Το περίβλεπτο βρετανικό λογοτεχνικό βραβείο Booker απονεμήθηκε στον Ιρλανδό συγγραφέα Πολ Λιντς για το δυστοπικό μυθιστόρημά του Prophet Song, κατά τη διάρκεια τελετής χθες Κυριακή στο Λονδίνο.

Ο Πολ Λιντς, γεννημένος το 1977 στην κομητεία Λίμερικ, ήταν υποψήφιος για το βραβείο για πρώτη φορά με το πέμπτο του μυθιστόρημα, σκοτεινή, κλειστοφοβική αφήγηση για τη ζωή μιας μητέρας η ζωή της οποίας ανατρέπεται σε μια Ιρλανδία που βυθίζεται στη φασιστική τυραννία.

Έγινε ο έκτος Ιρλανδός συγγραφέας που κέρδισε το πιο σημαντικό βραβείο αγγλόφωνης μυθοπλασίας από τότε που ξεκίνησε το 1969 και το πρώτο μετά την Anna Burns για το Milkman το 2018.

Μετά την παραλαβή του βραβείου, ο Πολ Λιντς είπε: «Αυτό δεν ήταν εύκολο να γραφτεί. Το λογικό κομμάτι του εαυτού μου πίστευε ότι καταδίκαζα την καριέρα μου γράφοντας αυτό το μυθιστόρημα. Αν και έπρεπε να γράψω το βιβλίο ούτως ή άλλως. Δεν έχουμε επιλογή σε τέτοια θέματα».

Είπε ότι επρόκειτο να ξοδέψει κάποια από τα χρήματα του επάθλου των 50.000 λιρών (περίπου 57.000 ευρώ) του για την υποθήκη του.

Το βιβλίο είναι το πέμπτο του Λιντς και πέρασε τέσσερα χρόνια δουλεύοντας πάνω σε αυτό. Άρχισε να το γράφει λίγο πριν γεννηθεί ο γιος του και, όταν τελείωσε, το αγόρι του μπορούσε να κάνει ποδήλατο.

Τα έργα που διαγωνίζονταν φέτος προκάλεσαν «τρόμο», «ευχαρίστηση», «χαρά» και «παρηγοριά» στα μέλη της κριτικής επιτροπής, σχολίασε η πρόεδρός της, η Καναδή συγγραφέας Εσί Εντουτζίαν.

Τα μυθιστορήματα που διαγωνίζονταν «προσφέρουν πλήρη γκάμα ανθρώπινων εμπειριών» και μεταφέρουν τον αναγνώστη όχι μόνο «πέρα από την πραγματικότητα, αλλά και πέρα από τη γλώσσα της καθημερινότητας», πρόσθεσε.

Οι υπόλοιποι υποψήφιοι ήταν:

The Bee Sting του Πολ Μάρεϊ
Western Lane από την Σίτνα Μαρού
This Other Eden του Πολ Χάρντινγκ
If I Survive You του Τζόναθαν Εσκόφερυ
Study for Obedience από τη Σάρα Μπερνστάιν

Το Βραβείο Booker είναι ένα από τα κορυφαία λογοτεχνικά βραβεία στον αγγλόφωνο κόσμο.

Ο νικητής του βραβείου λαμβάνει £50.000. Το ποσό των 2.500 λιρών απονέμεται επίσης σε κάθε έναν από τους έξι συγγραφείς που έχουν επιλεγεί.

Συνολικά 158 βιβλία που τυπώθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο ή στην Ιρλανδία μεταξύ της 1ης Οκτωβρίου 2022 και της 30ής Σεπτεμβρίου 2023 υποβλήθηκαν στο ίδρυμα που απονέμει το Booker Prize και επελέγησαν 13 στον πρώτο γύρο.

Πέρυσι το βραβείο έλαβε ο 47χρονος συγγραφέας Σεχάν Καρουνατιλάκα από τη Σρι Λάνκα για το μυθιστόρημά του «Τα επτά φεγγάρια του Μάλι Αλμέιντα» (The Seven Moons of Maali Almeida), μακάβρια σάτιρα με σκηνικό τον εμφύλιο πόλεμο που μαινόταν στην πατρίδα του για δεκαετίες. Επρόκειτο για μόλις το δεύτερο μυθιστόρημά του.

Με γραμματόσημο τίμησαν τα Αμερικανικά Ταχυδρομεία (USPS) μια σπουδαία μορφή της Αφρο-αμερικανικής λογοτεχνίας, με αφορμή την παρουσίαση του forever stamp (γραμματοσήμου του οποίου η τιμή θα παραμένει πάντοτε ίδια) στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον για την Τόνι Μόρισον, σημείωσαν: «Στα με τέχνη δημιουργημένα μυθιστορήματά της, εξερεύνησε τις ποικίλες φωνές και τις πολύπλευρες εμπειρίες των Αφρο-αμερικανών και πρόσθεσε μια ζωτικής σημασίας αφρο-αμερικανική φωνή στην αμερικανική λογοτεχνία».

Και στην παγκόσμια, καθώς πολλά πεζογραφήματά της υπάρχουν στη γλώσσα μας, με τελευταίο το «Ρετσιτατίβο» που κυκλοφόρησε τον περασμένο Οκτώβριο.

Η τελετή στις αρχές του μήνα ήταν μια από τις πολλές εκδηλώσεις που φιλοξενεί φέτος για τη συγγραφέα – απεβίωσε το 2019 σε ηλικία 88 χρονών – το πανεπιστήμιο· μεταξύ αυτών την έκθεση «Toni Morrison: Sites of Memory» και συμπόσιο για την επιρροή της στην αμερικανική κουλτούρα.

Toni Morrison, the first African-American woman to earn the Nobel Prize in literature is featured on the newest Forever stamp from the United States Postal Service. Yeah! #WomensHistoryMonth pic.twitter.com/kFLJs2g9Q4

— Huemanbooks (@HUEMANBOOKS) March 20, 2023

 

Βοήθησε τις γενιές των μαύρων να οραματιστούν

Σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά της, η Oprah Winfrey – η οποία είχε πρωταγωνιστήσει στην κινηματογραφική μεταφορά του «Beloved» το 1998 και έχει επιλέξει τέσσερα μυθιστορήματα της Μόρισον για το Oprah’s Book Club, περισσότερα από οποιονδήποτε άλλον Αμερικανό συγγραφέα – ανέφερε: «Τα βιβλία της Τόνι Μόρισον βρίσκονται σε τόσα πολλά από τα σπίτια μας και παραμένουν ζωντανά στις καρδιές μας επειδή λειτούργησε σαν καταλύτης για γενιές αναγνωστών στο διάβα των χρόνων να καταλάβουν τη δύναμη της ανάγνωσης και των λέξεων».

Σε επιστολή τους, ο Μπαράκ Ομπάμα και η σύζυγός του Μισέλ τόνισαν: «Η Τόνι είπε θεμελιώδεις αλήθειες για τη χώρα μας και την ανθρώπινη κατάσταση, αλλά δεν αντικατόπτρισε απλώς αυτό που είναι αλήθεια. Βοήθησε γενιές Μαύρων Αμερικανών να οραματιστούν εκ νέου το εφικτό». Ο πρώην Αμερικανός Πρόεδρος είχε απονείμει το 2012 στην Τόνι Μόρισον το Presidential Medal of Freedom, την υψηλότερη διάκριση για πολίτη των ΗΠΑ.

Παρή Σπίνου

«Τριαντάρισαν» οι γνωστές εκδόσεις που υποδέχονται τα «γενέθλιά» τους, αλλά και την κληρονομιά της λογοτέχνιδας που σφράγισε (και) την εφηβική λογοτεχνία στη χώρα μας, με σειρά εκδηλώσεων υπέρ της φιλαναγνωσίας σε όλες τις ηλικίες.

Διπλή επέτειος για το Μεταίχμιο που φέτος γιορτάζει 30 χρόνια δυναμικής παρουσίας στον χώρο των εκδόσεων αλλά και λόγω του Λογοτεχνικού Ετους Αλκης Ζέη, καθώς συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννηση της αγαπημένης συγγραφέως, επανεκδίδει τα βιβλία της στα ελληνικά και ταυτόχρονα τα προωθεί στο εξωτερικό με μεταφράσεις.

«Αυτή τη χρονιά γιορτάζουμε 30 χρόνια δημιουργικής δουλειάς με αγάπη για το καλό βιβλίο. Ο κατάλογός μας μεγάλωσε, όπως κι εμείς. Η συντροφιά μας μεγάλωσε κι αυτή και δυνάμωσε. Ελπίζουμε και θέλουμε να συνεχίσουμε εφόσον οι συνθήκες το επιτρέψουν» είπε ο εκδότης Νώντας Παπαγεωργίου σε πρόσφατη συνάντηση στο καφέ του Βυζαντινού Μουσείου πλαισιωμένος από συγγραφείς, μεταφραστές, εικονογράφους, επιμελητές κ.ά. «Για την επέτειο κάνουμε συμβολικές ενέργειες που έχουν σχέση με το άνοιγμα και την επικοινωνία με το κοινό, όπως εκπαιδευτικά προγράμματα, διαγωνισμό δημιουργικής γραφής, δράσεις αλληλεγγύης, εκδηλώσεις, προσφορές κ.ά.» συνέχισε, εκτιμώντας ότι η φιλαναγνωσία είναι σε χαμηλά ποσοστά στη χώρα μας.

Ιδιαίτερη σημασία δίνει στα παιδιά, στη διαμόρφωση των μελλοντικών αναγνωστών, γι’ αυτό οργανώνεται το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Φτιάξε το δικό σου βιβλίο» σε Νηπιαγωγεία και Δημοτικά σχολεία, ενώ στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης το Μεταίχμιο θα ενισχύσει με βιβλία 30 φορείς-ιδρύματα (βιβλιοθήκες σχολείων σε ακριτικές περιοχές, φυλακές, δομές προσφύγων, νοσοκομεία με νοσηλευόμενα παιδιά κ.λπ.) με σύνθημα «Το διάβασμα είναι δικαίωμα όλων».

Αυτή η χρονιά όμως ανήκει στην «πρύτανη» της λογοτεχνίας για παιδιά και νέους και το Λογοτεχνικό Ετος Αλκης Ζεη, που ανακήρυξε το υπουργείο Πολιτισμού, «αποτελεί μεγάλη τιμή και αναγνώριση της σπουδαιότητας του έργου της και ιδανική ευκαιρία να θυμηθούμε τα βιβλία της, να συζητήσουμε για τα βιβλία της, να τη νιώσουμε δίπλα μας γιατί ως συγγραφέας παρέμεινε ενεργή μέχρι το τέλος της ζωής της, συμμετείχε στα κοινά και συνομιλούσε τακτικά με τους αναγνώστες» επισήμανε η κόρη του εκδότη, Ελένη Παπαγεωργίου, παίρνοντας τη σκυτάλη.

Για να την τιμήσει το Μεταίχμιο θα προχωρήσει στη δωρεά όλων των βιβλίων της Αλκης Ζέη αλλά και πολλών δεκάδων άλλων βιβλίων σε συνολικά 20 σχολικές βιβλιοθήκες Δημοτικών και Γυμνασίων, προτρέποντας να δοθεί το όνομά της σε αυτές τις βιβλιοθήκες. Επιπλέον θα γίνει εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές και μαθήτριες του Δημοτικού με τίτλο «Ταξίδι στους κόσμους της Αλκης Ζεη», θα προκηρυχτεί διαγωνισμός συγγραφής με βραβεία και επαίνους για παιδιά και εφήβους (μέσω των σχολείων) με θέμα τη μετανάστευση -ένα από τα ζητήματα που εμφανίζεται συχνά στο έργο της. Τέλος καθιερώνεται Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας Αλκη Ζέη, που θα δίνεται σε πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα παιδικής λογοτεχνίας μέσα από διαγωνισμό.

Πηγή: efsyn.gr

«Το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, με ιδιαίτερη χαρά και τιμή, ανακηρύσσει το 2023 ως "Λογοτεχνικό Έτος Άλκης Ζέη", με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ετών από τη γέννησή της, διοργανώνοντας σειρά εκδηλώσεων καθ' όλη τη διάρκεια του 2023», αναφέρει σχετική ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ.

Όπως δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη:

«Συγγραφέας ιδιαίτερα αγαπητή, πολυγραφότατη, πολυμεταφρασμένη και πολυβραβευμένη, με σημαντική παρουσία στο χώρο των ελληνικών γραμμάτων, της παιδικής και εφηβικής λογοτεχνίας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, η Άλκη Ζέη παρέμεινε ενεργή έως το τέλος της ζωής της, συνομιλώντας τακτικά με τους αναγνώστες της και συμμετέχοντας στα κοινά. Το συγγραφικό της έργο έχει άμεση σχέση με την ιστορία. Ξεκινώντας από προσωπικές της εμπειρίες, υφαίνει την υπόθεση των έργων της παράλληλα με ιστορικά γεγονότα. Ο καθαρός τρόπος γραφής της, η γλωσσική αρτιότητα, η κριτική στάση απέναντι σε πρόσωπα και καταστάσεις, το χιούμορ και η διεισδυτική ματιά στα γεγονότα, είναι τα χαρακτηριστικά των έργων της: "Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα", "Το Καπλάνι της Βιτρίνας" και "Ο Μεγάλος Περίπατος του Πέτρου", συμπεριλαμβάνονται στα διαχρονικά ευπώλητα βιβλία της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας, παραμένοντας δημοφιλή σε εφήβους και ενήλικες αναγνώστες».

Ο υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Φαινόμενο Άλκη Ζέη θα πει παιδική και εφηβική λογοτεχνία που διαβάζεται με πάθος και από ενήλικες, θα πει λογοτεχνικοί χαρακτήρες που επιδρούν σε γενιές και γενιές αναγνωστών, θα πει απόδοση της ιστορίας με υψηλή λογοτεχνική αξία, θα πει αναρίθμητες διακρίσεις και μεταφράσεις σε δεκάδες γλώσσες, θα πει βιβλία που υπάρχουν σχεδόν σε κάθε ελληνικό σπίτι. Αυτό το φαινόμενο θα γιορτάσουμε και θα τιμήσουμε το 2023».

Η ίδια η Άλκη Ζέη για τη σχέση του συγγραφικού έργου της με την ιστορία είχε γράψει: «Από τα μικρά μου χρόνια ως σήμερα, ας μην πω με ακρίβεια πόσα είναι γιατί θα τρομάξω κι εγώ η ίδια, έζησα έναν πόλεμο, δύο εμφύλιους πολέμους, δύο δικτατορίες και δύο προσφυγιές. Δεν τα έζησα σαν απλός παρατηρητής, αλλά παίρνοντας ενεργό μέρος κάθε φορά κι έτσι και να ήθελα δεν θα μπορούσε το συγγραφικό μου έργο να μην επηρεαστεί από τα γεγονότα αυτά που συγκλόνισαν τον τόπο μας. Άθελά μου η ζωή μου μπλέχτηκε μέσα στην ιστορία κι έγινα κι εγώ ένα κομμάτι της. Το συγγραφικό μου, λοιπόν, έργο, θέλω δεν θέλω, είναι γεμάτο ιστορία… Αν πέτυχα να κάνω τα παιδιά να την ακούσουν τουλάχιστον, το μέλλον θα δείξει», είχε αναφέρει.

Η Άλκη Ζέη ασχολήθηκε με το γράψιμο από πολύ νεαρή ηλικία. Στις πρώτες ακόμη τάξεις του Γυμνασίου άρχισε να γράφει κείμενα για το κουκλοθέατρο. Ένας από τους ήρωες που δημιούργησε, ο Κλούβιος, έγινε στη συνέχεια ο ήρωας του γνωστού κουκλοθέατρου «Μπαρμπα-Μυτούσης». Πρώτο της μυθιστόρημα είναι «Το Καπλάνι της Βιτρίνας» (1963), έργο σχεδόν αυτοβιογραφικό, εμπνευσμένο από τα παιδικά της χρόνια στη Σάμο. Ακολουθεί μια σειρά μυθιστορημάτων για παιδιά, και το 1987 κυκλοφορεί το πρώτο της βιβλίο για μεγάλους, «Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα». Το 2013 κυκλοφόρησε το αυτοβιογραφικό της έργο «Με Μολύβι Φάμπερ Νούμερο Δύο», και το 2017 το «Πόσο θα Ζήσεις ακόμα, Γιαγιά». Το τελευταίο της βιβλίο με τίτλο «Ένα Παιδί από το Πουθενά», κυκλοφόρησε λίγους μήνες πριν τον θάνατό της.

Το «Καπλάνι της Βιτρίνας», το πρώτο της μυθιστόρημα, υπήρξε έργο-σταθμός για την ελληνική παιδική λογοτεχνία και θεωρείται πλέον ένα κλασικό έργο της παγκόσμιας λογοτεχνίας για παιδιά, με συνεχείς επανεκδόσεις από το 1963 που πρωτοκυκλοφόρησε στην Ελλάδα και πολλές μεταφράσεις και διακρίσεις στο εξωτερικό. Η Άλκη Ζέη υπήρξε πρέσβειρα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας στο εξωτερικό, καθώς το σύνολο του έργου της είναι μεταφρασμένο και κυκλοφορεί σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο.

Η ίδια έχει επίσης μεταφράσει από τα γαλλικά, τα ιταλικά και τα ρωσικά αρκετά βιβλία. Τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της κι αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ σε Πανεπιστήμια Ελλάδας και Κύπρου. Έλαβε τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής, και τον τίτλο του Ταξιάρχη του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων.

Όπως πληροφορεί το ΥΠΠΟΑ, για την οργάνωση του «Λογοτεχνικού Έτους Άλκης Ζέη» συγκροτήθηκε αμισθί ομάδα εργασίας για τον συντονισμό, την υποστήριξη, τον σχεδιασμό δράσεων, καθώς και για την αξιολόγηση προτάσεων και αιτημάτων αιγίδας διαφόρων φορέων για δράσεις τους στο πλαίσιο του εορτασμού του Έτους.

Η ομάδα απαρτίζεται από τους:

• Ελένη Δουνδουλάκη, γενική γραμματέα Σύγχρονου Πολιτισμού

• Φίλιππο Τσιμπόγλου, γενικό διευθυντή της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδας

• Πέτρο Σεβαστίκογλου, σκηνοθέτη- καθηγητή κινηματογραφίας

• Χριστίνα Ντουνιά, ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας ΕΚΠΑ

• Μελπoμένη Κανατσούλη, καθηγήτρια Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του ΑΠΘ

• Αθανάσιο Αγάθο, αναπληρωτή καθηγητή Νεοελληνικής Φιλολογίας ΕΚΠΑ

• Βασιλική Νίκα, εκπαιδευτικό, μέλος Ε.ΔΙ.Π ΕΚΠΑ, πρόεδρο του Ελληνικού Τμήματος του IBBY

• Πλάτωνα Μαυρομούστακο, καθηγητή Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ

• Σίσσυ Παπαθανασίου, ιστορικό Πολιτισμού, προϊσταμένη Διεύθυνσης Γραμμάτων του ΥΠΠΟΑ

Μεταξύ των κεντρικών δράσεων στο πλαίσιο του εορτασμού του λογοτεχνικού έτους, το ΥΠΠΟΑ προγραμματίζει την κυκλοφορία αφιερωματικού τόμου, μεγάλη έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη (κτήριο Πειραιώς 138) στο τέλος Φεβρουαρίου, καθώς και σειρά εκπαιδευτικών προγραμμάτων και εκδηλώσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Η Άλκη Ζέη θα τιμηθεί, επίσης, στη Διεθνή Έκθεση Παιδικού Βιβλίου της Μπολόνια (6-9 Μαρτίου 2023), όπου η Ελλάδα θα συμμετέχει ως «τιμώμενη αγορά».

Στην βιβλιοθήκη του «Αναγνωστικού της Γαλιλαίας» https://toanagnostikotisgalilaias.gr, του site που δημιούργησε η Όλια Λαζαρίδου και η Αμαλία Μουτούση τον καιρό της πανδημίας, βρίσκουμε Χριστουγεννιάτικες ιστορίες διαβασμένες από αγαπημένους καλλιτέχνες, στην ενότητα Αναγνώσεις.

Ξένια Καλογεροπούλου, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Δημήτρης Καταλειφός, Βασίλης Χαραλαμπόπουλος, Άρης Σερβετάλης, Νίκος Κουρής, Μαρία Ναυπλιώτου, Αριέττα Μουτούση, Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, Βαρβάρα Λαζαρίδου, Όλια Λαζαρίδου και Αμαλία Μουτούση διαβάζουν Χριστουγεννιάτικα παραμύθια και ιστορίες με στόχο την προβολή του έργου και την οικονομική ενίσχυση της Μονάδας Ανακουφιστικής Φροντίδας «Γαλιλαία».

Επίσης, με αφορμή τα Χριστούγεννα και τη φράση από τον ύμνο του Ρωμανού του Μελωδού, «Κυµατούνται µου τα σπλάχνα, ου χωρεί µου την χαράν η ψυχή», μπορείτε να δείτε μια συζήτηση με τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής, Νικόλαο.

Όλες οι Αναγνώσεις διατίθενται δωρεάν.

Ο Αλέξανδρος Ίσαρης, λογοτέχνης, μεταφραστής και ζωγράφος, πέθανε χθες το απόγευμα, Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου, σε ηλικία 81 ετών από επιπλοκές του κορονοϊού. Την είδηση δημοσιοποίησε ο εκδοτικός Οίκος Κίχλη, σε ανάρτησή του, σημειώνοντας: «Αγαπητοί φίλοι, σήμερα το απόγευμα έφυγε από τη ζωή ο Αλέξανδρος Ίσαρης. Δυσαναπλήρωτο το κενό για όσους τον γνωρίσαμε. Θα τον θυμόμαστε μέσα από το πολυσχιδές δημιουργικό έργο του, τα ποιήματα και τα πεζά του, τη ζωγραφική, τις μεταφράσεις, τις φωτογραφίες του. Ήταν ένας άνθρωπος απολύτως αφοσιωμένος στην Τέχνη».

Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, όταν έμαθε για την απώλεια του Αλέξανδρου Ίσαρη, δήλωσε: «Για περισσότερο από πέντε δεκαετίες ο Αλέξανδρος Ίσαρης εκφράστηκε με πολλά πρόσωπα, με πολλά γνωρίσματα, με πολλές διαφορετικές εκφάνσεις της πολύπλευρης δημιουργικότητάς του. Από την αρχιτεκτονική και την αποτύπωση του ανακτόρου της Ζάκρου, δίπλα στον καθηγητή Νικόλαο Πλάτωνα, μέχρι τη ζωγραφική, την ποίηση, την πεζογραφία, τη μετάφραση, τη γραφιστική, τη φωτογραφία, η τέχνη του Ίσαρη δεν είχε περιορισμούς, κανόνες, στεγανά. Στην πλούσια, ευρύτατη εργογραφία του, βρίσκονται ταυτόχρονα οι μεταφράσεις του Ρίλκε και του Μπέρνχαρτντ, με την επιμέλεια του καταλόγου για έργα Μπαχ στο Μέγαρο Μουσικής, και με δεκάδες εξώφυλλα βιβλίων που φιλοτέχνησε για πολλούς εκδοτικούς οίκους. Την ίδια στιγμή που ο ίδιος έγραφε, ζωγράφιζε, φωτογράφιζε ή έκανε παραγωγή ραδιοφωνικών εκπομπών, πάντα με το ίδιο πάθος και την ίδια προσήλωση στην τέχνη του. Εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στους οικείους και στους φίλους του».

 

 

Ο υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Νικόλας Γιατρομανωλάκης, ανέφερε: «Αλέξανδρος Ίσαρης (Γιάννης Δημητριάδης) 1941-2022. Σέρρες, Θεσσαλονίκη, Γκρατς, Βερολίνο, Αθήνα, αρχιτέκτονας, ποιητής, συγγραφέας, μεταφραστής, ζωγράφος, φωτογράφος, γραφίστας… Πολλές ταυτότητες, πολλές ιδιότητες, πολλές ζωές… "Έχω σχεδιάσει πάνω από πεντακόσια εξώφυλλα. Εργάστηκα ως αρχιτέκτονας, αποτύπωσα το μινωικό ανάκτορο της Ζάκρου, έκανα ένα σωρό μεταφράσεις (λογοτεχνικές και θεατρικές), έγραψα έντεκα βιβλία, πραγματοποίησα 10 ατομικές εκθέσεις και συμμετείχα σε 18 ομαδικές, έχω επίσης βγάλει κάπου 2.000 καλλιτεχνικές φωτογραφίες... Νιώθω καμιά φορά ότι έζησα πέντε ζωές!" είχε πει ο ίδιος. Δυσαναπλήρωτο, τεράστιο το κενό που αφήνει στον σύγχρονο πολιτισμό η απώλεια του Αλέξανδρου Ίσαρη, ο οποίος με όποια τέχνη κι αν καταπιάστηκε διακρίθηκε, βραβεύθηκε, αγαπήθηκε. Τα πιο θερμά μας συλλυπητήρια στην οικογένειά του και τους αναρίθμητους φίλους του».

 

 

«Λογοτέχνες με Ψυχική Νόσο και Εγκλεισμό» είναι ο τίτλος του νέου βιβλίου του γιατρού - λογοτέχνη Γεράσιμου Α. Ρηγάτου που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις ΒΗΤΑ Ιατρικές Εκδόσεις. Πρόκειται για πέντε μελέτες αναφερόμενες σε λογοτέχνες που βίωσαν ψυχική νόσο και ψυχιατρικό εγκλεισμό. Όλοι τους αντιμετώπισαν όχι μόνο τους φρικτούς εσωτερικούς τους δαίμονες, αλλά και τη βαναυσότητα του πλήθους, για να εγκλεισθούν τελικά σε ιδρύματα με θεραπευτικές προθέσεις, αλλά με τις αντικειμενικές δυσχέρειες της εποχής τους και της φύσης των παθήσεων.

Το θέμα των λογοτεχνών που πέρασαν το κατώφλι της πραγματικότητας και βρέθηκαν στον κόσμο της τρέλας, είτε διάβηκαν το σύνορο μία φορά είτε πηγαινοέρχονταν, πάντοτε γοήτευε, πιθανώς γιατί το έργο τους αποτελεί, αν όχι μαρτυρία, πάντως έναν οδοδείκτη και μία καταγραφή, λίγο-πολύ κρυμμένη ή υφέρπουσα, του παράξενου ταξιδιού τους. Η ποιητική μετάπλαση της εμπειρίας τους μας συναρπάζει για έναν ακόμη λόγο: το υψιπετές, το έργο τέχνης, βρίσκεται σε απόσταση ασφαλείας από εμάς και την πραγματικότητά μας, τη συνείδησή μας μέσα της, δηλαδή ό,τι πιο σίγουρο διαθέτουμε στη ζωή. 

Ο συγγραφέας του βιβλίου εξετάζει τις περιοχές όπου η ζωή και το έργο πέντε λογοτεχνών (Γ. Βιζυηνός, Γ. Βώκος, Γ. Ζάρκος, Μ. Μητσάκης και Ρ. Φιλύρας) συγκινούν ακόμη και σήμερα. Χωρίς καμία διάθεση απλούστευσης ή ωραιοποίησης, και έχοντας στο νου του τη δυσκολία του εγχειρήματος, φωτίζει στοιχεία ή στιγμές από το έργο τους, που ίσως έγιναν πλουσιότερες από το βάθος των ψυχονοητικών τους εμπειριών. 

Το βιβλίο κοσμείται με προσωπογραφίες των πέντε λογοτεχνών που φιλοτέχνησε ο γνωστός γλύπτης, καθηγητής της ΑΣΚΤ, Θεόδωρος Παπαγιάννης.    

Ο Γεράσιμος Α. Ρηγάτος εργάσθηκε ως γιατρός ειδικότητας Παθολόγου-Ογκολόγου επί 40 χρόνια, πολλά από τα οποία ως Διευθυντής στο Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας». Εκτός από το επιστημονικό, έχει πλούσιο και σημαντικό συγγραφικό έργο στους τομείς της Ιστορίας, της Λαογραφίας και του Πολιτισμού της Ιατρικής, καθώς και στην πεζογραφία. Για το συγγραφικό έργο του έχει τιμηθεί με τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα του Παιδαγωγικού Τμήματος Δ.Ε. του ΕΚΠΑ, με το χρυσό μετάλλιο «Γρηγόριος Ξενόπουλος» (δύο φορές), με έπαινο «Μάρκος Αυγέρης» και με το βραβείο «Άγις Θέρος» από την «Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών»,  με υποτροφία από το Τμήμα Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Princeton, με βραβείο Α΄ τάξεως από την Ακαδημία Αθηνών και με άλλες διακρίσεις. Πρόσφατα εορτάστηκαν τα 42 χρόνια συγγραφικού του έργου. 

Πληροφορίες-κεντρική διάθεση του βιβλίου: ΒΗΤΑ Ιατρικές Εκδόσεις, Αδριανείου 3 & Κατεχάκη, 115 25 Αθήνα (Ν. Ψυχικό), Τηλ.: 210 - 67 14 371, 67 14 340.

 

O Γιώργος Σεφέρης παρέμεινε σε ολόκληρη τη ζωή του ένα ελεύθερο πνεύμα, υπηρετώντας την ελεύθερη ποίηση. Από τη δεκαετία του '50 το έργο του Σεφέρη μεταφράστηκε και εκτιμήθηκε στο εξωτερικό. Συνεπεία αυτού ήταν η βράβευσή του με το Νόμπελ Λογοτεχνίας τον Δεκέμβριο του 1963, «για το υπέροχο λυρικό ύφος του, που είναι εμπνευσμένο από ένα βαθύ αίσθημα για το ελληνικό πολιτιστικό ιδεώδες», όπως αναφέρεται στο σκεπτικό της Σουηδικής Ακαδημίας. Κατά τη διάρκεια της επτάχρονης δικτατορίας, έσπασε τη σιωπή του στις 28 Μαρτίου του 1969 και στηλίτευσε τη χούντα με την περίφημη δήλωσή του στο ραδιόφωνο του BBC.

«Είναι μια κατάσταση υποχρεωτικής νάρκης, όπου όσες πνευματικές αξίες κατορθώσαμε να κρατήσουμε ζωντανές, με πόνους και με κόπους, πάνε κι αυτές να καταποντισθούν μέσα στα ελώδη στεκάμενα νερά» τόνισε μεταξύ άλλων.

Στις αρχές Αυγούστου του 1971 ο Γιώργος Σεφέρης εισάγεται στον Ευαγγελισμό και εγχειρίζεται στον δωδεκαδάκτυλο. Θα πεθάνει από μετεγχειρητικές επιπλοκές τα ξημερώματα της 20ης Σεπτεμβρίου του 1971.

Η κηδεία του, δύο ημέρες αργότερα θα λάβει αντιδικτατορικό χαρακτήρα. Στη νεκρώσιμη πομπή προς το Α' Νεκροταφείο, μπροστά στην Πύλη του Αδριανού, το πλήθος σταματά την κυκλοφορία και αρχίζει να τραγουδά το απαγορευμένο τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη σε στίχους Σεφέρη Άρνηση (Στο περιγιάλι το κρυφό, όπως είναι πιο γνωστό). Στις 23 Σεπτεμβρίου, δημοσιεύεται στην εφημερίδα Το Βήμα, το τελευταίο ποίημα του Γιώργου Σεφέρη Επί Ασπαλάθων, που έγραψε στις 31 Μαρτίου 1971 και αποτελεί μία ακόμη καταγγελία κατά της δικτατορίας.

Μερικά από τα πιο αγαπημένα έργα του: 

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι

διψάσαμε τὸ μεσημέρι

μὰ τὸ νερὸ γλυφό.

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ

γράψαμε τ᾿ ὄνομά της

ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης

καὶ σβήστηκε ἡ γραφή.

Μὲ τί καρδιά, μὲ τί πνοή,

τί πόθους καὶ τί πάθος

πήραμε τὴ ζωή μας· λάθος!

κι ἀλλάξαμε ζωή.

Στροφή

Στιγμή, σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι

ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει

μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση

σὰ μαῦρο περιστέρι.

Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου,

ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου

στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου...

Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου,

ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη

τὴν τραγικὴ κλεψύδρα

βουβή, σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα

στὸ οὐράνιο περιβόλι.

(συλλογή Στροφή, ὁμώνυμο ποίημα)

Ελένη (απόσπασμα)

Δακρυσμένο πουλί, στὴν Κύπρο τὴ θαλασσοφίλητη

ποὺ ἔταξαν γιὰ νὰ μοῦ θυμίζει τὴν πατρίδα,

ἄραξα μοναχὸς μ᾿ αὐτὸ τὸ παραμύθι,

ἂν εἶναι ἀλήθεια πὼς αὐτὸ εἶναι παραμύθι,

ἂν εἶναι ἀλήθεια πὼς οἱ ἄνθρωποι δὲ θὰ ξαναπιάσουν

τὸν παλιὸ δόλο τῶν θεῶν.

ἂν εἶναι ἀλήθεια

πὼς κάποιος ἄλλος Τεῦκρος, ὕστερα ἀπὸ χρόνια,

ἢ κάποιος Αἴαντας ἢ Πρίαμος ἢ Ἑκάβη

ἢ κάποιος ἄγνωστος, ἀνώνυμος, ποὺ ὡστόσο

εἶδε ἕνα Σκάμαντρο νὰ ξεχειλάει κουφάρια,

δὲν τὄχει μὲς στὴ μοίρα του ν᾿ ἀκούσει

μαντατοφόρους ποὺ ἔρχονται νὰ ποῦνε

πὼς τόσος πόνος τόση ζωὴ

πῆγαν στὴν ἄβυσσο

γιὰ ἕνα πουκάμισο ἀδειανὸ γιὰ μίαν Ἑλένη.

Επί Ασπαλάθων

Ἦταν ὡραῖο τὸ Σούνιο τὴ μέρα ἐκείνη τοῦ Εὐαγγελισμοῦ.

πάλι μὲ τὴν ἄνοιξη.

Λιγοστὰ πράσινα φύλλα γύρω στὶς σκουριασμένες πέτρες

τὸ κόκκινο χῶμα καὶ οἱ ἀσπάλαθοι

δείχνοντας ἕτοιμα τὰ μεγάλα τους βελόνια

καὶ τοὺς κίτρινους ἀνθούς.

Ἀπόμερα οἱ ἀρχαῖες κολόνες, χορδὲς μιᾶς ἅρπας ποὺ ἀντηχοῦν

ἀκόμη...

Γαλήνη

-Τί μπορεῖ νὰ μοῦ θύμισε τὸν Ἀρδιαῖο ἐκεῖνον;

Μιὰ λέξη στὸν Πλάτωνα θαρρῶ, χαμένη στοῦ μυαλοῦ

τ᾿ αὐλάκια.

Τ᾿ ὄνομα τοῦ κίτρινου θάμνου

δὲν ἄλλαξε ἀπὸ κείνους τοὺς καιρούς.

Τὸ βράδυ βρῆκα τὴν περικοπή:

«τὸν ἔδεσαν χειροπόδαρα» μᾶς λέει

«τὸν ἔριξαν χάμω καὶ τὸν ἔγδαραν

τὸν ἔσυραν παράμερα τὸν καταξέσκισαν

ἀπάνω στοὺς ἀγκαθεροὺς ἀσπάλαθους

καὶ πῆγαν καὶ τὸν πέταξαν στὸν Τάρταρο κουρέλι».

Ἔτσι στὸν κάτω κόσμο πλέρωνε τὰ κρίματά του

Ὁ Παμφύλιος ὁ Ἀρδιαῖος ὁ πανάθλιος Τύραννος

31 τοῦ Μάρτη 1971

Λίγο ἀκόμα

Λίγο ἀκόμα θὰ ἰδοῦμε

τὶς ἀμυγδαλιὲς ν᾿ ἀνθίζουν.

Λίγο ἀκόμα θὰ ἰδοῦμε

τὰ μάρμαρα νὰ λάμπουν,

νὰ λάμπουν στὸν ἥλιο

κι ἡ θάλασσα νὰ κυματίζει.

Λίγο ἀκόμα, νὰ σηκωθοῦμε

λίγο ψηλότερα.

Ὑστερόγραφο

Ἀλλὰ ἔχουν μάτια κάτασπρα χωρὶς ματόκλαδα

καὶ τὰ χέρια τοὺς εἶναι λιγνὰ σὰν τὰ καλάμια.

Κύριε, ὄχι μ᾿ αὐτούς. Γνώρισα

τὴ φωνὴ τῶν παιδιῶν τὴν αὐγὴ

πάνω σὲ πράσινες πλαγιὲς ροβολώντας

χαρούμενα σὰ μέλισσες καὶ σὰν

τὶς πεταλοῦδες μὲ τόσα χρώματα.

Κύριε ὄχι μ᾿ αὐτούς, ἡ φωνή τους

δὲ βγαίνει κἂν ἀπὸ τὸ στόμα τους.

Στέκεται κεῖ κολλημένα σὲ κίτρινα δόντια.

Δική σου ἡ θάλασσα κι ὁ ἀγέρας

μ᾿ ἕνα ἄστρο κρεμασμένο στὸ στερέωμα,

Κύριε, δὲ ξέρουνε πῶς εἴμαστε

ὅ,τι μποροῦμε νὰ εἴμαστε

γιατρεύοντας τὶς πληγές μας μὲ τὰ βότανα

ποῦ βρίσκουμε πάνω σὲ πράσινες πλαγιὲς

ὄχι ἄλλες, τοῦτες τὶς πλαγιὲς κοντά μας,

πῶς ἀνασαίνουμε ὅπως μποροῦμε ν᾿ ἀνασαίνουμε

μὲ μιὰ μικρούλα δέηση κάθε πρωὶ

ποῦ βρίσκει τ᾿ ἀκρογιάλι ταξιδεύοντας

στὰ χάσματα τῆς μνήμης.

Κύριε, ὄχι μ᾿ αὐτούς.

Ἂς γίνει  ἀλλιῶς  τὸ θέλημά Σου.

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ 

έντεκα λογοτεχνικά ταξίδια

στο dithepi.gr

και

στο Δημοτικό Ραδιόφωνο Πειραιά «Κανάλι Ένα 90.4»

 

από την  Κυριακή 14 Μαρτίου και κάθε Κυριακή έως 30 Μαΐου

στις 18.00

 

Το Δημοτικό θέατρο Πειραιά συνεχίζει την διαδικτυακή δράση Αφηγήσεις  με έντεκα λογοτεχνικά ταξίδια ελλήνων συγγραφέων  ως podcasts  μέσα από την ιστοσελίδα του www. dithepi.gr με παράλληλη ραδιοφωνική μετάδοση από  το Kανάλι 1-  Δημοτική Ραδιοφωνία Πειραιά  στους 90.4.

Πρόκειται για μια διαδικτυακή και ραδιοφωνική δράση που ανοίγει ένα δεύτερο κύκλο λογοτεχνικών συναντήσεων από το ΔΘΠ, με τη συμμετοχή συγγραφέων διαφορετικού ύφους και γραφής .

Στόχος το ταξίδι με λέξεις και αισθήματα . Οι συγγραφείς που ανταποκρίθηκαν θετικά σε αυτή την πρωτοβουλία διαβάζουν οι ίδιοι τα κείμενα τους και επιλέγουν τις μουσικές που τα συνοδεύουν.

Οι Κυριακάτικες ραδιοφωνικές  συναντήσεις - αφηγήσεις , οι οποίες πρόκειται να συνεχιστούν από το ΔΘΠ  έχουν  διάρκεια  περίπου 30 λεπτά  κι αποτελούν μια δράση που φέρνει την εντελώς προσωπική σφραγίδα του κάθε συγγραφέα.

Ακολουθείστε τους σε αυτό το Κυριακάτικο απογευματινό ραντεβού!

 

Πρόγραμμα Αφηγήσεων Μάρτιος – Απρίλιος -  Μάιος

Με τους Πειραιώτες συγγραφείς

1.Ελένη Νίκα – Ζωές μεσίστιες εκδόσεις Γκοβόστη  - 14/3

2. Ιερώνυμος Ηλίας Πολλάτος  Τα καμίνια εντός  εκδόσεις  Ινστιτούτο Μελέτης  της τοπικής ιστορίας και της ιστορίας των επιχειρήσεων  - 21/3

3. Μαρία Σταματάκη  Οικογενειακή παρέλαση εκδόσεις Πηγή  - 28/3

4. Δημήτρης Χριστόπουλος Τζίντιλι εκδόσεις Ροδακιό  - 4/4

5. Βασίλης Πανόπουλος - Ζοζεφίνα Τζονάκα  Πλούτος του Αριστοφάνη μια Θεατρική διασκευή για ανήλικους θεατές με μουσική του Βασίλη Πανόπουλου εκδόσεις Αρμός  - 11/4

 

Ακολουθούν οι:

 

6.Νίκος Παναγιωτόπουλος  «Ανήσυχα άκρα» - διαβάζει

το διήγημα «Κινητόν εντός κινητού» εκδόσεις Μεταίχμιο  - 18/4

7.Διονύσης Μαρίνος Όπως και ναρθει αυτό το βράδυ εκδόσεις Μελάνι - 25/4

8.Θεοδόσης Μίχος  Η Αλκμήνη και οι άλλοι εκδόσεις KEYBOOKS -  9/5

9.Ηρώ Σκάρου  Η ζωή όπως είναι εκδόσεις Κέδρος -  16/5

10.Χρήστος Χωμενίδης  Ο βασιλιάς της  εκδόσεις Πατάκη  - 30/5

 

Και Ανήμερα το Πάσχα Κυριακή 2 Μαΐου ο  Δημήτρης Καταλειφός διαβάζει ερωτικά του Καβάφη  

 

Η  διαδικτυακή και νέα ραδιοφωνική και δράση του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά «Αφηγήσεις » πραγματοποιείται σε συνεργασία με του εκδοτικούς οίκους και το Δημοτικό Ραδιόφωνο  Πειραιά «Κανάλι Ένα 90.4