Μια θεατρική / μουσική / εικαστική παράσταση σε ποίηση Κατερίνας Γώγου & Berthold Brecht
και κείμενα Albert Camus & Franca Rame
Τρείς μόλις μέρες μετά το θάνατο του μικρότερου αδελφού του (του καθηγητή αρχαιολογίας και πρώην βουλευτή του ΚΚΕ Γιώργου Χουρμουζιάδη) απεβίωσε τα ξημερώματα, μετά πολυετούς ασθένειας, ο φιλόλογος, πανεπιστημιακός δάσκαλος και σκηνοθέτης Νίκος Χουρμουζιάδης, σε ηλικία 83 ετών.
Γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη, σπούδασε φιλολογία στο ΑΠΘ (κλασσικό τμήμα) και συνέχισε τις σπουδές του με ειδίκευση το αρχαίο ελληνικό δράμα στο Λονδίνο και στη Νέα Υόρκη.
Ανακηρύχθηκε διδάκτωρ του πανεπιστημίου του Λονδίνου το 1963. Δίδαξε στη μέση εκπαίδευση (Κολλέγιο «Ανατόλια» και σχολή «Μωραίτη») ενώ από το 1971 ως το 1988 οπότε και παραιτήθηκε διετέλεσε καθηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ. Από το 1990 ως το 1999 δίδαξε στα τμήματα θεάτρου των πανεπιστημίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης.
Διετέλεσε επί σειρά ετών πρόεδρος του Δ.Σ και της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του ΚΘΒΕ, ενώ στο διάστημα από τον Ιανουάριο του 1984 ως τον Οκτώβριο του 1985 ανέλαβε και τη γενική διεύθυνση του Κρατικού Θεάτρου Βόρειας Ελλάδας.
Σκηνοθέτησε σειρά παραστάσεων στην «Πειραματική σκηνή της Τέχνης» της Θεσσαλονίκης, σε έργα των Μπρεχτ, Σαίξπηρ, Τσέχωφ, Μπέκετ, Ευριπίδη κ.α, ενώ σειρά έργων (κυρίως αρχαίου δράματος ) σκηνοθέτησε μέχρι και το 2000 στο Κρατικό Θέατρο Βόρειας Ελλάδας.
Η σορός του Νίκου Χουρμουζιάδη –σύμφωνα με προσωπική του επιθυμία– θα αποτεφρωθεί.
Αντίο, Δάσκαλε...
Το Θέατρο του Νέου Κόσμου, συμμετέχοντας στις αντιφασιστικές και αντιρατσιστικές δράσεις που απλώνονται αυτό τον καιρό στις γειτονιές της Αθήνας και του Πειραιά, παρουσιάζει την παράσταση Το μεγάλο μπλουμ του Μπρίλη στην Πλατεία του Αγίου Παντελεήμονα, την Κυριακή 20 Οκτωβρίου στις 12 το μεσημέρι.
Τη φετινή χειμερινή περίοδο 2013-2014 το Θέατρο «ΠΡΟΒΑ» παρουσιάζει για δεύτερη χρονιά, το έργο του Παναγιώτη Μέντη, «Ρόζα». Μια παράσταση που γνώρισε μεγάλη επιτυχία από το κοινό και τους κριτικούς, σε σκηνοθεσία Σωτήρη Τσόγκα, μουσική Σταμάτη Κραουνάκη και με τη Μαίρη Ραζή στον ομώνυμο ρόλο της Ρόζας Εσκενάζυ. Ά βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας «Ελένη Χατζηαργύρη» από την Ακαδημία Κορφιάτικων Βραβείων.
Το θέμα του έργου είναι η μυθοπλασία της περιπετειώδους ζωής της Ρόζας Εσκενάζυ, μιας από τις σημαντικότερες γυναίκες της ελληνικής λαϊκής μουσικής σκηνής.
Η ηρωίδα θυμάται, ονειρεύεται, ανασύρει μνήμες, ξύνει πληγές, αναπολεί και παραμένει ανεξάρτητη κι ερωτευμένη με το τραγούδι και το χορό. Μία παράσταση που συνδέει το χθες με το σήμερα, αναζωπυρώνει μνήμες και εναλλάσσει τη συγκίνηση με τη χαρά, το τραγούδι με το λόγο. Η μουσική του Σταμάτη Κραουνάκη γίνεται συνδετικός κρίκος των εποχών, των εικόνων, αφήνοντας όμως την κυρίαρχη θέση στο ρεμπέτικο που ζωντανεύει μέσα από την εκφραστική και γεμάτη συναίσθημα φωνή της Μαίρης Ραζή. Ο μαέστρος Κωνσταντίνος Ευαγγελίδης συνοδεύει ζωντανά στο πιάνο τα γνωστά τραγούδια της Ρόζα Εσκενάζυ καθώς και του Σταμάτη Κραουνάκη. Τους τρείς σημαντικούς άντρες της ζωής της ερμηνεύει ο Γιάννης Τσουρουνάκης.
Κατά τη διάρκεια της παράστασης ακούγονται με συνοδεία πιάνου γνωστά τραγούδια της σπουδαίας ερμηνεύτριας «Το Χαρικλάκι», «Η Δημητρούλα», «Η γκαρσόνα», «Του Μάνθου ο τεκές», « Γιατί φουμάρω κοκαΐνη» και πολλά καινούργια τραγούδια του Σταμάτη Κραουνάκη, γραμμένα ειδικά για την παράσταση.
Το έργο κυκλοφορεί σε βιβλίο.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ: ΔΙΑΝΟΜΗ:
Κείμενο: Παναγιώτης Μέντης Ρόζα: ΜΑΙΡΗ ΡΑΖΗ
Σκηνοθεσία: Σωτήρης Τσόγκας Χρήστος-Αλέξανδρος-Γιάγκος: ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΟΥΡΟΥΝΑΚΗΣ
Μουσική σύνθεση: Σταμάτης Κραουνάκης Τα τραγούδια συνοδεύει στο πιάνο ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΔΗΣ
Μουσική Επιμέλεια: Άρης Βλάχος Στην προβολή εμφανίζεται ο ΣΩΤΗΡΗΣ ΤΣΟΓΚΑΣ
Σκηνικά – Κοστούμια: Καλλιόπη Κοπανίτσα
Σχεδιασμός Φωτισμών: Σωτήρης Τσόγκας ΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ:
Σάββατο 9.15 μμ, Κυριακή 7.30μμ
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ : 90 λεπτά ΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑ- 80 ΑΤΟΜΑ
ΤΙΜΗ ΕΙΣΙΤΗΡΙΟΥ: 15€, Άνεργοι-Συνταξιούχοι 10€
ΡΟΖΑ ΕΣΚΕΝΑΖΥ
Η Ρόζα Εσκενάζυ χαρακτηρίστηκε ως «Η μεγάλη κυρία» του ρεμπέτικου τραγουδιού. Ήξερε να ξεσηκώνει, με τα σκέρτσα και τα καμώματά της, τους σεβντάληδες θαμώνες γιατί, εκτός από έξοχη τραγουδίστρια ήταν και θαυμάσια χορεύτρια. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη του 1883 και πέθανε σε ηλικία 97 ετών. Σημαντικός σταθμός στην καριέρα αλλά και στην ίδια τη ζωή της υπήρξε η Θεσσαλονίκη.
Όπως το ρεμπέτικο τραγούδι, έτσι και η Ρόζα εκπροσωπεί ένα μείγμα παράδοσης: Εβραία, εκχριστιανισμένη, με πρώτη γλώσσα της τα Τούρκικα, κουβαλάει όλο το υλικό μιας πλούσιας σε διαστρωματώσεις μουσικής παράδοσης. Συγκρότησε με το βίο της την εικόνα της ανεξάρτητης χειραφετημένης ρεμπέτισσας, μιας προσωπικότητας κόντρα στην κοινόχρηστη αντίληψη για τη γυναικεία παρουσία στην Ελλάδα του μεσοπολέμου.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΕΝΤΗΣ
Ο Παναγιώτης Μέντης- ηθοποιός και συγγραφέας- είναι ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του σύγχρονου νεοελληνικού θεάτρου. Έχει βραβευθεί δύο φορές με κρατικό βραβείο για τα έργα του «Playmobil» και «Άννα είπα». Επίσης, βραβεύτηκε από το Ίδρυμα Ωνάση για τα θεατρικά του έργα «SAVE» και «Ξένοι». Τα έργο «Ρόζα Εσκενάζυ» είναι από τα τελευταία του.
Κριτικές για την παράσταση
«Με σεβασμό για τα βάσανά της, με κριτικό χιούμορ για τα λάθη της, με βιογραφική ακρίβεια, αλλά και δραματουργική ευλυγισία, ο συγγραφέας εμφανίζει τη γριά πια Ρόζα Εσκενάζι να αναδράμει στο«ρέμπελο» βίο της, στους έρωτες και στην τέχνη της, εμπλουτίζοντας την αφήγησή της με ένα πρόσωπο (τον άντρα που της αφοσιώθηκε μέχρι τέλους), με τραγούδια που ερμήνευσε, αλλά και δικούς του στίχους που «ευλόγησε» με υπέροχες μελωδίες του ο Σταμάτης Κραουνάκης. Η αισθαντικά ρεαλιστική σκηνοθεσία του Σωτήρη Τσόγκα, το απέριττο σκηνικό και τα κοστούμια (Καλλιόπη Κοπανίτσα), η μουσική επιμέλεια (Αρης Βλάχος), το βίντεο (Παναγιώτης Τσάγκας), η κινησιολογία(Τατιάνα Μύρκου) και προπάντων η ερμηνεία της Μαίρης Ραζή που, με ευαισθησία,δύναμη και χιούμορ έπλασε τη Ρόζα, ερμήνευσε τραγούδια της και ένα εξαιρετικό τούρκικο τραγούδι. Αξιοσημείωτη η ερμηνεία του Γιάννη Τσιρουνάκη και η πιανιστική συνοδεία του Δημήτρη Καραβίτη.»
Αριστούλα Ελληνούδη
«Η Μαίρη Ραζή παίζει φέτος το ρόλο της καριέρας της. Η ιδέα ήταν τολμηρή, αλλά το πείσμα και η πίστη της στο έργο του Παναγιώτη Μέντη απέδωσαν. Και τα κατάφερε να ερμηνεύσει στη σκηνή του θεάτρου «Πρόβα» ένα μύθο του ρεμπέτικου τραγουδιού, τη Ρόζα Εσκενάζυ. […] Μέσα από την παράσταση που σκηνοθέτησε ο Σωτήρης Τσόγκας, η ζωή της Ρόζας διατρέχει τις εποχές και τα γεγονότα από τη Μικρασιατική καταστροφή, τη δικτατορία του Μεταξά και τον ξεριζωμό των Εβραίων στη Θεσσαλονίκη μέχρι τον εμφύλιο και τη χούντα. Στο νεοκλασικό της Ηπείρου και Αχαρνών η ρεμπέτισσα Ρόζα, ασυμβίβαστη, μαχητική, μια γυναίκα που δεν παραδέχτηκε ποτέ ότι γέρασε κι ας πέθανε σε βαθιά γεράματα, διεκδικεί μερίδιο στη μνήμη μας.»
Έφη Μαρίνου
«Ο κώδικας είναι η συνέπεια λόγων -πράξεων, βίου και τέχνης. Αυτήν την αλήθεια υπηρετεί η παράσταση, χωρίς να προσφεύγει σε ευκολίες. Η σκηνοθεσία είναι καθαρή και η Μαίρη Ραζή δίνεται στον ρόλο με συγκίνηση, έχοντας επιστρατεύσει όλες τις Πολίτικες μνήμες της. Ένα μουσικό ταξίδι στο σημείο συνάντησης Ανατολής και Δύσης, που είναι εν τέλει ο αληθινός μας «προορισμός». Μια «άλλη» πόλη που πρέπει να ξαναβρούμε μέσα μας,για να σταθούμε πάλι στα πόδια μας ως πολίτες.»
Λέανδρος Πολενάκης
«Την μορφή – το βίο μιας μεγάλης γυναίκας που έζησε, πέρασε, και χάθηκε από το Μέγα Πανελλήνιο παρουσιάζει αυτό το καλογραμμένο έργο. Ποια ήταν αυτή η γυναίκα που κυκλοφορούσε σαν μοντέλο από μια άλλη εποχή, μιλούσε σαν σφίγγα, ερωτευόταν, αφοσιωνόταν στα τραγούδια, στη μουσική μέσα σε καφενεία και κέντρα τραγουδώντας σε καπνούς και τσιγάρα με άνθη του κακού; Έρωτες και τραγούδια μπερδεύονταν φανερά κι αυτή πάντα πρώτη κάτω από σβηστά φανάρια Κυρία να επιστρέφει άλλοτε σε άντρες που την ερωτεύονταν ή στη μοναξιά του καλλιτέχνη. Τρεις άντρες στη ζωή της: Χρήστος – Αλέξανδρος – Γιάγκος. Ο τελευταίος την κήδεψε με τιμές. Η Μαίρη Ραζή, ως Ρόζα, αληθινή! Ο Γιάννης Τσουρουνάκης, ως οι τρεις έρωτές της, γοητευτικός! Η μουσική και τα τραγούδια του Σταμάτη Κραουνάκη συμπληρώνουν το κάδρο της μεγάλης Ρόζας Εσκενάζυ.»
Γιώργος Χρονάς