Ερευνα, που διεξήχθη σε 36 χώρες και των πέντε ηπείρων από 127 ερευνητές 86 ιδρυμάτων, δείχνει ότι οι συγκεντρώσεις «ενεργών φαρμακευτικών συστατικών» καθιστούν πολλά ποτάμια «μη ασφαλή για τους υδρόβιους οργανισμούς». ● Η μεγαλύτερη μόλυνση εντοπίστηκε σε Μαδρίτη, Ντάλας και Γλασκόβη, ενώ η μικρότερη στην Ισλανδία και σε ένα χωριό ιθαγενών στη Βενεζουέλα.

Tα φάρμακα έχουν μολύνει τα ποτάμια του κόσμου και αποτελούν «παγκόσμια απειλή για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία», σύμφωνα με μια νέα μελέτη του Πανεπιστημίου του Γιορκ – την πιο εκτενή παγκόσμια μελέτη για το ζήτημα μέχρι σήμερα. Οπως διαπιστώθηκε, μεταξύ των περισσότερο μολυσμένων ποταμών ήταν εκείνοι στη Βολιβία, το Πακιστάν και την Αιθιοπία, ενώ τα ποτάμια στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου, την Ισλανδία και τη Νορβηγία ήταν αυτά με τη λιγότερη ρύπανση από φάρμακα.

Η μελέτη «Φαρμακευτική ρύπανση των ποταμών του κόσμου», στην οποία συμμετείχαν 127 ερευνητές από 86 ιδρύματα, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Proceedings of the National Academy of Sciences». «Συνήθως, αυτό που συμβαίνει είναι ότι παίρνουμε αυτές τις χημικές ουσίες, έχουν κάποια επιθυμητά αποτελέσματα πάνω μας και μετά φεύγουν από το σώμα μας», δήλωσε ο επικεφαλής της έρευνας δρ Τζον Γουίλκινσον στο BBC. «Αυτό που γνωρίζουμε τώρα είναι ότι ακόμη και οι πιο σύγχρονες αποδοτικές μονάδες επεξεργασίας λυμάτων δεν είναι πλήρως ικανές να υποβαθμίσουν αυτές τις χημικές ενώσεις προτού καταλήξουν σε ποτάμια ή λίμνες», ανέφερε ο Γουίλκινσον.

Είναι γνωστό ότι τα φάρμακα που παράγονται από τον άνθρωπο προκαλούν βλάβες στην άγρια ζωή, συμπεριλαμβανομένης της θηλυκοποίησης των ψαριών, ενώ η παρουσία αντιβιοτικών στο περιβάλλον αυξάνει τον κίνδυνο ανθεκτικότητας στα φάρμακα. Οι ερευνητές πραγματοποίησαν μετρήσεις σε περισσότερες από 1.000 τοποθεσίες για συγκεντρώσεις «ενεργών φαρμακευτικών συστατικών», ανέφερε ο «Guardian». Η έρευνα κάλυψε όλες τις ηπείρους, με δειγματοληψία 258 ποταμών σε 104 χώρες.

Περισσότερο από το ένα τέταρτο των ποταμών που ελέγχθηκαν είχαν επίπεδα ενεργών φαρμακευτικών συστατικών που θεωρήθηκαν «μη ασφαλή για τους υδρόβιους οργανισμούς». Μεταξύ του κορυφαίου 10% των τοποθεσιών που είχαν τις μεγαλύτερες σωρευτικές συγκεντρώσεις φαρμάκων ήταν η Μαδρίτη της Ισπανίας, ενώ το Ντάλας, το Τέξας και η Γλασκόβη στο Ηνωμένο Βασίλειο βρέθηκαν στο κορυφαίο 20%. Μόνο η Ισλανδία και ένα χωριό στη Βενεζουέλα το οποίο κατοικείται από ιθαγενείς που δεν χρησιμοποιούν σύγχρονα φάρμακα δεν είχαν ανιχνευμένα επίπεδα, όπως αναφέρει ο «Guardian».

Τα πιο κοινά ενεργά φαρμακευτικά συστατικά που βρέθηκαν στα ποτάμια ήταν η μετφορμίνη, ένα φάρμακο για τον διαβήτη, η καρβαμαζεπίνη, που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των νευραλγιών και της επιληψίας και η καφεΐνη. Ενα στα πέντε από τα σημεία όπου ελήφθησαν δείγματα είχε επικίνδυνα επίπεδα αντιβιοτικών. «Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και τα Ηνωμένα Εθνη και άλλοι οργανισμοί λένε ότι η μικροβιακή αντοχή είναι η μοναδική μεγαλύτερη απειλή για την ανθρωπότητα – είναι μια επόμενη πανδημία», δήλωσε ο Γουίλκινσον στον «Guardian».

«Στο 19% όλων των τοποθεσιών που παρακολουθήσαμε, οι συγκεντρώσεις αντιβιοτικών ξεπέρασαν τα επίπεδα που θα περιμέναμε να ενθαρρύνουν τα βακτήρια να αναπτύξουν αντίσταση στα φάρμακα». Η νικοτίνη και η ακεταμινοφαίνη (αναλγητικό) βρέθηκαν επίσης σε υψηλές συγκεντρώσεις στους ποταμούς που συμμετείχαν στο δείγμα. Η αρτεμισινίνη, που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της ελονοσίας, βρέθηκε σε υψηλές συγκεντρώσεις στην Αφρική, ανέφερε το BBC.

Βακτηριακές λοιμώξεις

«Οι οικολογικοί κίνδυνοι θα μπορούσαν κάλλιστα να είναι μεγαλύτεροι από ό,τι είχε προβλεφθεί για τα μεμονωμένα ενεργά φαρμακευτικά συστατικά λόγω των τοξικολογικών αλληλεπιδράσεων αυτών των μειγμάτων», δήλωσαν οι ερευνητές. Υπολογίζεται ότι η αντοχή στα αντιβιοτικά σε βακτηριακές λοιμώξεις σκότωσε πέντε εκατομμύρια ανθρώπους το 2019, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα, με τις περιοχές που επηρεάστηκαν περισσότερο να αντιστοιχούν σε αυτές με τα περισσότερα ενεργά φαρμακευτικά συστατικά. «Αν ήμουν ένα ψάρι που ζούσε σε μερικά από αυτά τα ποτάμια, θα ανησυχούσα αυτή τη στιγμή», δήλωσε ο Γουίλκινσον, ωστόσο οι άνθρωποι που κολυμπούν στα περισσότερα ποτάμια δεν λαμβάνουν υψηλές δόσεις φαρμάκων.

Σχεδόν όλες οι προηγούμενες αντίστοιχες έρευνες είχαν διεξαχθεί στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη, αλλά η συγκεκριμένη μελέτη περιλαμβάνει μετρήσεις από 36 χώρες –με αυτές της Νότιας Αμερικής και της Αφρικής να αντιπροσωπεύονται ιδιαίτερα– που δειγματολήφθηκαν πρώτη φορά. Χώρες με χαμηλά έως μεσαία εισοδήματα όπως η Νιγηρία και η Ινδία είχαν τις υψηλότερες συγκεντρώσεις ενεργών φαρμακευτικών συστατικών, κάτι που οι ερευνητές πιστεύουν ότι μπορεί να αποδοθεί στο ότι ο πληθυσμός αυτών των χωρών δεν έχει αρκετά καλά συστήματα αποχέτευσης για να μετριάσει τις επιπτώσεις τους.

«Γνωρίζουμε ότι η επεξεργασία των λυμάτων είναι το κλειδί για την ελαχιστοποίηση, αν και όχι απαραίτητα για την εξάλειψη, των φαρμακευτικών συγκεντρώσεων. Ωστόσο, αυτό είναι εξαιρετικά ακριβό, καθώς εμπλέκονται πολλές υποδομές», εξήγησε ο Γουίλκινσον.

Αλλες τοποθεσίες που επηρεάστηκαν περισσότερο από τη φαρμακευτική ρύπανση ήταν εκείνες που δεν διέθεταν αξιοπρεπή διαχείριση των λυμάτων, οι περιοχές όπου απορρίπτονταν τα λύματα και οι τοποθεσίες όπου παρασκευάζονταν φαρμακευτικά προϊόντα. Αυτό είναι το πιο ανησυχητικό, γιατί εκεί έχουμε τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς με τη μικρότερη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη που εκτίθενται σε αυτό.

Ενας τρόπος για να μειωθεί η ρύπανση από τα φάρμακα στα ποτάμια είναι να είμαστε πιο προσεκτικοί στη χρήση φαρμάκων, ειδικά αντιβιοτικών. Η μελέτη δείχνει ότι ένα αρκετά μεγάλο σύνολο φαρμακευτικών προϊόντων υπερβαίνει τα «ασφαλή επίπεδα» και συχνά σε πολύ μεγάλο αριθμό τοποθεσιών. Και τα βακτήρια δεν σέβονται τα εθνικά σύνορα· επομένως, εάν ένα νέο ανθεκτικό βακτήριο αναπτυχθεί σε μια πλευρά του πλανήτη μας, σύντομα γίνεται κίνδυνος για όλους.

Φωτο: Κάτοικοι οικισμών της Κεντρικής Αμερικής, που δεν χρησιμοποιούν σύγχρονα σκευάσματα, είχαν ποτάμια με μη ανιχνευμένα επίπεδα φαρμακευτικής μόλυνσης, όπως αναφέρει ο «Guardian» Dreamstime.com

Πηγή: efsyn.gr

Μια συχνά συνταγογραφούμενη κατηγορία αντιβιοτικών ευρέος φάσματος, οι κινολόνες και οι φθοροκινολόνες, πρέπει να περιορισθούν σε μεγάλο βαθμό, γιατί η χρήση τους μπορεί να έχει σοβαρές παρενέργειες, ακόμη και μόνιμες επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό. Ο περιορισμός της χρήσης αφορά όλους τους τρόπους χορήγησης των συγκεκριμένων αντιβιοτικών: με χάπι, ένεση ή εισπνοή.

Αυτή είναι η νέα σύσταση της αρμόδιας επιτροπής αξιολόγησης φαρμακευτικών κινδύνων (PRAC) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA), η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι κινολόνες πρέπει να χορηγούνται μόνο όταν κρίνεται απολύτως αναγκαίο και εφόσον δεν υπάρχει εναλλακτική λύση.

Τα εν λόγω αντιβιοτικά μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στους μυς, στους τένοντες, στα οστά και στο νευρικό σύστημα. Μάλιστα, οι επιπτώσεις αυτές μπορεί να συνεχιστούν σε βάθος χρόνου μετά τη διακοπή της θεραπείας ή ακόμη και να είναι μόνιμες.

Η επιτροπή του ΕΜΑ συνιστά όλα τα φάρμακα που περιέχουν το αντιβιοτικό κινολόνη, να απομακρυνθούν από την αγορά.

Συνιστά επίσης να σταματήσει η χορήγηση φθοροκινολονών σε περιπτώσεις λοιμώξεων του λαιμού, ουρολοιμώξεων, διάρροιας και γενικά ήπιων ή μέτρια σοβαρών λοιμώξεων.
Επίσης συνιστά να γίνεται με επιφύλαξη η χορήγηση φθοροκινολονών σε ηλικιωμένους, ασθενείς με προβλήματα στα νεφρά, όσους έχουν κάνει μεταμόσχευση οργάνου και σε όσους κάνουν θεραπεία με κορτικοστεροειδή (αυτές οι κατηγορίες ασθενών κινδυνεύουν περισσότερο να πάθουν τενοντίτιδα λόγω των εν λόγω αντιβιοτικών).

Ο ΕΜΑ συμβουλεύει επίσης τους γιατρούς να ενημερώνουν τους ασθενείς ότι πρέπει να σταματούν αμέσως τη θεραπεία με κάποια φθοροκινολόνη, μόλις υπάρξει κάποια ένδειξη παρενέργειας στους μυς, στους τένοντες ή στα οστά (π.χ. φλεγμονή, πόνος, πρήξιμο κ.α.), καθώς επίσης κάποιο πρόβλημα στο νευρικό σύστημα (κόπωση, κατάθλιψη, σύγχυση, αυτοκτονικές σκέψεις, διαταραχές ύπνου, διαταραχές της όρασης και της ακοής, αλλοίωση γεύσης και όσφρησης κ.α.).

Οι συστάσεις αυτές της επιτροπής θα οδηγήσουν στις νέες τελικές συστάσεις του ΕΜΑ. Θα ακολουθήσει η υιοθέτηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μιας απόφασης νομικά δεσμευτικής για όλα τα κράτη μέλη και οι νέοι περιορισμοί στη χρήση των κινολονών και φθοροκινολονών θα τεθούν σε ισχύ μετά την απόφαση αυτή της Κομισιόν.

Τα αντιβιοτικά που περιλαμβάνονται στις συστάσεις του ΕΜΑ, είναι: ciprofloxacin, flumequine, levofloxacin, lomefloxacin, moxifloxacin, norfloxacin, ofloxacin, pefloxacin, prulifloxacin and rufloxacin, cinoxacin, nalidixic acid και pipemidic acid.

Είχε προηγηθεί τον Ιούλιο, η αντίστοιχη Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ, η οποία ζήτησε τα σκευάσματα με φθοροκινολόνες να φέρουν σαφή ένδειξη-προειδοποίηση για τις παρενέργειες και τους δυνητικούς κινδύνους, μεταξύ άλλων για την ψυχική υγεία και για τη σοβαρή διαταραχή του σακχάρου στο αίμα.

ΑΠΕ

ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΑ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ ΟΙ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ Δ. ΚΡΕΜΑΣΤΙΝΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΗΝΥΣΗ ΤΟΥ SILVER ALERT

Την άνευ προηγουμένου αύξηση του κόστους αγοράς φαρμάκων για τους νεφροπαθείς, αποτέλεσμα των αλλαγών που επέφερε το νέο Δελτίο Τιμών Φαρμάκων καταγγέλλει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Νεφροπαθών (ΠΟΝ), κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για τις ζωές των πασχόντων που δεν είναι σε θέση να σηκώσουν τη νέα αυτή επιβάρυνση, και καλώντας παράλληλα το Υπουργείο να αναλάβει τις ευθύνες του και να φροντίσει για την πρόσβαση των ανθρώπων αυτών στα αναγκαία φάρμακα προκειμένου να κρατηθούν στη ζωή.

Συγκλονίζει την κοινωνία της Μυτιλήνης ο χαμός μίας νεαρής γυναίκας που σύμφωνα με ρεπορτάζ του emprosnet.gr ήταν ανήμπορη να πληρώνει τα φάρμακα για την υπέρταση απο την οποία έπασχε και «έσβησε» την Τρίτη στο Νοσοκομείο Μυτιλήνης μετά από βαρύ ισχαιμικό επεισόδιο. Η 40χρονη μητέρα δυο παιδιών μπήκε στο νοσοκομείο στις 27 Μαρτίου μετά από κλήση της μικρής της κόρης στο ΕΚΑΒ. Η κατάσταση, ωστόσο της υγείας της επιδεινώθηκε τις επόμενες μέρες με αποτέλεσμα να καταλήξει. Σύμφωνα με τους γιατρούς του νοσοκομείου, που επικαλείται το δημοσίευμα, η υγεία της είχε επιβαρυνθεί σε μεγάλο βαθμό, αφού όπως αποδείχθηκε για ένα μεγάλο διάστημα δεν λάμβανε τα απαραίτητα φάρμακα για την υπέρταση.

Δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ και ισχύει ήδη ο νέος «θετικός κατάλογος» των φαρμάκων. Το ΦΕΚ με τη λίστα που καταρτίστηκε από την Ειδική Επιτροπή Κατάρτισης του θετικού καταλόγου, πήρε ημερομηνία 07/03/2014 και ισχύει από δημοσίευσής του.

Σε αναθεώρηση του οριζόντιου χαρακτήρα του μέτρου του πλαφόν στη μηνιαία δαπάνη συνταγογράφησης φαρμάκων και διαγνωστικών εξετάσεων από τους γιατρούς αναμένεται να προχωρήσει το υπουργείο Υγείας.

Αυτό ανακοίνωσε τη Δευτέρα η γενική γραμματέας Δημοσίας Υγείας Χριστίνα Παπανικολάου, η οποία παραδέχθηκε ότι «ο οριζόντιος χαρακτήρας του μέτρου έχει προκαλέσει πολλά προβλήματα, κυρίως σε γιατρούς νοσοκομείων», τα οποία ήδη συζητήθηκαν στο υπουργείο Υγείας.