Κ. Σημίτης: 20 χρόνια-τα ίδια ευρω-παραμύθια

Του Κ. Παπουλή

Με άρθρο του στην καθημερινή της Κυριακής (13-1-2019) για τα είκοσι χρόνια του ευρώ και για το μέλλον του, ο αρχιτέκτονας της ελληνικής καταστροφής «ξανακτύπησε». (http://www.kathimerini.gr/1004422/article/epikairothta/politikh/ar8ro-toy-kwsta-shmith-sthn-k-eikosi-xronia-eyrw-exei-to-eyrw-mellon),

Μπήκαμε έτσι στον «πειρασμό», να ασχοληθούμε με τα μαργαριτάρια του «κορυφαίου» υποστηρικτή και οργανωτή, της ένταξης της χώρας μας στην ΟΝΕ.

Το πιο γραφικό όλων είναι το εξής: «Ας θυμηθούμε την ταλαιπωρία της εποχής, όταν για ταξίδια, σπουδές και κυρίως εμπορικές και οικονομικές σχέσεις με το εξωτερικό η λέξη συνάλλαγμα ήταν συνδεδεμένη με ρυθμίσεις, άδειες, κόπο και ταλαιπωρία. Μας το θύμισαν οι πρόσφατοι κανόνες που προσδιόριζαν το ύψος των αναλήψεων από τις τράπεζες και τις προϋποθέσεις εμβασμάτων στο εξωτερικό…..». Τι μας λέει ο άνθρωπος;;; Εδώ η Ελλάδα βιώνει το τρίτο μεγαλύτερο μεταναστευτικό κύμα στην ιστορία της, τα καλύτερα παιδιά της, το επιστημονικό της δυναμικό, εξαερώνεται στο εξωτερικό (πλησιάζουν τις 700.000 αυτοί που έφυγαν, ενώ ο ρυθμός μετανάστευσης έχει ανέλθει στους 10.000 μηνιαίως ), η μετανάστευση δεν είναι «ταλαιπωρία», «κόπος» και καταστροφή της χώρας;       Αλλά ήταν οι ρυθμίσεις για το συνάλλαγμα;

Δεύτερον : οι υποτιμήσεις, «Ας θυμηθούμε επίσης την αναταραχή που δημιούργησαν οι υποτιμήσεις της δραχμής το 1983, το 1985 και το 2001. Η Ελλάδα δεν διέθετε ποτέ ένα σταθερό νόμισμα όπως το ευρώ.» γράφει ο Σημίτης. Δεν μας λέει ο σοφός αυτός πρώην πρωθυπουργός, πώς αλλιώς θα διορθωνόταν το εξωτερικό έλλειμμα και η ανταγωνιστικότητα; Με δανεισμό από το εξωτερικό, όπως έγινε την περίοδο του ευρώ; Η με εσωτερική υποτίμηση; Όπως επιδιώκεται τώρα; Άλλωστε ήταν ο ίδιος που προχώρησε σε υποτίμηση κατά 14% το 1998; Υποτίμηση, που δεν την αναφέρει καν στο άρθρο του. Εκτός αν λόγω εσκεμμένης αμνησίας μπερδεύει το έτος 2001, με το 1998… Γιατί την έκανε; Μήπως εκείνη η υποτίμηση αποδείκνυε ότι είχε αποτύχει, η πολιτική της «σκληρής δραχμής» της δεκαετίας του 90 (πολιτική μείωσης του εισαγόμενου πληθωρισμού), και τελικά ακύρωνε την «πολιτική» εισόδου στην ΟΝΕ;

Αλλά και όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα: Στην ενδιάμεση έκθεση για την νομισματική πολιτική της Τράπεζας της Ελλάδας του 2018, (σελ 102) βλέπουμε ότι η πραγματική σταθμισμένη συναλλαγματική ισοτιμία της χώρας, με δείκτη 100 το 2000, ήταν τα χρόνια 2009-2011 που μπήκαμε στα μνημόνια περί το 119, ενώ ακόμη και μετά την περίοδο της σκληρής εσωτερικής υποτίμησης (2018) παραμένει στο 109. Δηλαδή ακόμη και σήμερα, είμαστε πιο «ακριβοί», από τους σημαντικότερους διεθνείς μας εμπορικούς εταίρους κατά 9%, έναντι του 2000, έχουμε κάνει υπερτίμηση 9% της πραγματικής συναλλαγματικής μας ισοτιμίας. Επίσης αν το ευρώ ανέλθει λίγο, πήγε περίπατο κάθε εσωτερική υποτίμηση…..

Υπενθυμίζω, ότι ήδη το 2001, λόγω της πολιτικής της σκληρής δραχμής το εξωτερικό έλλειμμα ήταν 7,61% που ανακλούσε ήδη μια τεράστια ανατίμηση της δραχμής και τελικά της πολλής υψηλής συναλλαγματικής ισοτιμίας με την οποία μπήκαμε στο ευρώ.

Με αυτά και τα άλλα κ. Σημίτη φτάσαμε το 2007-2008 στο εξωφρενικό έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, που άγγιζε το 15% του ΑΕΠ ετησίως, ή περίπου 35 δις ανά έτος. Η αδυναμία προσαρμογής-μέσω εξωτερικής υποτίμησης- μας έφερε τελικά στα χέρια των επίσημων δανειστών και των μνημονίων.

Είχαμε ποτέ επί δραχμής περιέλθει σε τέτοια κατάσταση; Μήπως τέτοια εξωτερικά ελλείμματα παρουσιάζουν μόνο οικονομίες σε πόλεμο; Η μήπως τελικά το ευρώ είναι ένας πόλεμος ενάντια στην Ελλάδα και στον ευρωπαϊκό νότο;

Τρίτον: Η Ελλάδα δεν είναι Γερμανία : Για όλα αυτά λέει ο Σημίτης: «Το επιχείρημα όσων στην Ελλάδα απέρριπταν την αποδοχή του ευρώ ήταν ότι η χώρα δεν θα ελέγχει πια τη νομισματική της πολιτική. Όμως η Ελλάδα δεν ήταν και δεν είναι Σουηδία ή Δανία, χώρες που δεν αποδέχθηκαν το ευρώ. Αυτές έχουν σταθερό νόμισμα και σταθερή οικονομία. Στη χώρα μας λόγω του συνεχούς ελλείμματος στο εξωτερικό εμπόριό της, της έλλειψης πρώτων υλών και μάλιστα πετρελαίου, του τεραστίου χρέους της και των συνεχών δανεισμών η νομισματική πολιτική είναι απολύτως εξαρτώμενη από τις διεθνείς οικονομικές εξελίξεις.» Γιατί; Και οι πολιτικοί μας τι έκαναν; Ποια είναι η δουλειά τους; Αυτό το παρακάμπτει ο Σημίτης, γιατί τον βολεύει. Οπότε γιατί δεν είναι υπέρ της Λογικής Μπάτση (1947); Και μιας σχεδιασμένης παραγωγικής ανασυγκρότησης; Αντιστρόφως: Ζητούσε την ψήφο του λαού για ποιο λόγο; Για να κάνει τον μεσάζοντα; Η αλήθεια είναι πολύ πικρή κ. Σημίτη και αντίστροφη, η Ελλάδα δεν μπορεί να έχει κοινό νόμισμα με την Γερμανία γιατί έχει πολύ πιο καθυστερημένη οικονομία. Ακριβώς λόγω της ασθενής της οικονομίας, η συναλλαγματική πολιτική μέσω των υποτιμήσεων και της αργής διολίσθησης της δραχμής, διόρθωνε τις μεγάλες της ανισορροπίες που περιγράφεις πιο πάνω. Μήπως η Ρουμανία και η Βουλγαρία που δεν είναι στο ευρώ, είναι οικονομίες σαν την Σουηδία και την Δανία; Είναι χαμένες ή κερδισμένες; Το ότι η Ρουμανία τείνει να ξεπεράσει την Ελλάδα σε κατακεφαλήν ΑΕΠ σε όρους αγοραστικής δύναμης και η Βουλγαρία την πλησιάζει, μήπως δείχνει ότι είναι πολύ καλύτερα έξω από το ευρώ; κ. Σημίτη. Για να μην θέσουμε το ζήτημα της κοινής αγοράς, της τελωνειακής ένωσης κλπ…..

Τέταρτον και τελευταίο, το χρέος. Λέει ο πρωτομάστορας της χρεοκοπίας: «Κατά τη δεκαετία του 1990 πληρώναμε για τόκους του δημοσίου χρέους περίπου το ένα τρίτο των φορολογικών εσόδων. Στα τέλη του 2003 χρειαζόμασταν λιγότερο από το ένα τέταρτο των εσόδων για τις πληρωμές. Η Ελλάδα απέκτησε έτσι πολύ περισσότερες δυνατότητες να χρηματοδοτήσει την Παιδεία, την Υγεία και το κοινωνικό κράτος.».  Όμως το ζήτημα δεν είναι έτσι όπως τα παρουσιάζει ο Σημίτης, πόσα δηλαδή πληρώνει κανείς σε τόκους σε σχέση με τα φορολογικά έσοδα, αλλά το πραγματικό επιτόκιο, δηλαδή το ονομαστικό επιτόκιο δανεισμού, αφού αφαιρεθεί ο πληθωρισμός, αυτό έχει σημασία στα θέματα δημοσίου χρέους. Διότι τους τόκους δεν τους αφαιρείς από τα φορολογικά έσοδα, όπως υπονοεί ο Σημίτης (κάτι που μπορεί να ισχύει μόνο κάτω από καθεστώς μνημονίων και πρωτογενών πλεονασμάτων), αλλά αντίθετα, τους δανείζεται το δημόσιο και τους καταβάλει. Γενικά, για να μειώνεται ή να αυξάνεται το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, πρέπει το άθροισμα του πληθωρισμού και (+) της ανάπτυξης να είναι μεγαλύτερος η μικρότερος από το ονομαστικό επιτόκιο του χρέους.  

Έτσι, π.χ, μια χώρα Α με χρέος 100% του ΑΕΠ, πληθωρισμό 10%, ονομαστικό επιτόκιο 14% (4%, δηλαδή, πραγματικό) και φορολογικά έσοδα 28% του ΑΕΠ πληρώνει για τόκους το 50% των φορολογικών της εσόδων. Στο τέλος όμως ενός έτους θα έχει μικρότερο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ από μια χώρα Β, που είχε και αυτή χρέος 100% του ΑΕΠ, ίδιο ποσοστό φορολογικών εσόδων, πληθωρισμό 2% και ονομαστικό επιτόκιο 7% (5% πραγματικό) και ας πληρώνει η Β για τόκους το 25% των φορολογικών της εσόδων.

Τα χειρότερα που έφερε το ευρώ και δεν λέει ο κ. Σημίτης, είναι ότι η Ελλάδα κατά την δεκαετία του 90 χρωστούσε κατά κύριο λόγο στο νόμισμά της. Πέρα ότι στο παρελθόν μπορούσε να κόψει νόμισμα για να καλύψει ελλείμματα, (την νομισματική χρηματοδότηση που απαγόρεψε η συνθήκη του Μάαστριχτ, ρίχνοντας τα κράτη στα νύχια των αγορών), μπορούσε ακόμη χρησιμοποιώντας την νομισματική πολιτική (ανεβάζοντας τον πληθωρισμό) να μειώσει και το πραγματικό επιτόκιο, αλλά και το χρέος ως ποσοστό   του ΑΕΠ. Όμως ο Σημίτης δεν παρέδωσε μόνο την νομισματική πολιτική, αλλά μετέτρεψε και όλο το χρέος από δραχμές σε ευρώ. Χάθηκε έτσι κάθε δυνατότητα ελέγχου του δημοσίου χρέους. Τέλος ο κ. Σημίτης δεν αναφέρει, ότι μεγάλη σημασία, έχει, σε ποιανού τα χέρια βρίσκεται το δημόσιο χρέος (βλ: Ιαπωνία). Αν λοιπόν οι τόκοι κατευθύνονται στο εξωτερικό, η χώρα αιμορραγεί και το εξωτερικό και συνολικό δημόσιο χρέος διευρύνεται. Αν οι τόκοι κατευθύνονται στο εσωτερικό, δηλαδή το χρέος είναι εγχώριο, δεν τίθεται ζήτημα εξωτερικού ελλείμματος και ανανέωσης όλο και μεγαλύτερου εξωτερικού δανεισμού. Συνέπεια της απώλειας της συναλλαγματικής πολιτικής, άρα της διεύρυνσης των εξωτερικών ελλειμμάτων και της αρνητικής καθαρής εθνικής αποταμίευσης ήταν και η μετατροπή του χρέους από εσωτερικό σε εξωτερικό. Έτσι προσέγγισαν το 1/3 του εξωτερικού ελλείμματος στα χρόνια του ευρώ και της χρεοκοπίας οι πληρωμές τόκων στο εξωτερικό, δημιουργώντας μια κυκλική αλυσίδα: υψηλή συναλλαγματική ισοτιμία-έλλειμμα εγχώριας αποταμίευσης και υψηλά εξωτερικά ελλείμματα-αναγκαίος εξωτερικός δανεισμός-πληρωμή τόκων στο εξωτερικό-νέα διεύρυνση του εξωτερικού ελλείμματος και δανεισμού.

Και κλείνει ο Σημίτης για να πει και την «εξυπνάδα» του και την μεγάλη του ανακάλυψη: «Βεβαίως και με το ευρώ προκύπτουν σημαντικά προβλήματα. Η Γαλλία γνώρισε πρόσφατα ισχυρή λαϊκή αντίδραση, τα «Κίτρινα Γιλέκα», στην εφαρμογή της πολιτικής οικονομικής σταθεροποίησής της. Όλα τα κράτη της Ένωσης δεν αναπτύσσονται με την ίδια ταχύτητα. Η Γερμανία διεύρυνε την απόστασή της από άλλες χώρες, αυξάνοντας ταχύτερα το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της, εκμεταλλευόμενη την υπεροχή της στη βιομηχανική παραγωγή και στις εξαγωγές.»

Γερμανόφιλε, πρώην πρωθυπουργέ, καληνύχτα, ο Θεός να φυλάει την χώρα από ανθρώπους σαν και εσένα…….. αλλά και τους ανάλογούς τους….

Τελικά, όμως, διαπιστώνουμε ότι ακόμα και αυτός, δεν τολμάει να επαναλάβει το αγαπημένο του τροπάρι: «Ισχυρή Ελλάδα, σε μία Ισχυρή Ευρώπη». Και οι μόνοι που εξακολουθούν να το συμμερίζονται είναι οι Ευρω-«κομμουνιστές»…..

Υ.Γ: Όπως αναφέρεται αναλύεται και διεξοδικά στο βιβλίο «Μετωπικό Πρόγραμμα Διεξόδου από την Κρίση» (Δ. Καλτσώνης, Θ. Μαριόλης, Κ. Παπουλής) εκδ. Κοροντζής, στο κεφάλαιο 2, είναι αδύνατο να συνυπάρχουν οι εξής τρείς όροι: α) πλήρως ελεύθερη κίνηση χρηματικών κεφαλαίων β) Σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία γ) Εθνικά Ανεξάρτητη Νομισματική Πολιτική. Αυτή η αδύνατη συνύπαρξη καλείται και τρίλημμα της ανοικτής οικονομίας. Οι οικονομικές αρχές καλούνται να επιλέξουν μόνο δύο από αυτούς τους όρους. Στην συγκεκριμένη περίπτωση (εντός ευρωζώνης), έχει επιλεχθεί η σταθερή ισοτιμία και η ελεύθερη κυκλοφορία κεφαλαίων. Συνεπώς, είναι αδύνατη η άσκηση εθνικά ανεξάρτητης νομισματικής πολιτικής, η οποία άλλωστε ασκείται από την Ε.Κ.Τ.. Αυτό που δεν λέει ο Σημίτης και όλοι οι θιασώτες του ευρώ, είναι ότι αν αποφασίσεις να βάλεις φραγμούς στην ελεύθερη κυκλοφορία κεφαλαίων που μας επέβαλλε άλλωστε η συμμετοχή μας στην Ε.Ε., είναι δυνατή και η άσκηση Εθνικά Ανεξάρτητης Νομισματικής Πολιτικής και η σταθεροποίηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας στα επιθυμητά για την Ελλάδα επίπεδα.


www.sxedio-b.gr