: Γαλλικό Πρακτορείο, ΑΠΕ, ΕΡΤ