• «Το μεσημέρι (της Παρασκευής 3/3/2023) ενημερώθηκα από τον κ. Ξιφαρά ότι το κατεστραμμένο τροχαίο υλικό πρέπει να απομακρυνθεί μέχρι τη Δευτέρα το πρωί».
• «Βρέθηκαν πετρελαϊκά υπολείμματα του τροχαίου υλικού στο κανάλι απορροής και… καθαρίστηκαν με στουπιά και υφάσματα και το κανάλι παραδόθηκε καθαρό τη Δευτέρα. Τα πανιά που χρησιμοποιήθηκαν τοποθετήθηκαν σε δοχεία για να αντιμετωπιστούν ως σκουπίδια».
• Γιάννης Ξιφαράς: Ποιος είναι ο Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και γιατί δεν κλήθηκε να καταθέσει στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής παρά το γεγονός ότι εκτός από την εντολή για το μπάζωμα, ήταν εκείνος που διαχειριζόταν τα θέματα του σιδηροδρόμου (σύμβαση 717)  τόσο επί Κ. Αχ. Καραμανλή όσο και επί Γ. Γεραπετρίτη. 

Του Άρη Χατζηγεωργίου

 

Ανατριχιαστικές λεπτομέρειες για την επιχείρηση «λαμπίκο» που στήθηκε από τις πρώτες ώρες στον τόπο του εγκλήματος των Τεμπών με τους 57 νεκρούς και τους 180 τραυματίες, περιλαμβάνονται σε εσωτερική έκθεση της Hellenic Train. Το κείμενο που συνοδεύεται από δικές του φωτογραφίες, συντάσσει στέλεχος της εταιρείας που κατονομάζει ευθέως ως εντολέα της τάχιστης απομάκρυνσης κάθε συντριμμιού, τον τότε Γενικό Γραμματέα Μεταφορών, Ιωάννη Ξιφαρά.

«Το μεσημέρι (της Παρασκευής 3/3/2023) ενημερώθηκα από τον κ. Ξιφαρά ότι το κατεστραμμένο τροχαίο υλικό πρέπει να απομακρυνθεί το συντομότερο δυνατό», γράφει το στέλεχος, τα στοιχεία του οποίου βρίσκονται στην διάθεση των Data Journalists. Και συνεχίζει εξηγώντας ότι η εντολή ήταν μέχρι το Σαββατοκύριακο, δηλαδή τέσσερις ημέρες μετά το τραγικό δυστύχημα, να έχουν απομακρυνθεί όλα τα συντρίμμια των τρένων ώστε τουλάχιστον μία από τις δύο τροχιές να παραδοθεί την Δευτέρα το πρωί για να ξεκινήσει εργασίες ο ΟΣΕ, λες και τα δρομολόγια θα ξεκινούσαν αμέσως ενώ πέρασε ένας ολόκληρος μήνας μέχρι να συμβεί αυτό.

Η περιγραφή της απομάκρυνσης κάθε αποδεικτικού στοιχείου από το πεδίο της τραγωδίας που κάνει το στέλεχος της Hellenic Train, δεν έχει καμία σχέση με τα αυστηρά πρωτόκολλα της διερεύνησης που τηρούνται διεθνώς. Ο τρόπος με τον οποίο τα συντρίμμια σκορπίζονται μετά από μια μετωπική σύγκρουση δύο τρένων, είναι υλικό απολύτως απαραίτητο για εκείνους που θα αναλάβουν να διερευνήσουν τα αίτια του δυστυχήματος προκειμένου να μην επαναληφθεί.

Δυστυχώς, στην περίπτωση των Τεμπών, η κυβέρνηση λειτούργησε σαν να μην είχε συμβεί σιδηροδρομικό δυστύχημα αλλά κάποιο οργιώδες πάρτι και οι υπεύθυνοι έπρεπε να εξαφανίσουν τα στοιχεία πριν επιστρέψει το…αφεντικό. Το στέλεχος της Hellenic Train, που έχει δώσει κατάθεση και στον ανακριτή, ξεκινά την περιγραφή από τις πρώτες ώρες που εκείνος έφτασε στα Τεμπη, πριν ακόμη ξημερώσει.

Μιλά για ένα πλήθος υπαλλήλων της Hellenic Train, αλλά και άλλων φορέων που μπήκαν ανάμεσα στις διαλυμένες λαμαρίνες και άρχισαν να τις μετακινούν χωρίς να εξετάζουν αν είχε προηγουμένως αποτυπωθεί η κατάστασή τους από κάποιον ερευνητή. Ολες οι συνεννοήσεις γίνονται με την Πυροσβεστική και την Αστυνομία τις πρώτες δύο ημέρες (1-2 Μαρτίου 2023) ενώ μόνο την Παρασκευή αρχίζει και γίνεται λόγος για τις εντολές του ανακριτή και τους πραγματογνώμονες που είχαν ορισθεί από εκείνον, δηλαδή εκείνους που αποφάνθηκαν ότι για την πυρκαγιά ευθύνονται τα έλαια σιλικόνης.

Υπενθυμίζεται ότι στο έγκλημα των Τεμπών η κυβέρνηση παραβίασε τον νόμο 5014 που η ίδια είχε ψηφίσει τον Ιανουάριο του  2023. Βάσει αυτού του νόμου, η διερεύνηση ενός σιδηροδρομικού ατυχήματος γίνεται υποχρεωτικά από ειδικό φορέα, τον Εθνικό Οργανισμό Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ). Ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ είναι εκείνος που δεσμεύει και αποδεσμεύει τον χώρο του δυστυχήματος αφού συγκεντρώσει το απαραίτητο υλικό. Ο ίδιος νόμος ορίζει ότι εάν δεν έχει συσταθεί ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ, το έργο του αναλαμβάνει η Επιτροπή Διερεύνησης Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων (ΕΔΑΑΠ) που προϋπήρχε. Η κυβέρνηση δεν είχε συστήσει τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ ούτε έστειλε την ΕΔΑΑΠ με αποτέλεσμα την διερεύνηση να αναλάβουν πραγματογνώμονες της Τροχαίας, που δεν κατάφεραν να αποτρέψουν το μπάζωμα και την απώλεια αποδεικτικών στοιχείων.

Ας δούμε, όμως, τα βασικά σημεία της περιγραφής για την όλη διαδικασία, που κάνει το στέλεχος της Hellenic Train στην έκθεσή του. Σημειώνεται ότι το αρχικό κείμενο είναι γραμμένο στα αγγλικά προκειμένου να διαβάζεται από τα ξένα στελέχη της εταιρείας:

 

Ξημερώματα Τετάρτης 1ης Μαρτιου 2023

Το στέλεχος αναφέρει ότι μαθαίνει για το δυστύχημα με την Ιντερσίτι 62 στις 23:43, δηλαδή 25 λεπτά από την στιγμή της μετωπικής σύγκρουσης. Παραθέτει ένας πλήθος τηλεφωνημάτων με άλλα στελέχη της Hellenic Train από την Αθήνα, την Βόρεια Ελλάδα και την Λάρισα. Λέει επίσης ότι μέσα στη νύχτα συνεννοείται για να φθάσουν στα Τέμπη γερανοί της εταιρείας και φορτηγά που εδρεύουν στον Πειραιά. Οι πρώτες του διαπιστώσεις, πάντως, αφορούν όχι στην επιβατική αλλά στην εμπορική αμαξοστοιχία:

«Από τον πρώτο έλεγχο διαπιστώσαμε ότι τα τελευταία οκτώ βαγόνια της εμπορευματικής αμαξοστοιχίας δεν είχαν εκτροχιαστεί και θα μπορούσαν να απομακρυνθούν σιδηροδρομικώς από το σημείο. Για το λόγο αυτό δόθηκε εντολή σε σωστική ομάδα από τη Θεσσαλονίκη να φέρει και δύο MLW (δηζελάμαξες καναδικής κατασκευής που χρησιμοποιούνται για να ρυμουλκούν φορτία) για τη μεταφορά των βαγονιών με το φορτίο τους στη Θεσσαλονίκη».

Αφού η απομάκρυνση των φορτίων έχει δρομολογηθεί, η περιγραφή στρέφεται στα συντρίμμια και πάλι του εμπορικού τρένου: «Οι δύο ηλεκτρομηχανές της εμπορικής (με αριθμούς 120022 και 120012) είχαν καταστραφεί ενώ σοβαρές καταστροφές εμφάνιζαν τα βαγόνια με τα μεταλλικά ελάσματα. Τα κομμάτια του κατεστραμμένου τροχαίου υλικού και των φορτίων, είχαν διασκορπιστεί στην περιοχή».

Αίσθηση προκαλεί ότι δεν γίνεται καμία περιγραφή σχετικά με τη φωτιά που καίει για αρκετές ώρες, τις αναθυμιάσεις και τα εγκαύματα που έχουμε διαβάσει σε άλλες μαρτυρίες διασωθέντων επιβατών και διασωστών. Η καταγραφή της κατάστασης συνεχίζεται τώρα για το επιβατικό τρένο:

«Στην επιβατική IC62, βρέθηκε ότι τα δύο τελευταία βαγόνια (με αριθμούς 6-2096563 και 7-2096507) παρέμεναν στις ράγες, το τεταρτο και το πέμπτο (με αριθμούς 2096569 και 2096567) είχαν εκτροχιαστεί δίπλα στις γραμμές, το τρίτο (2096503) ήταν σε κάθετη θέση και τα υπόλοιπα, η ηλεκτρομηχανή (120023), η πρώτη θέση (8496019), το εστιατόριο (8896734) είχαν μετατραπεί όλα μαζί σε μία μάζα».

Κάπου εδώ αρχίζουν οι μετακινήσεις με μια πρώτη αναφορά στους αγνοούμενους: «Στην πλευρά του επιβατικού τρένου, ξεκίνησε η μετακίνηση του κατεστραμμένου τροχαίου υλικού από τον εργολάβο γερανών που είχε καλέσει η Περιφέρεια, στον βαθμό που γνωρίζω. Η δουλειά έγινε σε συνεννόηση με την Πυροσβεστική και την ΕΜΑΚ, οι οποίες ήταν υπεύθυνες για τον εντοπισμό και την διαχείριση των αγνοουμένων ατόμων». Το απόγευμα της 1ης Μαρτίου, φτάνουν οι γερανοί της Hellenic Train και ξεκινούν «εργασία στην πλευρά του εμπορικού τρένου για την απομάκρυνση των συντριμμιών από τις δύο ηλεκτρομηχανές».

 

Πέμπτη 2 Μαρτίου 2023

Μια ημέρα και δύο νύχτες έχουν περάσει από την ώρα της μετωπικής και το πρωί της Πέμπτης εντοπίζονται οι νεκροί μηχανοδηγοί της εμπορικής:

«Το πρωί ξεκίνησε η μετακίνηση κομματιών από το τροχαίο υλικό στην πλευρά του επιβατικού τρένου, σε συνεργασία με την Πυροσβεστική για τον εντοπισμό αγνοουμένων από το πλήρωμα. Ο γερανός της εταιρείας ξεκίνησε την διαδικασία μετακίνησης της πρώτης ηλεκτρομηχανής (120022) της εμπορικής. Στο ξεκίνημα των εργασιών, εντοπίστηκαν ίχνη ανθρωπίνου σώματος και η Πυροσβεστική ανέλαβε να ελέγξει ολόκληρο τον θάλαμο».

Οι εργασίες συνεχίζονται χωρίς να γίνεται καμία αναφορά σε διερευνητές που συλλέγουν στοιχεία και θα μπορούσαν για τον λόγο αυτό να διαταράξουν την διακοπή της απομάκρυνσης των συντριμμιών.

«Στις 14:17 αναχώρησαν τα οκτώ βαγόνια της εμπορικής για Θεσσαλονίκη, αφού δόθηκε η άδεια από την Πυροσβεστική και την Αστυνομία. Συνοδεύονταν από δύο τεχνικούς για να ελέγχουν την σύνθεση καθ’ οδόν».

Παρασκευή 3 Μαρτίου 2023

Η περιγραφή της τρίτης ημέρας ξεκινά με ένα πλήθος εργαζομένων της Hellenic Train που έχουν φτάσει στα Τέμπη από Λάρισα, Θεσσαλονίκη, Βόλο, Πειραιά και Ρέντη. Γίνεται και η πρώτη δειλή αναφορά για περιορισμούς στη μετακίνηση συντριμμιών:

«Ενημερώθηκα από τον κ. Βλαχογιάννη, αρμόδιο της αστυνομίας για την προανάκριση ότι με εντολή Εισαγγελέα δεν πρέπει να απομακρυνθούν όλα τα επιβατικά οχήματα από τη Λάρισα και να μεταφερθούν σε ένα σημείο μέχρι το τέλος της έρευνας».

Κάπου εδώ εμφανίζονται και οι πραγματογνώμονες της Τροχαίας που προσφάτως αποφάνθηκαν και για τα βίντεο της εταιρείας με τις κάμερες:

«Επίσης παρουσιάστηκαν οι πραγματογνώμονες που ορίστηκαν από την Εισαγγελία κ. Μπαρτζόπουλος Σταύρος και Βασιλάκος Απόστολος, οι οποίοι ζητούσαν ενημέρωση για οποιαδήποτε πληροφορία ή εξέλιξη σχετικά με τα ευρήματα των τρένων». Δηλαδή, οι διερευνητές ζητούσαν ενημέρωση (που θα έπρεπε εκείνοι πρώτοι να έχουν) από τα στελέχη της εταιρείας που ελέγχεται για τις ευθύνες της στο δυστύχημα…

Εμφάνιση Ξιφαρά

Εδώ όμως εμφανίζεται στο προσκήνιο ο Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών Γιάννης Ξιφαράς:

«Το μεσημέρι ενημερώθηκα από τον κ. Ξιφαρά ότι το κατεστραμμένο τροχαίο υλικό πρέπει να απομακρυνθεί το συντομότερο δυνατό», γράφει το στέλεχος της Hellenic Train. Σαν να ήταν εκείνος επικεφαλής της διερεύνησης ή Εισαγγελέα,ς δίνει εντολή άμεσης απομάκρυνσης, ώστε μέσα στο Σαββατοκύριακο να έχει ελευθερωθεί τουλάχιστον μία από τις δύο γραμμές του τρένου.

Το στέλεχος της Hellenic Train δεν κάνει εδω καμία αναφορά στον υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργώ Χρήστο Τριαντόπουλο ή τον Περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστό. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με καταθέσεις και πλήθος δημοσιευμάτων, την ίδια εκείνη ημέρα πραγματοποιήθηκε η επιτόπια σύσκεψη στην οποία συμμετείχαν Τριαντόπουλος, Ξιφαράς και Αγοραστός και εκεί λήφθηκε η απόφαση για το «μπάζωμα», όπως ονομάστηκε η απομάκρυνση εκατοντάδων κυβικών χώματος από την περιοχή.

Ενώ, όμως, εις βάρος του κ. Αγοραστού έχουν ήδη ασκηθεί διώξεις και ο κ.Τριαντόπουλος μοιάζει να ετοιμάζεται ως «Ιφιγένεια» προκειμένου να διασωθεί κάθε άλλος κυβερνητικός υπεύθυνος, ο κ. Ξιφαράς έχει ως τώρα προστατευθεί με μεγάλη επιμέλεια. Είναι ένα από τα πρόσωπα που δεν κλήθηκαν να καταθέσουν στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής για τα Τέμπη, παρά το γεγονός ότι ήταν εκείνος που διαχειριζόταν τα θέματα του σιδηροδρόμου τόσο επί Κ. Αχ. Καραμανλή όσο και επί Γ. Γεραπετρίτη. Ήταν το ίδιο πρόσωπο που πριν έρθει ως Γενικός Γραμματέας στο υπουργείο το 2021, ήταν από το 2019 σύμβουλος στην διοίκηση της ΕΡΓΟΣΕ και αρμόδιος ακριβώς για έργα όπως εκείνα της σύμβασης 717 (σηματοδότηση-τηλεδιοίκηση-ETCS) που δεν ολοκληρώθηκαν αλλά θα μπορούσαν να αποτρέψουν την καταστροφή στα Τέμπη. Όμως η εξεταστική-παρωδία, προτίμησε να καλέσει υπουργούς και στελέχη από την δεκαετία του ‘90, όπως τον Τάσο Μαντέλη… Για τον ρόλο του Γιάννη Ξιφαρά θα μιλήσουμε όμως και παρακάτω.

Η αστυνομική φύλαξη και ο αγωγός φυσικού αερίου

Παράλληλα με την επιχείρηση ταχείας εκκαθάρισης του χώρου, το απόγευμα της Παρασκευής αρχίζουν να εμφανίζονται και κάποιοι φόβοι για αλλοίωση στοιχείων, έστω και καθυστερημένα:

«Το απόγευμα, κατά την επιτόπια επίσκεψη του Περιφερειάρχη, ενημερώθηκα ότι στην περιοχή Ζάχαρη-Κουλούρι όπου μεταφέρονται τα τεμάχια χρειάζεται περίφραξη για τη φύλαξή τους αφού αποτελούν προανακριτικό υλικό και για μελλοντική χρήση από τυχόν πραγματογνώμονες». Μόνον τότε, «ο χώρος άρχισε να φυλάσσεται και από την Αστυνομία».

Το στέλεχος της Hellenic Train δίνει και μια δική του εκδοχή για το μπάζωμα της περιοχής αλλά και την μεταγενέστερη προσπάθεια της κυβέρνησης να το δικαιολογήσει μέσω της ύπαρξης αγωγού φυσικού αερίου που περνά δίπλα από τις γραμμές του τρένου:

«Μετά την απομάκρυνση της ηλεκτράμαξας 120012, προκειμένου να συνεχιστούν το βράδυ οι εργασίες για την απομάκρυνση των βαγονιών, των μεταλλικών πλακών και όλων των εξαρτημάτων, συμφωνήθηκε η μεταφορά του γερανού του κ. Μπίντα. Στο μεταξύ, διαμορφώθηκε χώρος στην πλευρά του επιβατικού τρένου, ώστε να μπορούν να στηθούν και οι δύο μεγάλοι γερανοί για την απομάκρυνση των βαγονιών. Να σημειωθεί ότι στην περιοχή δίπλα από τη γραμμή διέρχεται ο κεντρικός αγωγός φυσικού αερίου. Για τον λόγο αυτό σημειώθηκε η πορεία του και περιορίστηκε ο χώρος όπου μπορούσαν να στηθούν τα πόδια του γερανού».

Υπενθυμίζεται ότι η κυβέρνηση έχει ισχυριστεί ότι απομακρύνθηκαν χώματα (που θα μπορούσαν να περιέχουν κρίσιμες αποδείξεις αλλά και ανθρώπινα υπολείμματα) για να στερεωθεί το έδαφος και να μην κινδυνεύσει ο αγωγός που περνά από κάτω. Όμως, η αναφορά λέει σαφώς ότι σημάνθηκε ο χώρος που περνά ο αγωγός και οι γερανοί πάτησαν μακριά από αυτόν.

Σάββατο θυμήθηκαν τα «μαύρα κουτιά»

Χρειάστηκε να φτάσει η τέταρτη ημέρα από την τραγωδία, για να αποφασίσουν Σάββατο (4/3/23) οι διερευνητές να αναζητήσουν τα καταγραφικά ταχύτητας και πορείας, δηλαδή τα «μαύρα κουτιά» που υπάρχουν σε κάθε μηχανή τρένου. Προφανώς, η εκκαθάριση του χώρου ήταν πιο…σημαντική:

«Η απομάκρυνση των συντριμμιών από τη γραμμή ανόδου και των κοντέινερ συνεχίστηκε για την απελευθέρωση της γραμμής, προκειμένου να ξεκινήσουν οι εργασίες από τον ΟΣΕ. Το ένα κοντέινερ που ήταν στο κατεστραμμένο βαγόνι θα μεταφερόταν οδικώς και το άλλο με τρένο.

Παράλληλα, μετά από συνεννόηση με τους ειδικούς, τεχνικοί επισκέφτηκαν τον χώρο στο Κουλούρι για να ελέγξουν τις μηχανές 120022 και το 12012 σε μια προσπάθεια να βρουν τα καταγραφικά ταχύτητας. Βρέθηκαν τα σημεία όπου τοποθετήθηκαν και συμφωνήθηκε την επόμενη ημέρα με τα κατάλληλα εργαλεία να πάνε να τα αφαιρέσουν και να τα παραδώσουν σε ειδικούς». Τα καταγραφικά εντοπίστηκαν την Κυριακή ενώ συνεχιζόταν η μεταφορά με φορτηγά των υπόλοιπων συντριμμιών για αποθήκευση.

 

1 of 24

-+

Κυριακή με στουπιά και πανιά

Η γραμμή ανόδου ήταν καθαρή από το απόγευμα του Σαββάτου και ο ΟΣΕ μπορούσε να ξεκινήσει τις εργασίες αποκατάστασης. Δίπλα της, η γραμμή καθόδου στην οποία έτρεχαν ταυτόχρονα και με αντίθετη κατεύθυνση οι δύο αμαξοστοιχίες πριν συγκρουστούν μετωπικά, κρατούσε πάνω της τα σημάδια των τεράστιων δυνάμεων που της ασκήθηκαν.

Όμως υπήρχε ένα τελευταίο εμπόδιο για να αποδοθεί ο χώρος «πεντακάθαρος», τα έλαια που είχαν χυθεί από τις μηχανές του εμπορικού τρένου. Ισως τα ίδια «έλαια σιλικόνης» που θεωρήθηκαν αρχικά υπεύθυνα για την πυρόσφαιρα, εκείνα που ταλαιπωρούν εδώ και σχεδόν ένα χρόνο τον καθηγητή του ΕΜΠ από τον οποίο ο εφέτης ανακριτής ζήτησε ειδική πραγματογνωμοσύνη. Η περιγραφή που κάνει στο στέλεχος της Hellenic Train είναι πολύ μακριά από τέτοια βάσανα, καθώς τα υπολείμματα των ελαίων μαζεύονται με στουπιά και υφάσματα και πετιούνται στα σκουπίδια:

«Με την απομάκρυνση όλων των λαμαρινών από την πλευρά της εμπορικής αμαξοστοιχίας,  βρέθηκαν πετρελαϊκά υπολείμματα του τροχαίου υλικού στο κανάλι απορροής και ζητήθηκε από την Πυροσβεστική να τα περισυλλέξει για να μην φύγουν στο ρέμα. Έγινε προσπάθεια απορροής με αντλία αλλά λόγω παρουσίας άμμου και πολύ χαμηλής στάθμης η αντλία δεν μπορούσε να λειτουργήσει. Επίσης λόγω της ημέρας (Σάββατο απόγευμα και Κυριακή) δεν βρισκόταν εταιρεία που θα ερχόταν αμέσως. Για το λόγο αυτό, καθαρίστηκαν με στουπιά και υφάσματα και το κανάλι παραδόθηκε καθαρό τη Δευτέρα. Τα πανιά που χρησιμοποιήθηκαν τοποθετήθηκαν σε δοχεία για να αντιμετωπιστούν ως σκουπίδια».

Ο ρόλος του Γ. Ξιφαρά πριν από τα Τέμπη

Μπορεί έως τώρα, ο Γιάννης Ξιφαράς να έχει κρατηθεί μακριά από τους προβολείς για το έγκλημα των Τεμπών, είναι όμως εκείνος που είχε την μεγαλύτερη εμπλοκή από πλευράς κυβέρνησης με τον σιδηρόδρομο, τουλάχιστον σε σύγκριση με Τριαντόπουλο και Αγοραστό.

Είναι μηχανικός και ισχυρό συνδικαλιστικό στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) που πήγε στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, τον Μάρτιο του 2021, με υπουργό τον Κ. Αχ. Καραμανλή. Εως τότε, όμως, αμειβόταν ως στέλεχος της διοίκησης της ΕΡΓΟΣΕ υπό τον τότε πρόεδρό της Χρ. Βίνη. Ο κ. Βίνης όπως και ο διάδοχος του στην ΕΡΓΟΣΕ Χρ. Παληός είναι επίσης στελέχη της ίδιας παράταξης στο ΤΕΕ.

Ο κ. Ξιφαράς ήταν ο βασικός δίαυλος των κυβερνητικών εντολών προς τους Ιταλούς της Hellenic Train και γνώριζε πολύ καλά την κατάσταση του ελληνικού σιδηροδρόμου. Στην πανηγυρική εκδήλωση που έγινε λίγους μήνες πριν τα Τέμπη, τον Ιούλιο του 2022, για την μετονομασία της ΤΡΑΙΝΟΣΕ σε Hellenic Train, παρέστησαν μεν ο αρμόδιος υπουργός Καραμανλής και ο νυν υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σταϊκούρας (ως τότε επί των Οικονομικών), αλλά η εταιρεία έστειλε φωτογραφίες με τον Γ. Ξιφαρά να φωτογραφίζεται δίπλα στον τότε διευθύνοντα σύμβουλο Maurizio Capotorto και τον διευθύνοντα σύμβουλο της μητρικής TRENITALIA, Luigi Corradi.

 

Ο Maurizio Capotorto κλήθηκε να καταθέσει στην Εξεταστική και βρέθηκε να κατηγορείται για ψευδορκία αλλά ο κ. Ξιφαράς έλαμψε δια της απουσίας του και ποτέ δεν κλήθηκε παρά τα συνεχή αιτήματα βουλευτών της Αντιπολίτευσης. Πάντως, για τον ρόλο του κ. Ξιφαρά μίλησαν άλλα πρόσωπα που κατέθεσαν στην ίδια Εξεταστική. Για παράδειγμα, η πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) ανέφερε πως όλα αυτά τα χρόνια δεν είχε ποτέ συναντήσει τον υπουργό Καραμανλή αλλά είχε στενή συνεργασία με τον Γ. Ξιφαρά.

Επίσης, ήταν ο Γ. Ξιφαράς που είχε υπογράψει για την σύσταση της «επιτροπής Γεραπετρίτη» η οποία εκπόνησε ένα ταχύρυθμο πόρισμα για τα Τέμπη πριν τις εκλογές του 2023, δηλώνοντας ότι δεν ασχολήθηκε με την πυρκαγιά μετά την μετωπική σύγκρουση. Υπενθυμίζεται ότι αρχικά στην σύνθεση αυτής της επιτροπής συμμετείχε ο Αθανάσιος Ζηλιασκόπουλος ο οποίος σήμερα είναι πρόεδρος της Hellenic Train.

Ο Γιάννης Ξιφαράς ήταν ένας από τους Γενικούς Γραμματείς που παρέμειναν στην ίδια θέση μετά τις εκλογές του 2023 και συνέχισε να ασχολείται με τα θέματα του σιδηροδρόμου. Απομακρύνθηκε αθορύβως και χωρίς αιτιολογία τον Σεπτέμβριο του 2024 και λίγο αργότερα εμφανίστηκε στα κοινωνικά δίκτυα να φωτογραφίζεται στην γέφυρα του Μπρούκλιν…

Πηγή: datajournalists.co.uk

• Απόλυτη δικαίωση των Data Journalists για τα έργα και τις ημέρες Πατούλη στην Περιφέρεια Αττικής και την σκανδαλώδη διαχείριση των κονδυλίων για τα σκουπίδια.
• Παραπέμπονται τρεις αιρετοί εκλεγμένοι με τον Νίκο Χαρδαλιά, δύο ακόμη αυτοδιοικητικοί και ο Οικονομικός Διευθυντής του φορέα που διαχειρίζεται τα σκουπίδια στην Περιφέρεια Αττικής (ΕΔΣΝΑ).
• Γιατί η κυβέρνηση Μητσοτάκη άφησε την Περιφέρεια Αττικής του Γ. Πατούλη να υπογράφει συμβάσεις χωρίς εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και μετά της τράβηξε το χαλί.
• Γιατί καθυστερεί το πόρισμα των ορκωτών λογιστών που προανήγγειλε ο Νίκος Χαρδαλιάς και προκάλεσε τη δυσαρέσκεια του Μαξίμου. Όλο το παρασκήνιο.

Του Άρη Χατζηγεωργίου

Στον εισαγγελέα στέλνει η Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ) τρεις αιρετούς εκλεγμένους με τον Νίκο Χαρδαλιά, δύο ακόμη αυτοδιοικητικούς και τον Οικονομικό Διευθυντή του φορέα που διαχειρίζεται τα σκουπίδια στην Περιφέρεια Αττικής (ΕΔΣΝΑ), για την «εξαφάνιση» ποσού συνολικού ύψους 34,7 εκατομμυρίων ευρώ την περίοδο της διοίκησης Πατούλη.

Πρόκειται για χρήματα που είχαν ήδη εισπραχθεί από τους δήμους της Αττικής τα έτη 2022 και 2023 για να αποδοθούν υπέρ της ανακύκλωσης μέσω του «τέλους ταφής». Ο ΕΔΣΝΑ κράτησε το μεγαλύτερο μέρος γιατί, όπως προκύπτει από την έρευνα της ΕΑΔ, δεν είχε άλλον τρόπο να χρηματοδοτήσει συμβάσεις ύψους 334 εκατομμυρίων ευρώ που είχε υπογράψει ο Γ. Πατούλης, θεωρώντας δεδομένο ότι η κυβέρνηση θα τον εντάξει σε προγράμματα ΕΣΠΑ.

Οι Data Journalists είχαν γράψει αναλυτικά τον περασμένο Απρίλιο σε δύο διαδοχικά δημοσιεύματα για την «μαύρη τρύπα» Πατούλη άνω των 200 εκατομμυρίων ευρώ στην διαχείριση απορριμμάτων της Περιφέρειας Αττικής

με κορυφή του παγόβουνου τα 34,7 εκατομμύρια από το «τέλος ταφής»

 

Οκτώ μήνες αργότερα ξέσπασε η πρόσφατη μεγάλη κόντρα για το «τέλος ταφής» καθώς ο ΕΔΣΝΑ προσπάθησε να επιβάλει την είσπραξη τεράστιων ποσών από τους δήμους της Αττικής, οι δήμαρχοι αντέδρασαν δυναμικά, η κυβέρνηση προσπάθησε να εμφανιστεί συμβιβαστική και η Περιφέρεια πήρε πίσω την απόφαση καρφώνοντας το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) για παραπλανητικά στοιχεία.

Το πόρισμα της ΕΑΔ που αποκαλύπτουν σήμερα οι Data Journalists έρχεται να επιβεβαιώσει την σκανδαλώδη διαχείριση των κονδυλίων για τα σκουπίδια. Περιγράφει αναλυτικά πώς ο ΕΔΣΝΑ έδωσε μάχες για να συγκεντρώσει τις εισφορές των δήμων, δηλαδή τα χρήματα που πληρώνει κάθε δημότης μέσω των λογαριασμών ρεύματος, και όταν ήρθε η ώρα να αποδώσει αυτά που προβλέπονται ως «τέλος ταφής», τα εξαφάνισε από τους αντίστοιχους Κωδικούς Εξόδων.

 

1 of 50

-+

Είναι όμως ξεκάθαρο ότι η συγκεκριμένη έρευνα επικεντρώθηκε στο πιο «γυμνό» κομμάτι μιας κακοδιαχείρισης που απλώνεται σε πλήθος έργων της Αττικής αλλά και όλης της επικράτειας. Οι Data Journalists έχουν αναφερθεί και με άλλα δημοσιεύματα στον πλούτο που είναι κρυμμένος στα σκουπίδια αλλά και στην τεράστια καθυστέρηση της Ελλάδας, που συνεχίζει να θάβει τα στερεά της απόβλητα σε ποσοστό άνω του 80% όταν, θεωρητικά, πρέπει έως το 2030 να πέσει στο 10%. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο (η υπόλοιπη Ευρώπη θάβει ήδη μόλις το 25%), πρέπει να οργανωθούν συστήματα που θα διαλέγουν τα απορρίμματα εκεί που παράγονται, να ξεχωρίζει τα οργανικά (κουζίνα-κήπος), να ανακυκλώνει τα χρήσιμα (μέταλλο, γυαλί, χαρτί, πλαστικό, ξύλο, ύφασμα) και να επεξεργάζεται τα υπόλοιπα. Με βάση τις κοινοτικές οδηγίες, από αυτή την επεξεργασία μπορεί να παράγεται και καύσιμο για την παραγωγή ενέργειας.

Όμως, εδώ και 20 χρόνια που γίνεται λόγος για ανακύκλωση, αυτή η οργάνωση δεν έχει προχωρήσει, ούτε καν στην τελευταία 5ετία στην διάρκεια της οποίας η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έχει το προνόμιο να συνεργάζεται με περιφερειάρχες και δημάρχους που είναι «γαλάζιοι» στην συντριπτική τους πλειονότητα. Η λογική εξήγηση για μια τέτοια αποτυχία δεν σχετίζεται μόνο με σκανδαλώδη διαχείριση όπως αυτή που αναδεικνύει το πόρισμα της ΕΑΔ. Για να εξαφανιστούν τόσο μεγάλες ποσότητες σκουπιδιών, δηλαδή 4 εκατομμύρια τόνοι πανελλαδικά (μόνο τα αστικά απόβλητα, χωρίς να υπολογίζονται αγροτικά, βιομηχανικά, επικίνδυνα κ.ά.) χωρίς οργανωμένη ανακύκλωση, ο μόνος τρόπος είναι η απευθείας καύση τους. Καύση για την οποία ενδιαφέρονταν έντονα μεγάλα συμφέροντα (παραγωγοί ηλεκτρισμού, τσιμεντάδες) τουλάχιστον τα προηγούμενα χρόνια στην διάρκεια των οποίων η κυβέρνηση Μητσοτάκη έδειχνε ότι είχε απόλυτη κυριαρχία και μπορούσε να «κάνει παιχνίδι».

Το «επιτελικό κράτος» προσπάθησε και προσπαθεί να αναλάβει εκείνο (αντί για την αυτοδιοίκηση) τα έργα για την διαχείριση των απορριμμάτων που θα απαιτήσουν κονδύλια τουλάχιστον 2 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το ΥΠΕΝ έχει βγάλει στον αέρα σειρά διαγωνισμών για Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων αλλά πέρασε ο Ιανουάριος του 2025 και ακόμη δεν έχει βγει η πρόσκληση για το ΕΣΠΑ 2021-2027 και όταν βγει θα διαθέτει μόλις 800 εκατομμύρια ευρώ. Μοναδική λύση εμφανίζεται να μπουν στο παιχνίδι ιδιωτικά κεφάλαια αλλά αυτά ζητούν διαβεβαιώσεις και εγγυημένα έσοδα μέσω των δημοτικών τελών που προφανώς θα πρέπει να αυξηθούν. Ταυτόχρονα, πολλά αυτοδιοικητικά στελέχη δείχνουν να αντιδρούν στην εκχώρηση αυτής της αρμοδιότητας.

Δυστυχώς, η σκανδαλώδης διαχείριση της διοίκησης Πατούλη (2020-2023), δίνει ένα επιχείρημα, υπέρ της αφαίρεσης της αρμοδιότητας από την Αυτοδιοίκηση. Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση άφησε την Περιφέρεια Αττικής του Γ. Πατούλη να υπογράφει συμβάσεις χωρίς εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και μετά της τράβηξε το χαλί. Ο ΕΔΣΝΑ έψαχνε να βρει κονδύλια με λογιστικές αλχημείες και κατέληξε να παρακρατεί χρήματα των δήμων που βάσει νόμου, έπρεπε να κατευθυνθούν σε έναν κρατικό φορέα, τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) για να κάνει εκείνος έργα και προμήθειες. Στο διάστημα που γίνονταν όλα αυτά, ο κ.Πατούλης εμφανιζόταν ως εκ νέου υποψήφιος Περιφερειάρχης με ανοιχτή στήριξη από τον Κυρ. Μητσοτάκη μέχρι που στραβοπάτησε σε ένα ζεϊμπέκικο την ώρα που καιγόταν η Ελλάδα (Ιούλιος 2023) και αντικαταστάθηκε από τον Ν. Χαρδαλιά.

Η έρευνα της ΕΑΔ στον ΕΔΣΝΑ ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2024. Και η διοίκηση Χαρδαλιά αποφάσισε έναν μήνα αργότερα, να αναθέσει στην εταιρεία ορκωτών ελεγκτών ΣΟΛ έρευνα (due diligence) στα «λογιστικά και φορολογικά θέματα επί των οικονομικών στοιχείων της Περιφέρειας Αττικής για τα οικονομικά έτη 2020-2023». Αυτή η έρευνα έπρεπε να έχει τελειώσει τον περασμένο Οκτώβριο, αλλά η εταιρεία ζήτησε παράταση έως τις 31/12/2024 επικαλούμενη «το γεγονός ότι δεν έχουν παραδοθεί από την Περιφέρεια Αττικής όλα τα απαραίτητα για τη διενέργεια της εργασίας οριστικά έγγραφα και στοιχεία». Η διοίκηση Χαρδαλιά δέχθηκε την παράταση και ο ίδιος ο Περιφερειάρχης δήλωσε πρόσφατα ότι το πόρισμα θα έβγαινε έως τις 20 Ιανουαρίου 2025 και «πολλοί θα έχαναν τον ύπνο τους». Πόρισμα, πάντως, δεν έχει φανεί στον ορίζοντα αλλά προέκυψαν πλήθος δημοσιευμάτων που μετέδιδαν την δυσαρέσκεια του Μεγάρου Μαξίμου στο πρόσωπο του Ν. Χαρδαλιά.

Αυτούς στέλνει στον εισαγγελέα

Μέσα σε αυτό το εκρηκτικό περιβάλλον και κάτω από την βαριά σκιά που ρίχνει στην κυβέρνηση η διαχείριση του εγκλήματος των Τεμπών και οι κοινωνικές αντιδράσεις, έρχονται να προστεθούν τα ευρήματα του πορίσματος της ΕΑΔ, βάσει των οποίων παραπέμπονται πειθαρχικά για παράβαση καθήκοντος πέντε αιρετοί που συμμετείχαν επί Πατούλη στον σκληρό πυρήνα της διοίκησης του ΕΔΣΝΑ, την Εκτελεστική Επιτροπή του φορέα. Πρόκειται για τους:

– Βασίλη Κόκκαλη, δεξί χέρι του Γ. Πατούλη, τοποθετημένο ως Πρόεδρο του ΕΔΣΝΑ. Ο κ. Κόκκαλης επανεξελέγη στις εκλογές του 2023 με τον Νίκο Χαρδαλιά και ορίστηκε από τον ίδιο «Εντεταλμένος Σύμβουλος για θέματα Κέντρων Logistics Διαχείρισης Κρίσεων», όπως αναγράφεται στον ιστότοπο της Περιφέρειας.

– Ελευθέριο Κοσμόπουλο, αντιπεριφερειάρχη Δυτικής Αττικής με τον Γ. Πατούλη που εξελέγη και με τον Ν. Χαρδαλιά και ορίστηκε Αντιπεριφερειάρχης Χωρικού Σχεδιασμού και Πολεοδομικών Θεμάτων.

– Νίκο Χιωτάκη, πρώην Δήμαρχο Κηφισιάς, ο οποίος είχε τοποθετηθεί από τον Γ. Πατούλη στον ΕΔΣΝΑ, ενώ ταυτόχρονα ήταν τοποθετημένος από την κυβέρνηση και πρόεδρος στον ΕΟΑΝ (δηλαδή τον φορέα που περίμενε να εισπράξει τα 34,7 εκατομμύρια και τελικά πήρε μόνο 1,5). Ο κ. Χιωτάκης επανεξελέγη με τον Ν. Χαρδαλιά και μάλιστα με 12.000 σταυρούς.

– Χρήστο Παππού, Δήμαρχο Φυλής στην περίοδο Πατούλη αλλά και σήμερα, ο οποίος κατηγορείται πως ψήφιζε για να μην πάνε τα χρήματα στον ΕΟΑΝ αλλά ο δήμος του εισέπραττε 40 εκατ. ετησίως ως αντιστάθμισμα για την παρουσία της μεγαλύτερης χωματερής στην Ευρώπη.

– Ευάγγελος Μπουρνούς, πρώην δήμαρχος Ραφήνας-Πικερμίου επί τραγωδίας στο Μάτι και νυν δημοτικός σύμβουλος.

Οι παραπάνω αιρετοί παραπέμπονται για παράβαση καθήκοντος επειδή ψήφισαν τις πράξεις εκείνες μέσω των οποίων παρακρατήθηκαν τα ποσά από το τέλος ταφής. Όμως, το πόρισμα της ΕΑΔ παραπέμπει επίσης ως χειριστή της υπόθεσης τον τότε Οικονομικό Διευθυντή του ΕΔΣΝΑ, Γεωργοδημοσθένη Ζαχαρόπουλο. Ο κ. Ζαχαρόπουλος, όπως γράψαμε και σε προηγούμενο δημοσίευμα, εκτός από πρόεδρος των εργαζομένων του ΕΔΣΝΑ επί μακρά σειρά ετών, ήταν στο παρελθόν και υποψήφιος με τον Γιάννη Σγουρό.

Τα 10 σημεία-φωτιά του πορίσματος

Ο πειθαρχικός έλεγχος για την παράβαση καθήκοντος θα γίνει στους αιρετούς από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής και για τον Οικονομικό Διευθυντή από τον νυν Πρόεδρο του ΕΔΣΝΑ Χαράλαμπο Σιάτρα. Όμως η ΕΑΔ, διαβιβάζει το πόρισμα και στον Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών, «για την ποινική αξιολόγηση των διαλαμβανομένων σε αυτό». Επίσης ζητά να περιληφθεί ο ΕΔΣΝΑ «στον επόμενο προγραμματισμένο δημοσιονομικό έλεγχο της Γενικής Διεύθυνσης Δημοσιονομικών Ελέγχων του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών». Ιδού και μερικά από τα βασικά σημεία του πορίσματος της ΕΑΔ:

1) Στον προϋπολογισμό του ΕΔΣΝΑ για το 2022, εγγράφεται «συνολικό ποσό ύψους 25.625.026,28 € εκ του οποίου το ποσό των 25.620.796,00 € αντιστοιχεί στα ¾ του συνολικού ποσού του τέλος ταφής έτους 2022 (34.161.061,00 €), όπως εκτιμήθηκε ότι θα εισπραχθεί εντός του έτους 2022 σύμφωνα με τις αποδόσεις της Δ.Ε.Η. των εισφορών των δήμων – μελών του Ε.Δ.Σ.Ν.Α».

2) Τον Απρίλιο του 2022, «εγκρίθηκε ο κανονισμός τιμολόγησης του Ε.Δ.Σ.Ν.Α. έτους 2022 και το τέλος ταφής 2022 συμπεριλήφθηκε στο διαχειριστικό κόστος κατ’ εφαρμογή της παρ. 5 του άρθρου 38 του ν. 4819/2021. Η εισφορά από το εν λόγω τέλος των δήμων – μελών του για το έτος 2022 προσδιορίστηκε με την ανωτέρω απόφαση στο ποσό των 34.668.791,00 €»

3) «Το συνολικό αιτηθέν προς την Δ.Ε.Η. ποσό για παρακράτηση που αφορούσε στο τέλος ταφής έτους 2022 ανερχόταν (αθροιστικά) σε 34.177.754,00 €. Σημειώνεται ότι το εν λόγω ποσό δεν αποτυπώνονταν διακριτά στα προαναφερόμενα έγγραφα του Ε.Δ.Σ.Ν.Α. προς τη ΔΕΗ».

 

4) Μέ σειρά αποφάσεων, παρακρατήθηκαν σε τέσσερις τριμηνιαίες δόσεις, αθροιστικά, 105.487.425,66 € μέσω της Δ.Ε.Η. από τους δήμους – μέλη του Ε.Δ.Σ.Ν.Α. ενώ δεν παρακρατήθηκε το ποσό των 23.176.330,43 € (λόγω οφειλών των δήμων). Ο ΕΔΣΝΑ ζήτησε να καλυφθεί το κενό από το Υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο παρακρατά με την σειρά του τα ποσά από τις κρατικές επιχορηγήσεις στους δήμους. Το τέλος ταφής είναι μέρος των παρακρατηθέντων.

 

5) Στον προϋπολογισμό του ΕΔΣΝΑ για το 2023, εγγράφονται δύο Κωδικοί Εσόδων, με τα ποσά των 26.001.592,87 € που αντιστοιχεί στα ¾ (σύμφωνα με τις αποδόσεις της Δ.Ε.Η. των εισφορών των δήμων – μελών Ε.Δ.Σ.Ν.Α.) του συνολικού ποσού του τέλους ταφής έτους 2022, και ακόμη  8.817.197,25 € που αφορά στο τέλος ταφής του 4ου τριμήνου του 2022.

 

6) Το εισπραχθέν ποσό του τέλους ταφής για το έτος 2022 ανερχόταν σε 17.176.674,40 € έως 31 Οκτωβρίου 2022 και μέχρι το τέλος του έτους σε 25.686.133,07 €. Λαμβάνοντας υπόψη και το ποσό που κατατέθηκε το επόμενο έτος, το συνολικό ποσό τέλος ταφής για το έτος 2022 που εισπράχθηκε ανήλθε σε 34.668.789,00 €.

 

7) Από τον Φεβρουάριο του 2022, όμως, έχει ξεκινήσει ένα παιχνίδι με αναμορφώσεις στον προϋπολογισμό. Οι Κωδικοί Εξόδων που αφορούσαν τα ποσά προς απόδοση στον ΕΟΑΝ, αρχίζουν να απομειώνονται με εγγραφές που «κρίθηκαν απαραίτητες από την Διοίκηση και τις υπηρεσίες του Ε.Δ.Σ.Ν.Α. στο πλαίσιο της εύρυθμης λειτουργίας του και έγιναν βάσει των εισηγήσεων από τις αρμόδιες Διευθύνσεις». Τον Οκτώβριο του 2022, στους Κωδικούς έχουν απομείνει μόνο 100.000 ευρώ «στο πλαίσιο της εύρυθμης λειτουργίας του ΕΔΣΝΑ».

 

8) Στις αρχές του 2023, άλλοι Κωδικοί για τα τέλη ταφής «απομειώθηκαν κατά 16.334.395,00 € και 30.626.960,00 € και διαμορφώθηκαν στο ύψος των 1.000.000.00 € και 2.000.000,00 € αντίστοιχα» και στη συνέχεια μηδενίζονται. Οι αλλαγές κρίνονται «απαραίτητες από τη Διοίκηση και τις υπηρεσίες του Ε.Δ.Σ.Ν.Α. στο πλαίσιο της εύρυθμης λειτουργίας του και της αντιμετώπισης της διασποράς του Κορωνιού COVID-19»…

 

9) Στη διάρκεια  της έρευνας από την ΕΑΔ, ο Οικονομικός Διευθυντής (Αναπληρωτής Προϊστάμενος της Δ/νσης Οικονομικών Υπηρεσιών) Γ.Ζαχαρόπουλος ερωτάται για τις παραπάνω αναμορφώσεις και στην απάντησή του αναφέρει μεταξύ άλλων ότι «το επίμαχο χρονικό διάστημα ο Ε.Δ.Σ.Ν.Α. ήταν υποχρεωμένος να υλοποιήσει έργα συνολικού ύψους 334.256.088,74 €, με γνώμονα την εφαρμογή των προβλέψεων του Περιφερειακού Συμβουλίου Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕΔΣΑ) Αττικής και την επίτευξη των εθνικών και ενωσιακών στόχων για την ανακύκλωση». «Συνεπώς, συνεχίζει, έγινε προτεραιοποίηση την υποχρεώσεων του Ε.Δ.Σ.Ν.Α. ως προς την καταβολή των πάγιων και ανελαστικών δαπανών προς τρίτους και ενώ παράλληλα είχε αποσταλεί αίτημα προς τον Ε.Ο.Α.Ν. για την καταβολή του τέλους σε δόσεις. Παράλληλα, υπήρχε προσδοκία στο άμεσο μέλλον για την τόνωση των εσόδων μέσω της εισροής πόρων από το ΕΣΠΑ».

 

10) Όσο για τα πέντε μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής που παραπέμπονται, εκείνα απάντησαν στην ΕΑΔ ότι «εκτελούσαν παράλληλα/ δευτερεύοντα καθήκοντα σχέση με τα βασικά τους στον εκάστοτε Δήμο ή Περιφέρεια από όπου προέρχονταν» και ότι «ενέκριναν τις μεταφορές πιστώσεων στο πλαίσιο της νομιμότητας της διαδικασίας, καθώς όπως σημείωσαν η Οικονομική Υπηρεσία ήταν αρμόδια ως προς την σκοπιμότητα των γενόμενων ενεργειών». Δηλαδή, απλώς… ψήφιζαν.

Πηγή: datajournalists.co.uk

• Επιστημονική κοινότητα: Επικίνδυνο και αναχρονιστικό το νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας με τίτλο «Ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης» που κατατέθηκε στη Βουλή τον Ιούλιο του 2024
• Όλα για το χρήμα. Πίσω από τα «παχιά» λόγια για τον σεβασμό στα δικαιώματα των ατόμων με ψυχικές διαταραχές, κρύβεται η προσπάθεια για την ελαχιστοποίηση των κρατικών δαπανών για την ψυχική υγεία.
• Συγχώνευση προγραμμάτων. Από το 2025 ομογενοποιούνται ΚΕΘΕΑ, «18 ΑΝΩ», «ΑΡΓΩ», «ΙΑΝΟΣ», «ΔΙΑΠΛΟΥΣ» με συγχώνευση όλων των προγραμμάτων, που σημαίνει κατάργηση στεγνών προγραμμάτων και ενίσχυση της μείωσης της βλάβης με υποκατάστατα και χώρους εποπτευόμενης χρήσης.
• Αφροδίτη Ρέτζιου, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας (ΟΕΝΓΕ) και ψυχίατρος στο Θριάσιο νοσοκομείο: «Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση είναι στρατηγική κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία υλοποιείται εδώ και 30 χρόνια στη χώρα μας, με τραγικές συνέπειες για τους ασθενείς. Υπάρχει διαχρονική αδιαφορία από όλες τις κυβερνήσεις για τη συγκεκριμένη ομάδα ασθενών».
• Μαύρα Ασλάνογλου-Δοκορού, μπήκε στο πρόγραμμα του 18ΑΝΩ τον Ιούνιο του 2015, βγήκε τον Ιούνιο του 2016: «Για μένα είναι σαν να κλείνει το σπίτι μου»
• Υπό κατάρρευση το Δαφνί: Η πληρότητα των κλινών είναι στο 100% και οι κενές θέσεις σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό αγγίζουν ή και ξεπερνούν το 50%.
• Θωμάς Δημουλάς, πρόεδρο του Σωματείου Εργαζομένων στο ΨΝΑ Δαφνί: Το 2010 υπήρχαν 1.016 νοσηλευτές, σήμερα είναι μόλις 575. Είναι δυνατόν να υπάρχουν μόλις 2 νοσηλευτές για 30 και 32 ασθενείς;».
• Βαρβάρα Μουχτούρη, ψυχολόγος σε συμβουλευτικό σταθμό της Μονάδας απεξάρτησης από το αλκοόλ (ΨΝΑ): «Έχουν αυξηθεί τα αιτήματα για νοσηλεία, έρχεται περισσότερος κόσμος για βοήθεια, ενώ υπάρχει μεγάλη λίστα αναμονής. Το πρόγραμμα θα συνεχίσει, αλλά δεν ξέρουμε πως θα λειτουργήσει. Υπάρχουν πολλές παραιτήσεις λόγω του καινούργιου νομοσχεδίου».

Του Αλέξανδρου Πηγαδά

Στην Ελλάδα οι αναδιαρθρώσεις στον τομέα της ψυχικής υγείας με την ταμπέλα της «Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης» χρονολογούνται από τα μέσα της δεκαετίας του 1980. Το αποτύπωμα των αλλαγών, που εξειδίκευαν και προωθήθηκαν από όλες τις κυβερνήσεις, διέψευσε τις προσδοκίες όσων πίστεψαν στο όραμα της υπέρβασης της ιδρυματοποιημένης περίθαλψης και στη μετάβαση στην Κοινωνική-Κοινοτική Ψυχιατρική, στο γκρέμισμα των τειχών του ασύλου και σε μια διαφορετική συνολική προσέγγιση του ψυχικά πάσχοντα. Γρήγορα αποδείχτηκε ότι πίσω από τα «παχιά» λόγια για την ανάγκη μετατόπισης του κέντρου βάρους από την «ιδρυματική» στην «κοινοτική φροντίδα», την καταπολέμηση του στίγματος, τον σεβασμό στα δικαιώματα των ατόμων με ψυχικές διαταραχές, κρύβεται η προσπάθεια για την ελαχιστοποίηση των κρατικών δαπανών για την ψυχική υγεία.

Όλο και μεγαλύτερο μέρος των αναγκών των ψυχικά ασθενών αποτελεί πεδίο επιχειρηματικής δράσης από ιδιώτες και ΜΚΟ, ενώ παρατηρείται και η μετακύλιση της ευθύνης της φροντίδας στις οικογένειες και στις λεγόμενες «άτυπες» μορφές υπηρεσιών. Η ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα διευκολύνθηκε με σειρά νομοθετικών ρυθμίσεων που, την ίδια περίοδο που με πρόσχημα την κατάργηση της ιδρυματικής περίθαλψης έκλειναν δημόσιες ψυχιατρικές κλινικές, ανέπτυσσαν και επέκτειναν τις ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές.

Σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), η δαπάνη για τα ιδιωτικά νοσοκομεία μεταξύ 2009 και 2011 παρουσίασε αύξηση από τα 1.98 δισ. ευρώ σε 2.53 δισ. ευρώ. Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ψυχική Υγεία 2022-2030 με τους 10 Άξονες παρέμβασής του, το οποίο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και τα ΕΣΠΑ, προάγει τη σχεδόν εξ ολοκλήρου ανάθεση όχι μόνο των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, αλλά και πάνω από το 50% της στέγασης σε ΑΜΚΕ, ΜΚΟ και ΝΠΙΔ (Μονάδες έγκαιρης παρέμβασης στη ψύχωση, εκτίμηση και μεταφορά ασθενών για ακούσια νοσηλεία κ.α.).

Έτσι, τον Ιούλιο του 2024 κατατέθηκε στη Βουλή ένα νομοσχέδιο, που από την πρώτη στιγμή της δημοσίευσής του κρίθηκε από τη συντριπτική πλειοψηφία της επιστημονικής κοινότητας και της κοινωνίας ως επικίνδυνο και αναχρονιστικό. Ο λόγος για το ν/σ του υπουργείου Υγείας με τίτλο «Ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης».

Και παρότι με τον όρο «ψυχιατρική μεταρρύθμιση» νοείται η μετάβαση από την ασυλική τύπου περίθαλψη στην κοινοτική φροντίδα, με στόχο την αποϊδρυματοποίηση των θεραπευόμενων, το μόνο κοινό που έχει η εν λόγω φιλοσοφία με το παρόν νομοσχέδιο είναι ο τίτλος. Επί της ουσίας, επιδιώκεται το ακριβώς αντίθετο, αφού απειλείται η υγεία χιλιάδων ψυχιατρικά ασθενών και εξαρτημένων ατόμων της χώρας, μαζί και το μέλλον των αντίστοιχων δομών.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, το σχέδιο νόμου «καλείται να ολοκληρώσει την ψυχιατρική μεταρρύθμιση στην χώρα μας, η οποία ξεκίνησε με τον ν. 2716/1999», και «παραμένει έκτοτε σε εκκρεμότητα», τον νόμο δηλαδή που έβαλε τις βάσεις για να συρρικνωθούν οι κρατικές δομές και να αποποιηθεί το κράτος κάθε ευθύνη, στο όνομα της «αποασυλοποίησης».

Καταργούνται τα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία και τα στεγνά προγράμματα

Με το παραπάνω νομοσχέδιο που έχει γίνει ήδη νόμος του κράτους, τα εναπομείναντα Ειδικά Ψυχιατρικά Νοσοκομεία και οι ψυχιατρικές κλινικές των Γενικών και Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων της χώρας εντάσσονται σε ένα ενιαίο και καθολικό δίκτυο συνεργαζόμενων δομών, μονάδων και υπηρεσιών, το Εθνικό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (Ε.Δ.Υ.Ψ.Υ.), την ώρα που από 1/1/2025 καταργείται το Δαφνί (δεν κλείνει το νοσοκομείο, καταργείται ο οργανισμός) και το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης.

Επιπλέον, κλείνουν τα Κέντρα Πρόληψης αφού δεν διασφαλίζεται μετά το 2027 η λειτουργία τους και δεν γίνεται καμία αναφορά στο σχέδιο νόµου για το μέλλον των εργαζομένων σε αυτά. Μπαίνει λουκέτο στο ΚΕΘΕΑ, στο «18 ΑΝΩ», στο «ΑΡΓΩ», στο «ΙΑΝΟΣ», στο «ΔΙΑΠΛΟΥΣ», σε δημόσια και δωρεάν «στεγνά» θεραπευτικά προγράμματα που έχουν αφήσει το δικό τους αποτύπωμα στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των εξαρτήσεων.

Αυτό σημαίνει αυτομάτως ότι προχωράμε σε μια συρρίκνωση υπηρεσιών τόσο ως προς τους ωφελούμενους όσο και προς τους εργαζόμενους. Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί εν έτη 2024 στα ψυχιατρικά νοσοκομεία της χώρας είναι ότι ούτε καρδιογράφημα δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί στο μεγαλύτερο ειδικό ψυχιατρικό νοσοκομείο των Βαλκανίων. Το Δαφνί είναι χωρίς καρδιολόγο από τις 29 Οκτωβρίου με τους εργαζόμενους να μην μπορούν να περιθάλψουν όπως αρμόζει τους ασθενείς που χρειάζονται καρδιολογική φροντίδα.

Αποκαλυπτικά στοιχεία

Σήμερα στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας, λειτουργούν συνολικά 3 Ψυχιατρικά Νοσοκομεία (από 11 το 2009), 41 Ψυχιατρικά και 7 Παιδοψυχιατρικά Τμήματα Γενικών Νοσοκομείων (αρκετά από αυτά στα χαρτιά), 24 Κέντρα Ψυχικής Υγείας, 22 Κοινοτικά Κέντρα Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων, 30 Κινητές Μονάδες, 88 Κέντρα Ημέρας, 30 Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης, 501 Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και 39 Ιδιωτικές Ψυχιατρικές Κλινικές, με το 64% αυτών να είναι συγκεντρωμένες σε Αττική, Θεσσαλονίκη και Λάρισα.

Την περίοδο 2009-2018 ο ιδιωτικός Ψυχιατρικός Τομέας ενισχύθηκε κατά πολύ σε κλίνες έναντι του Δημοσίου. Ενδεικτικά, το 2007 στη χώρα λειτουργούσαν 53.888 κλίνες, εκ των οποίων 37.574 στο Δημόσιο, 1.607 σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου (μη κερδοσκοπικά) και 14.707 σε ιδιωτικά θεραπευτήρια. Το 2015, σε σύνολο 45.945 κλινών, οι 29.856 αφορούν δημόσια ιδρύματα και οι 15.208 ιδιωτικά. Παρατηρείται λοιπόν μια αύξηση των κλινών του ιδιωτικού τομέα ως ποσοστό επί του συνόλου, από 27,3% σε 33,1% το 2015. Το 2018, σε σύνολο 7.062 κλινών, οι κλίνες σε δημόσια θεραπευτήρια ήταν 1.356 έναντι 5.706 σε ιδιωτικά*.

Διαχρονική αδιαφορία

Η πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας (ΟΕΝΓΕ) και ψυχίατρος στο Θριάσιο νοσοκομείο, Αφροδίτη Ρέτζιου τονίζει πως «η ψυχιατρική μεταρρύθμιση είναι στρατηγική κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία υλοποιείται εδώ και 30 χρόνια στη χώρα μας, με τραγικές συνέπειες όσον αφορά τους ασθενείς. Υπάρχει διαχρονική αδιαφορία από όλες τις κυβερνήσεις για τη συγκεκριμένη ομάδα ασθενών, καθώς έκλεισαν δημόσια ψυχιατρικά νοσοκομεία, με αποτέλεσμα να κλείσουν και να χαθούν εκατοντάδες κλίνες. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν περίπου 4.700 ιδιωτικές ψυχιατρικές κλίνες έναντι μόλις 900 δημόσιων του ΕΣΥ στην Αττική».

Η πρόεδρος των Νοσοκομειακών Γιατρών αναφέρει πως η συγκεκριμένη κατάσταση οδηγεί στο φαινόμενο της «περιστρεφόμενης πόρτας» όπου ασθενείς μπαινο-βγαίνουν στις ψυχιατρικές κλινικές, καθώς δεν υπάρχει η αναγκαία ανάπτυξη των δομών της κοινότητας έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η ομαλή ένταξή τους σε αυτήν. Ακριβώς ίδια είναι και η κατάσταση στα κέντρα ψυχικής υγείας που υπάρχουν ανά την Ελλάδα.

 

Τα λεφτά σε ΜΚΟ και ιδιώτες

Παράλληλα, η κ. Ρέτζιου σημειώνει πως τον πακτωλό χρημάτων που θα πάρει η κυβέρνηση από το Ταμείο Ανάκαμψης για την ενίσχυση της προσβασιμότητας του πληθυσμού σε Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας, θα τον διαθέσει σε ΜΚΟ και ιδιώτες, οι οποίοι θα παρέχουν υποτυπώδεις υπηρεσίες με ημερομηνία λήξης. Αντίθετα, «τα συγκεκριμένα χρήματα θα έπρεπε να δοθούν σε προσλήψεις μόνιμου προσωπικού, ανάπτυξη κέντρων ψυχικής υγείας, καθώς και δομών», προσθέτει.

Επίσης, μπαίνει στο στόχαστρο και η δωρεάν πρόληψη και η απεξάρτηση από ναρκωτικές ουσίες, αλκοόλ και τζόγο, καταργώντας τους εγκεκριμένους φορείς πρόληψης και θεραπείας, πολλοί εκ των οποίων εντάσσονται στο δημόσιο σύστημα Υγείας (ΚΕΘΕΑ, 18 ΑΝΩ, ΙΑΝΟΣ, Διάπλους κ.λπ.) και συνενώνονται σε έναν Οργανισμό, τον Ε.Ο.Π.Α.Ε. (Εθνικός Οργανισμός για την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση των Εξαρτήσεων), ο οποίος θα είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου και θα λειτουργεί με όρους οικονομικής αυτοτέλειας.

«Δυστυχώς έχουμε εμπειρία από τα προηγούμενα προγράμματα τα οποία μόλις έληξαν δεν υπήρξε κάποια συνέχεια και στήριξη από τον κρατικό προϋπολογισμό. Έκλεισαν οι δομές και οι ασθενείς οδηγήθηκαν στις πύλες των δημόσιων ψυχιατρικών νοσοκομείων. Η εμπειρία μας έρχεται και από άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου οι ασθενείς καταλήγουν άστεγοι, στις φυλακές ή στην αφάνεια. Μπαίνουμε δηλαδή στη λογική της μείωσης της βλάβης και στερούν από τους εξαρτημένους τη δυνατότητα να δώσουν τη μάχη για να ζήσουν μια ζωή χωρίς ουσίες», σημειώνει.

Σχετικά με τη λεγόμενη ψυχιατρική μεταρρύθμιση που πραγματοποιήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1990, απαντά πως ανέκαθεν το κράτος ήταν απών, καθώς «οι εξειδικευμένες υπηρεσίες ψυχικής υγείας κοστίζουν, ενώ ο νόμος της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης που είχε ψηφιστεί τότε, τονίζει πως δεν θα πρέπει να αναπτυχθούν νέες δομές στο δημόσιο σύστημα υγείας και θα πρέπει να υπάρξει μια συνύπαρξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Φυσικά, όπως έχει δείξει η ιστορία υπήρξε μόνο συρρίκνωση και υποβάθμιση του δημόσιου τομέα, προς όφελος του ιδιωτικού», καταλήγει.

Τεράστιες οι ελλείψεις

Μιλώντας για τις ελλείψεις στον τομέα της ψυχικής υγείας, τόνισε ότι το πρόβλημα είναι ακόμη πιο οξυμένο σε σχέση με την κατάσταση στο ΕΣΥ, καθώς μιλάμε για έναν παραμελημένο τομέα. Για το κράτος οι ψυχιατρικοί ασθενείς κοστίζουν και δεν θεωρούνταν μέχρι και πριν από λίγα χρόνια «εκμεταλλεύσιμοι». Δηλαδή δεν μπορούσαν να βγουν στην αγορά εργασίας και να συμμετέχουν στην παραγωγή. Οπότε οι ελλείψεις είναι τεράστιες, κυρίως σε νοσηλευτικό προσωπικό, ενώ παράδειγμα της κατάστασης που επικρατεί στον χώρο είναι ότι στο Θριάσιο δεν υπάρχουν εργοθεραπευτές, δεν υπάρχει κέντρο ψυχικής υγείας στην περιοχή, καθώς και ούτε και δομές αποκατάστασης.

 «Είναι σαν να κλείνει το σπίτι μου»

Η Μαύρα Ασλάνογλου-Δοκορού, τρανς, που ανήκει στην ΛΟΑΤΚΙ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ, μπήκε στο πρόγραμμα του 18ΑΝΩ τον Ιούνιο του 2015, βγήκε τον Ιούνιο του 2016 και όπως λέει η ίδια κατάφερε να θεραπευτεί μέσα από τη συλλογική δουλειά που γίνεται, καθώς παραμένει καθαρή από το αλκοόλ σχεδόν 9,5 χρόνια.

Η ίδια μάλιστα αναρωτιέται πώς γίνεται να καταργείται ένα τόσο αποτελεσματικό πρόγραμμα που φέρνει αποτελέσματα στην κοινότητα, καθώς όπως λέει «δημιούργησα σχέσεις με την ομάδα, έμαθα τη συνέπεια, την υπευθυνότητα, ανέπτυξα τις δεξιότητές μου και έμαθα να λειτουργώ αλλιώς. Γιατί να αλλάξουν όλα αυτά;».

«Για μένα είναι σαν να κλείνει το σπίτι μου, ήδη υπάρχουν θεραπευτές που λένε στους ασθενείς ότι μπορεί να μην υπάρχουμε σε λίγο καιρό, είναι τραγικό όλο αυτό που συμβαίνει. Η ψυχική υγεία είναι κοινωνικό αγαθό, ενώ είναι τόσο αντιφατικό να πειράζεις κάτι που λειτουργεί τόσο καλά», αναφέρει.

Επιπλέον, μιλά για τον σπουδαίο ρόλο των θεραπευτών που ξεπερνούν τον εαυτό τους σε καθημερινή βάση για να υπάρχουν αυτά τα αποτελέσματα, ενώ ασχολήθηκαν μαζί της σαν να ήταν οικογένεια. Τέλος, τονίζει πως υπήρχαν φορές όπου τις ελλείψεις των υλικών τις κάλυπταν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι του προγράμματος, την ώρα που υπάρχει μεγάλο «μούδιασμα» των ασθενών για το επερχόμενο κλείσιμο.

Υπό κατάρρευση το Δαφνί

Παράλληλα, η κατάσταση που επικρατεί στο Δαφνί είναι δραματική. Πρόκειται για ένα ψυχιατρικό νοσοκομείο που δέχεται καθημερινά ασθενείς από όλη την Ελλάδα, η πληρότητα των κλινών είναι στο 100% και οι κενές θέσεις σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό αγγίζουν ή και ξεπερνούν το 50%!

Σύμφωνα τα στοιχεία που έφερε στο φως της δημοσιότητας ο Σύλλογος Εργαζομένων του νοσοκομείου το 2019 η κατάσταση ήταν η εξής:

Στο ίδιο μήκος κύματος είναι και οι αναφορές από τον Θωμά Δημουλά, πρόεδρο του Σωματείου Εργαζομένων στο ΨΝΑ Δαφνί, ο οποίος καταγγέλλει πως πριν την οικονομική κρίση και συγκεκριμένα το 2010 υπήρχαν 1.016 νοσηλευτές, ενώ τώρα είναι μόλις 575. Ταυτόχρονα, διαψεύδει τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης για προσλήψεις στη δημόσια υγεία λέγοντας χαρακτηριστικά πως από το 2020 έχουν γίνει μόλις… 7, με αποτέλεσμα το προσωπικό να ανακυκλώνεται. Όπως λέει χαρακτηριστικά «ο μέσος όρος του προσωπικού ξεπερνά τα 50 έτη, καθώς οι περισσότεροι από εμάς βρισκόμαστε στον χώρο πάνω από 20 χρόνια, ενώ προσλήψεις γίνονται με το σταγονόμετρο. Υπάρχει νέος κόσμος που θέλει να δουλέψει, αλλά δεν μπορεί, καθώς δεν γίνονται προκηρύξεις. Εννοείται πως υπάρχουν τεράστιες ανάγκες στο νοσοκομείο, μιλάμε για το μεγαλύτερο ψυχιατρικό νοσοκομείο των Βαλκανίων. Δεχόμαστε ασθενείς από όλη την Ελλάδα και αναγκαζόμαστε πολλές φορές να δουλέψουμε διπλοβάρδιες για να καλύψουμε τις ανάγκες. Είναι δεδομένο ότι μας χρωστούν ρεπό, άδειες και χρήματα, αλλά αυτά για την κυβέρνηση είναι ψιλά γράμματα».

Όπως συνεχίζει ο ίδιος, το 2023 πραγματοποιήθηκαν 4.472 εισαγωγές από όλη την Ελλάδα, εκ των οποίων το 16% ήταν από άλλες περιφέρειες, ενώ συνολικά το νοσοκομείο επισκέφθηκαν πάνω από 85.000 άνθρωποι. Επιπλέον, τα τακτικά εξωτερικά ιατρεία επισκέφτηκαν 16.000 άνθρωποι, ενώ πραγματοποιήθηκαν 23.136 ατομικές συνεδρίες. Τον τεράστιο αυτό όγκο περιστατικών αντιμετώπισαν μόνο 46 ψυχίατροι και 65 ειδικευόμενοι.

Το 68% των εισαγωγών είναι ακούσιες νοσηλείες (η χωρίς τη συγκατάθεση του ασθενή εισαγωγή και παραμονή του για θεραπεία, σε κατάλληλη Μονάδα Ψυχικής Υγείας) και το 6% προέρχεται από τις Περιφέρειες. Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο το 13,8% από τους ασθενείς αυτής της κατηγορίας που εξέρχονται του νοσοκομείου παραπέμπονται σε Δομές Κοινοτικής Ψυχιατρικής, ενώ χωρίς καν πρόταση παραπομπής παραμένει το 32,2%.

Ανειδίκευτο προσωπικό

Σύμφωνα με τον κ. Δημουλά, η κατάσταση στο Δαφνί είναι εδώ και χρόνια τραγική, καθώς όπως λέει κινδυνεύουμε και εμείς οι ίδιοι με την υποστελέχωση του νοσοκομείου. «Είναι δυνατόν να υπάρχουν μόλις 2 νοσηλευτές για 30 και 32 ασθενείς;». «Υπάρχουν εργαζόμενοι στο νοσοκομείο που δουλεύουν με 3μηνες συμβάσεις, με μερική απασχόληση, ακόμη και άτομα από το Πρόγραμμα 55-67 που προσφέρει θέσεις πλήρους απασχόλησης για ανέργους αυτής της ηλικίας. Πόσο άραγε είναι εφικτό να στηρίζεται ένα νοσοκομείο σε προσωπικό ανειδίκευτο, καθώς ένας άνθρωπος που έρχεται σε αυτή την ηλικία και δεν έχει την εμπειρία της δουλειάς, πώς θα την μάθει σε λίγες ημέρες; Να σημειωθεί επίσης ότι μιλάμε για προγράμματα με ημερομηνία λήξης, άρα και αυτοί οι άνθρωποι κάποια στιγμή θα σταματήσουν, άρα και πάλι το νοσοκομείο μένει ανοχύρωτο», σημειώνει.

Η λογική της κυβέρνησης είναι η μείωση της «βλάβης»

Σχετικά με το νομοσχέδιο της ψυχικής υγείας, ανέφερε πως η κυβέρνηση εντάσσει τα νοσοκομεία (Δαφνί και ψυχιατρικό νοσοκομείο Θεσσαλονίκης) μαζί με τα κέντρα ψυχικής υγείας και τα κέντρα απεξάρτησης, σε ένα δίκτυο, όπου οι ΜΚΟ, οι αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες και οι ιδιώτες θα μπουν στο παιχνίδι του κέρδους που έχει ο χώρος της ψυχικής Υγείας. Έφερε ως παράδειγμα μία ΜΚΟ στη Νέα Ιωνία, που έκλεισε ύστερα από ένα χρόνο λειτουργίας, γιατί τελείωσαν τα λεφτά που έπαιρνε από το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ έχει κλείσει και η ψυχιατρική κλινική «Κασταλία». Οι τρόφιμοι και από τα δύο ψυχιατρεία μεταφέρθηκαν στο Δαφνί και το Δρομοκαΐτειο, επισήμανε, υπογραμμίζοντας τις επιπτώσεις στους ασθενείς αλλά και στις οικογένειές τους από τη δράση των ιδιωτών.

Η λογική της κυβέρνησης είναι η μείωση της «βλάβης» και όχι η ολοκληρωτική θεραπεία του εξαρτημένου ατόμου. Τα κλειστά προγράμματα (18 Άνω, εξαρτημένη γυναίκα, σωματική αποτοξίνωση, μονάδα απεξάρτησης αλκοολικών, απεξάρτηση από τον τζόγο) που λαμβάνουν χώρα στο Δαφνί είναι όλα στεγνά, κρατάνε 2 χρόνια και δεν χρησιμοποιούνται υποκατάστατα. Σκοπός τους είναι ο ασθενής να θεραπευτεί πλήρως και για να γίνει αυτό χρειάζεται συνεχή εποπτεία. Οι νοσηλευόμενοι και οι ασθενείς χτίζουν μεταξύ τους σχέσεις εμπιστοσύνης. Κάτι που ανατρέπει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, καθώς δίνει τη δυνατότητα στον Ε.Ο.Π.Α.Ε. (Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων) να μεταφέρει τους εργαζόμενους σε άλλη μονάδα, ανάλογα με τις ανάγκες που υπάρχουν.

 

Προωθείται η μεταφορά εργαζομένων

Συγκεκριμένα, στην παρ. 2β του άρθρου 30 περιγράφεται: «Το προσωπικό που υπηρετεί, κατά τη δημοσίευση του παρόντος, με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου και ορισμένου χρόνου στις θεραπευτικές μονάδες, τμήματα και προγράμματα της παρ. 1 του άρθρου 29 δύναται να μεταφερθεί, με ταυτόχρονη μεταφορά της θέσης του στην περίπτωση του προσωπικού με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου και έως τη λήξη της σύμβασής του στην περίπτωση του προσωπικού με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου, στον Ε.Ο.Π.Α.Ε. μετά από αίτησή του, που υποβάλλεται εντός δύο (2) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος προς την αρμόδια Διεύθυνση της οικείας Δ.Υ.ΠΕ. Για τη μεταφορά εκδίδονται σχετικές διαπιστωτικές πράξεις του Προέδρου του Ε.Ο.Π.Α.Ε., οι οποίες ισχύουν από την 1η.1.2025 για όλες τις έννομες συνέπειες».

 

Βάσει αυτού, οι εργαζόμενοι με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου και ορισμένου χρόνου στις θεραπευτικές μονάδες, τμήματα και προγράμματα της παρ. 1 του άρθρου 29 (“18ΑΝΩ”, “Ιανός”, “Μέθεξις”, “Αργώ”, “Διάπλους”) δεν έχουν καμία άλλη επιλογή, όπως προβλέπεται στην παρ. 2α του άρθρου 30 για τους μόνιμους υπαλλήλους των ίδιων θεραπευτικών μονάδων και τμημάτων, πέραν του να μεταβούν έπειτα από αίτησή τους στον Ε.Ο.Π.Α.Ε.. Αίτηση, που αν δεν υποβάλλουν βάσει νόμου χάνουν τις θέσεις εργασίας τους. Ωστόσο, στις 19/9/2024, εκδόθηκε πληροφοριακού τύπου έγγραφο από το Υπουργείο Υγείας και υπεγράφη από τον Υφυπουργό κ. Θεμιστοκλέους, το οποίο δόθηκε στους εργαζόμενους στις 26/9/2024 (4 μέρες πριν τη λήξη της αρχικής προθεσμίας καταβολής αιτήσεων, η οποία τελικά πήρε παράταση για 1/11/2024) που ανέφερε ότι οι εργαζόμενοι αυτοί αν δεν υποβάλλουν αίτηση στον Ε.Ο.Π.Α.Ε. μεταφέρονται στις οικείες ΥΠΕ. Έγγραφο, το οποίο μόνο πληροφοριακό χαρακτήρα έχει και σε καμία περίπτωση δεν υπερισχύει του Ν. 5129/24, γεγονός το οποίο έχει προκαλέσει ανησυχία στους εκατοντάδες εργαζόμενους των φορέων που υπάγονται σε αυτό το εργασιακό καθεστώς.

 

Τραγική υποστελέχωση στο ΤΕΠ

Τη δική του οπτική για την κατάσταση που επικρατεί στο Δαφνί, μεταφέρει και εργαζόμενος-νοσηλευτής στο ΤΕΠ (Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών). Τονίζει ότι μέχρι το 2020 καταγράφαμε μεγάλα νούμερα προελεύσεων και εισαγωγών, αλλά με την πανδημία τα πράγματα περιορίστηκαν, καθώς λόγω των αυστηρών μέτρων, ο κόσμος δεν ερχόταν τόσο εύκολα. Παράλληλα, εστιάζει στο γεγονός ότι το 90% της απασχόλησής του είναι διοικητική δουλειά, την οποία κάνει μόλις 1 άτομο, λόγω των μεγάλων ελλείψεων. Χαρακτηριστικά αναφέρει πως «κάνουμε όλοι τα πάντα, ενώ δεν έχουμε καμία στήριξη από τη διοίκηση». Όσον αφορά τα περιστατικά σημειώνει πως «πλέον είναι πιο περίπλοκα, ενώ μετά την πανδημία άρχισε να έρχεται και πολύς νέος κόσμος με ψυχώσεις, κάτι που είναι το πιο ανησυχητικό». Για την υποστελέχωση του νοσοκομείου ανέφερε πως υπάρχουν τεράστιες ελλείψεις. Είναι χαρακτηριστικό πως στο ΤΕΠ δουλεύουν 10 άτομα, λειτουργικοί είναι οι 7, ενώ θα έπρεπε να δουλεύουν 20.

 

Οι μόνιμοι είμαστε… μειονότητα, από τον Covid-19 και μετά δουλεύουμε με επικουρικούς και εργαζόμενους από προγράμματα του ΟΑΕΔ. Έχουμε εξαντλητικά ωράρια, το καλοκαίρι του 2023, δουλεύαμε 8 στα 7, δηλαδή 8 βάρδιες σε 7 ημέρες, κανονικά είναι 5 βάρδιες την εβδομάδα, μετά τα μνημόνια είχαμε εξαιρεθεί από τις προσλήψεις. Έχουμε να δούμε μόνιμο προσωπικό πάνω από 10 χρόνια

 

Έχει να γίνει μόνιμη πρόσληψη από το 2006

Ο Βαγγέλης Πουλής, ψυχολόγος στη μονάδα απεξάρτησης από το αλκοόλ, 18ΑΝΩ, στο ΔΑΦΝΙ, αναφέρει πως το πρόγραμμα που είναι ενταγμένο στο ΕΣΥ, περνάει σε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, τη στιγμή που το Διοικητικό Συμβούλιο θα είναι διορισμένο από την κυβέρνηση.

Μιλώντας για τη νέα συνθήκη που θα επικρατήσει, τονίζει ότι χάνεται η αυτοτέλεια του προγράμματος, προωθείται η υποκατάσταση, ενώ ο ΟΚΑΝΑ που προωθεί τα υποκατάστατα, θα ηγηθεί του προγράμματος.

 

Ο κ. Πουλής αναφέρει πως «από τους 45 ψυχολόγους που υπάρχουν τώρα στο πρόγραμμα, μόλις 5 ή 6 θα ακολουθήσουν, ενώ οι υπόλοιποι θα παραμείνουν στο δίκτυο. Δηλαδή, θα καλύπτουν τις εκάστοτε ανάγκες, όπου αυτές και αν είναι, είτε στην Αττική, είτε στη Ρόδο, είτε όπου σε στέλνουν κάθε φορά».

«Από 1/1/2025 το ΔΑΦΝΙ καταργείται, δεν υπάρχει κάποιο οργανόγραμμα για την επόμενη μέρα, δεν ξέρουμε που θα δουλεύει ο καθένας, ποιες θα είναι οι συνθήκες, οι μισθοί, τίποτα. Σκεφτείτε ότι τώρα ξεκίνησα μια θεραπευτική ομάδα για 2 χρόνια, αλλά τον Ιανουάριο δεν ξέρω πού θα είμαι. Ανάγκασαν τους γιατρούς να διαλέξουν αν θα δουλεύουν στον ΕΟΠΑΕ ή αν αυτοδικαίως θα μεταφέρονται στην ΥΠΕ (Υγειονομική Περιφέρεια). Νοσηλευτές και ειδικοί θεραπευτές αναγκάστηκαν να μείνουν στον ΕΟΠΑΕ γιατί αλλιώς θα έμεναν χωρίς δουλειά…», υπογραμμίζει.

Παράλληλα, εστιάζει στο γεγονός ότι ο ΕΟΠΑΕ διαθέτει ελάχιστο προσωπικό, την ώρα που τον εξισώνουν με τις ιδιωτικές κλινικές απεξάρτησης. Φυσικά όπως είπε «μιλάμε για ευέλικτες σχέσεις εργασίας, προσλήψεις με μπλοκάκι, ενώ στο 18ΑΝΩ δουλεύουμε με κάτω από το 50% του προσωπικού. Δουλεύουν 8 νοσηλευτές, αντί για 20, την ώρα που η τελευταία πρόσληψη έγινε το 2006, όπου ήμουν εγώ ο τελευταίος εργαζόμενος χωρίς ελαστική σχέση εργασίας».

Μεγάλη λίστα αναμονής στην απεξάρτηση

Στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκονται και οι δηλώσεις της Βαρβάρας Μουχτούρη, ψυχολόγου σε συμβουλευτικό σταθμό της Μονάδας απεξάρτησης από το αλκοόλ, μονάδα που ανήκει στον οργανισμό του ΨΝΑ.
Όπως αναφέρει και η ίδια, «έχουν αυξηθεί τα αιτήματα για νοσηλεία, έρχεται περισσότερος κόσμος για βοήθεια, ενώ υπάρχει μεγάλη λίστα αναμονής. Το πρόγραμμα θα συνεχίσει, αλλά δεν ξέρουμε πως θα λειτουργήσει. Υπάρχουν πολλές παραιτήσεις λόγω του καινούργιου νομοσχεδίου. Επικρατεί ανασφάλεια ανάμεσα στους εργαζόμενους, θα υπάρχει συγχώνευση προγραμμάτων και δεν ξέρουμε ποιος θα επιλέγει που θα πάει ο κάθε άνθρωπος. Η κυβέρνηση ενθαρρύνει την ιδιωτική πρωτοβουλία στην απεξάρτηση, το κλειστό πρόγραμμα κοστίζει, αλλά είναι αποτελεσματικό».

 

Είναι φανερό ότι η πολιτική της κυβέρνησης δεν προωθεί την πρόληψη, ούτε τη θεραπεία, ούτε την κοινωνική επανένταξη. Το νομοσχέδιο αυτό προστίθεται σε όλους τους προηγούμενους νόμους, με τους οποίους καταργείται ουσιαστικά η δημόσια υγεία προς όφελος των επιχειρηματιών ιδιωτικής υγείας, που κερδοσκοπούν και εκμεταλλεύονται τον ανθρώπινο πόνο.

Παράλληλα, αλλάζει τελείως ο χάρτης στο πεδίο της πρόληψης και της αντιμετώπισης των εξαρτήσεων, καθώς καταργούνται τα στεγνά προγράμματα, δίνεται χτύπημα στη δημόσια και δωρεάν απεξάρτηση, συνεχίζεται η υποστελέχωση και η υποχρηματοδότηση, υποβαθμίζονται η πρόληψη και η ενημέρωση με προσανατολισμό στην ολοκληρωμένη ψυχοκοινωνική προσέγγιση με βάση τις ανάγκες της κοινότητας, ενώ δίνεται από τη μία, χτύπημα στις εργασιακές σχέσεις και στο συνεχές της θεραπείας (πρόληψη-θεραπεία-επανένταξη) και από την άλλη, η δυνατότητα για περαιτέρω διείσδυση των ΜΚΟ στον χώρο της απεξάρτησης.

Την ώρα μάλιστα που η κατάσταση στις ψυχιατρικές κλινικές γίνεται όλο και πιο επισφαλής για τους ασθενείς και το προσωπικό, οι ασυλικές συνθήκες εξαιτίας των τραγικών ελλείψεων σε υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης στην κοινότητα, αλλά και σε επανενταξιακό επίπεδο γιγαντώνονται, τη στιγμή που οξύνονται τα κοινωνικά και οικονομικά αδιέξοδα και αυξάνονται οι ανάγκες για ψυχολογική υποστήριξη και πρόληψη-απεξάρτηση, αυτός ο νόμος ήρθε να δώσει τη χαριστική βολή.

 

*Άτλαντας Υγείας του υπουργείου Υγείας (Υποδομές Υγείας – προσπέλαση Φλεβάρης 2022)

Πηγή: datajournalists.co.uk

• Τι απαντά για τη σύμβαση 717, για το σύστημα ραδιοεπικοινωνίας GSM-R, για την παράλειψη περιορισμού της ταχύτητας των αμαξοστοιχιών αλλά και  για τον ορισμό δύο σταθμαρχών αντί ενός κατά τη νυχτερινή βάρδια στον Σ.Σ. Λάρισας.
• Μπαλάκι οι ευθύνες σε ΟΣΕ και υπουργείο Μεταφορών  

Της Ελένης Καρανικόλα Κοντορούση

Στοιχεία για τα συστήματα ασφαλείας του σιδηροδρόμου αλλά και απαντήσεις για τις φερόμενες ευθύνες της προέδρου της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ), Ιωάννας Τσιαπαρίκου, προκύπτουν από την απολογία της στον εφέτη ανακριτή ως μιας εκ των 41 κατηγορουμένων στην υπόθεση των Τεμπών, την οποία δημοσιεύουν σήμερα οι Data Journalists.

Ακόμη, μέσω του απολογητικού υπομνήματος αποκαλύπτεται μία πολύ σημαντική εξέλιξη, αυτή της εκ νέου απόρριψης των εθνικών κανόνων από τον ευρωπαϊκό οργανισμό σιδηροδρόμων (ERA). Yπενθυμίζεται πως η κ. Τσιαπαρίκου βαρύνεται με την κατηγορία για το κακούργημα της διατάραξης της ασφάλειας των συγκοινωνιών και για τα πλημμελήματα της ανθρωποκτονίας, της βαριάς σωματικής βλάβης και ελαφράς σωματικής βλάβης από αμέλεια κατά συρροή.

Μετά την απολογία της τις προηγούμενες ημέρες αφέθηκε ελεύθερη, ενώ οι δικαστικές αρχές της επέβαλαν περιοριστικούς όρους. Εν ολίγοις κατά την απολογία της η πρόεδρος της ΡΑΣ, Ιωάννα Τσιαπαρίκου -η οποία είναι η μόνη από τη συγκεκριμένη αρχή που αντιμετωπίζει κατηγορίες και η μόνη που κλήθηκε από τον ανακριτή (κάτι αντίστοιχο δεν έχει συμβεί με άλλους εμπλεκόμενους φορείς)- αρνείται οποιαδήποτε εμπλοκή με το βαρύ κατηγορητήριο που έχει σχηματιστεί σε βάρος της.

Σύμφωνα πάντα με τα όσα ισχυρίστηκε η Ι. Τσιαπαρίκου, δεν προκύπτει πως η ΡΑΣ είναι πραγματικά υπεύθυνη για να παίρνει ουσιαστικές αποφάσεις, όπως ποια έργα και ποιες συμβάσεις θα υλοποιηθούν, σε ποιες θα δοθεί προτεραιότητα αλλά και πώς αυτές θα χρηματοδοτηθούν. Στο ίδιο πλαίσιο, στο απολογητικό της υπόμνημα αρνείται κάθε κατηγορία και παραθέτοντας εδάφια της ισχύουσας νομοθεσίας, μεταξύ άλλων επισημαίνει πως η ΡΑΣ είναι μία ανεξάρτητη διοικητική αρχή που ως επί το πλείστον έχει εποπτικό ρόλο ως εθνική αρχή ασφάλειας. «Η ΡΑΣ ασκεί επί της ουσίας εποπτεία, σε ανώτερο επίπεδο, επί των διαδικασιών που περιλαμβάνονται στα συστήματα διαχείρισης ασφάλειας του διαχειριστή υποδομής και των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων» αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Τα σκέλη του κατηγορητηρίου και οι εξηγήσεις

Πάντως, το κατηγορητήριο που βαραίνει την Ι. Τσιαπαρίκου αναφέρεται σε συγκεκριμένα συστήματα και μέτρα ασφαλείας τα οποία κατά την έλευση του δυστυχήματος δεν βρίσκονταν σε λειτουργία. Πρόκειται για την σηματοδότηση, την τηλεδιοίκηση, το σύστημα GSM-R και άλλα μέτρα, όπως η μείωση της ταχύτητας με την οποία κινούνταν τα τρένα, ο ορισμός δύο σταθμαρχών κατά τη νυχτερινή βάρδια και τέλος η θέσπιση νέου εθνικού κανόνα.

• -Για τη σηματοδότηση και την τηλεδιοίκηση, υποστήριξε στην απολογία της πως η μη λειτουργία τους υφίστατο πριν η ίδια αναλάβει πρόεδρος της αρχής και όχι το 2019 (όπως υποστηρίζει το κατηγορητήριο), ενώ για αυτά τα συστήματα ασφαλείας είχε άλλωστε υπογραφεί η περιβόητη σύμβαση 717 μεταξύ ΕΡΓΟΣΕ και αναδόχου.
• -Σχετικά με το σύστημα ραδιοεπικοινωνίας GSM-R επί αμαξοστοιχιών, η κ. Τσιαπαρίκου εξηγεί πως καθίσταται απαραίτητη η υποβολή σχετικής αίτησης από την ΓΑΙΟΣΕ (κάτοχο του τροχαίου υλικού) με σκοπό να χορηγηθούν στη συνέχεια οι απαραίτητες εγκρίσεις από την ΡΑΣ. Όπως μάλιστα αναφέρει, μέχρι την 28.02.2023 δεν είχε υποβληθεί κάποια σχετική αίτηση για τις επίμαχες αμαξοστοιχίες, ενώ η ΓΑΙΑΟΣΕ μόλις λίγες ημέρες πριν το δυστύχημα στα Τέμπη είχε υποβάλει αιτήσεις για άλλες.
• -Για το τρίτο σκέλος του κατηγορητηρίου που αφορά στην παράλειψη περιορισμού της ταχύτητας των αμαξοστοιχιών αλλά και στον ορισμό δύο σταθμαρχών αντί ενός κατά τη νυχτερινή βάρδια στον Σ.Σ. Λάρισας, εξηγεί στο υπόμνημα πως «τα εν λόγω μέτρα δεν αποτελούν, κατά τον Γενικό Κανονισμό Κίνησης, προϋποτιθέμενους όρους για την ασφαλή σιδηροδρομική κυκλοφορία (και, συνεπώς, η εφαρμογή τους δεν ήταν υποχρεωτική), η δε ρύθμιση των ζητημάτων που σχετίζονταν με αυτά εμπίπτει στις αρμοδιότητες του διαχειριστή υποδομής κι όχι της ΡΑΣ».

 

 

• -Τέλος, για το επίσης μείζον ζήτημα της θέσπισης εθνικών κανόνων η θέση της είναι πως η ΡΑΣ «έχει απλώς γνωμοδοτική (κι όχι αποφασιστική) αρμοδιότητα» και πως «η θέσπιση εθνικών κανόνων συντελείται με απόφαση του αρμόδιου Υπουργού, ύστερα από εισήγηση του Διαχειριστή Υποδομής και γνώμη της ΡΑΣ. Τέτοια εισήγηση ουδέποτε υποβλήθηκε προς τη ΡΑΣ, και ούτε υπήρχε λόγος να υποβληθεί».

Μάλιστα, κρίνει πως το κατηγορητήριο είναι «αντιφατικό, στο μέτρο που, από τη μία κατηγορούμαι ότι παρέλειψα να επιβάλω στον ΟΣΕ τον περιορισμό ταχύτητας αμαξοστοιχιών στο επίμαχο τμήμα, με την επιβολή εγκυκλίου βραδυπορίας, καθώς και τον ορισμό δύο σταθμαρχών κατά τη νυχτερινή βάρδια στον Σ.Σ. Λάρισας, ενώ από την άλλη φέρομαι, για τα ίδια ακριβώς ζητήματα, να παρέλειψα να εισηγηθώ στον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών τη θέσπιση νέων εθνικών κανόνων. Με άλλα λόγια, από τη μία φέρομαι να παρέλειψα, για τα ως άνω ζητήματα, να ενεργήσω προς επιβολή υφιστάμενου κανόνα, ενώ από την άλλη φέρομαι, για τα ίδια ακριβώς ζητήματα, να παρέλειψα να ενεργήσω προς θέσπιση νέου κανόνα».  

 

Οι προειδοποιητικές επιστολές 

ΕΔΩ ΤΟ PDF

 

Με αφορμή σοβαρά συμβάντα στο σιδηροδρομικό δίκτυο, η ΡΑΣ απέστειλε τον Δεκέμβριο του 2021 επιστολή με θέμα «Συστάσεις για τη βελτίωση της ασφάλειας των σιδηροδρόμων» και αποδέκτες τους ΟΣΕ ΑΕ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ΣΤΑΣΥ, RCLG, PEARL, GFR-Ελληνικό Υποκατάστημα, το Γραφείο Υπουργού, Υφυπουργού, Γενικού Γραμματέα και Γενικού Διευθυντή Μεταφορών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Με την εν λόγω επιστολή γινόταν σαφές πως υπάρχει ανησυχία και προβληματισμός για την αύξηση των ατυχημάτων στο σιδηροδρομικό δίκτυο, ενώ σκοπός της ήταν να επιστήσει την προσοχή των αρμοδίων φορέων ως προς την τήρηση της νομοθεσίας για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων.

 

Επιπλέον, προς υποστήριξη της θέσης της κ. Τσιαπαρίκου πως ο ρόλος της ΡΑΣ είναι εποπτικός και γνωμοδοτικός, η ίδια κάνει αναφορά στην υποστελέχωση της Αρχής αλλά και στην έλλειψη πόρων, κατάλληλου υλικοτεχνικού εξοπλισμού και υπαλλήλων με εξειδίκευση που μόνο αν υπήρχαν θα μπορούσε η ΡΑΣ να έχει περισσότερες αρμοδιότητες. Ενδεικτικά και ο ERA σε έκθεσή του έχει επισημάνει σχετικά: «Ο Οργανισμός διαπίστωσε ότι οι εξουσίες και η ικανότητα της Ρ.Α.Σ (RAS) να εκπληρώσει αυτό το καθήκον (όπως είναι τα νομοθετικά και διοικητικά εργαλεία και οι πόροι), είναι περιορισμένα». Μάλιστα, κατά το χρονικό διάστημα που επήλθε το δυστύχημα, η ΡΑΣ διέθετε 19 άτομα, από τα οποία τα 6 ανήκαν στο Τμήμα Ασφάλειας Σιδηροδρόμων (ο ένας ήταν ο Γενικός Διευθυντής). Για τα παραπάνω ήταν επίσης ενήμερος ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, Ιωάννης Ξιφαράς με επιστολή της ΡΑΣ τον Ιούλιο του 2021 αλλά και ο Παναγιώτης Πικραμένος (τότε αντιπροέδρος της Κυβέρνησης), με υπόμνημα της ΡΑΣ τον Απρίλιο του 2021.  

Ευθύνες ΟΣΕ και υπουργείου Μεταφορών

Διαβάζοντας κανείς το απολογητικό υπόμνημα της προέδρου της ΡΑΣ στον εφέτη ανακριτή, (ΕΔΩ PDF) διαπιστώνει πως γίνονται αναφορές και σε ευθύνες του ΟΣΕ αλλά και του υπουργείου Μεταφορών. Αναφέρεται χαρακτηριστικά πως «σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 3 του ν. 2671/1998, στις αρμοδιότητες του ΟΣΕ ανήκει, μεταξύ άλλων, η διαχείριση των συστημάτων ρύθμισης και ασφάλειας της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας» και πως σύμφωνα με το άρθρο 3 περίπτ. 2 του ν. 4408/2016, ως διαχειριστής υποδομής “ορίζεται κάθε φορέας ή εταιρεία που έχει την ευθύνη για τη λειτουργία, τη συντήρηση, την αναβάθμιση και την ανακαίνιση της σιδηροδρομικής υποδομής σε ένα δίκτυο, καθώς και την ευθύνη για τη συμμετοχή στην ανάπτυξή της, σύμφωνα με τους κανόνες που καθορίζει το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, στο πλαίσιο της γενικής πολιτικής του για την ανάπτυξη και τη χρηματοδότηση της υποδομής». Αρμοδιότητες επί των ζητημάτων ασφάλειας του σιδηροδρόμου έχει σαφώς και το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για το οποίο μεταξύ άλλων αναφέρεται: «Κατά τη λειτουργία τους, τόσο οι εταιρείες που αποτελούν αντικείμενο του παρόντος, δηλαδή η ΟΣΕ Α.Ε. και η ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε., όσο και η εν γένει σιδηροδρομική αγορά εποπτεύονται όσον αφορά σε θέματα λειτουργίας και αρμοδιοτήτων τους από τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών» (παρ. 2 εδαφ. α ́ του άρθρο 40 του ν. 4974/2022) ενώ «το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ορίζεται υπεύθυνο για τον καθορισμό των συνθηκών, του πλαισίου χρηματοδότησης και των στρατηγικών προτεραιοτήτων για τον τομέα των σιδηροδρόμων» (παρ. 3 του άρθρ. 40 ν. 4974/2022).    

---

Απορρίφθηκαν ξανά οι εθνικοί κανόνες από τον ERA

Πλησιάζοντας στα δύο χρόνια από την τραγωδία των Τεμπών, που 57 συνάνθρωποί μας έχασαν βίαια τη ζωή τους, σημαντική είναι και η νέα εξέλιξη η οποία προκύπτει από την δικογραφία της υπόθεσης των Τεμπών. Η κ. Τσιαπαρίκου έχει προσκομίσει έγγραφο από το οποίο φαίνεται πως οι εθνικοί κανόνες ασφαλείας απορρίφθηκαν για ακόμα μία φορά από τον ERA. Ο ευρωπαϊκός οργανισμός λειτουργώντας με μία εντελώς διαφορετική φιλοσοφία από την ελληνική, η οποία στηρίζεται στο ότι οι ίδιοι οι οργανισμοί πρέπει είναι υπεύθυνοι για τη λειτουργία τους, απέρριψε και τους 34 κανόνες που προτάθηκαν από το υπουργείο Μεταφορών, αφού αξιολογήθηκαν αρνητικά. Η Ελλάδα έχει προθεσμία δύο μηνών έως τις 29 Νοεμβρίου (δίνεται δυνατότητα παράτασης) να απαντήσει σχετικά και τελικά να αποδεχτεί ή όχι την αξιολόγηση του ERA. Από την άλλη πλευρά βέβαια η ΡΑΣ λαμβάνει ως δεδομένο πως υπάρχουν εθνικοί κανόνες, από τη στιγμή που το υπουργείο δεν τους έχει απορρίψει, ενώ μάλιστα στην πλατφόρμα του ERA εμφανίζονται ως υπό αξιολόγηση. Σοβαρά δεδομένα που επιβάλλεται να αξιολογηθούν με σκοπό να εξασφαλίζεται η ασφαλής λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου και η μετακίνηση των επιβατών σε αυτό.

 

 

ΕΔΩ το PDF

 

Πηγή: datajournalists.co.uk

• Φθηνότερα έως και 10 φορές από τα νόμιμα

• Το 2021 οι τελευταίοι δημοσιοποιημένοι έλεγχοι

του Βαγγέλη Τριάντη 

«Χρυσές» δουλειές κάνουν στη χώρα μας τα κυκλώματα που δραστηριοποιούνται στη λαθραία διακίνηση παράνομων φυτοφαρμάκων.

Πρόκειται για επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία φυτοφάρμακα κινεζικής προέλευσης, τα οποία μπαίνουν παράνομα στη χώρα μας και από εκεί καταλήγουν στο χωράφι, καθώς αρκετοί παραγωγοί τα προτιμούν επειδή είναι πολύ πιο φθηνά από τα νόμιμα.

Με τη μόνη διαφορά ότι τα συγκεκριμένα φυτοφάρμακα όχι μόνο είναι ακατάλληλα για τη γεωργία αλλά και εξαιρετικά επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία, ενώ πολλές φορές οι παραγωγοί δεν γνωρίζουν καν την επικινδυνότητα των συγκεκριμένων προϊόντων.

Όλα αυτά και ενώ ο νόμος που ψηφίστηκε από το 2012 και αφορά στη χορήγηση φυτοφαρμάκων μόνο κατόπιν συνταγής, παραμένει ανενεργός έπειτα από 12 χρόνια, όπως τονίζει στους Data Journalists, ο γεωπόνος και πρόεδρος του Γεωπονικού Συλλόγου Μακεδονίας-Θράκης, Γρηγόρης Νικολαΐδης. Κάτι που έχει ως αποτέλεσμα να ευνοούνται τα κυκλώματα λαθρεμπορίας παράνομων και επικίνδυνων φυτοφαρμάκων.

Οι Data Journalists ανοίγουν τον «φάκελο» της λαθρεμπορίας των παράνομων φυτοφαρμάκων σε μια προσπάθεια να ευαισθητοποιηθεί η Πολιτεία και το αρμόδιο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, που εδώ και τρία χρόνια δεν έχει δημοσιοποιήσει καν στοιχεία για τους ελέγχους που έχουν πραγματοποιηθεί και τα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί στους επιτήδειους. Πάμε να δούμε λοιπόν πώς λειτουργούν τα κυκλώματα.

Ακόμη μία σύλληψη για λαθρεμπόριο

Το βράδυ της 23ης Μαρτίου του 2024, αστυνομικοί του Τμήματος Ασφαλείας του Κιλκίς μετέβησαν σε αγροτική περιοχή της Ημαθίας. Οι αστυνομικοί είχαν πληροφορίες ότι στην περιοχή δρα οργανωμένο κύκλωμα το οποίο εισάγει και διακινεί παράνομα φυτοφάρμακα στη χώρα μας.

Οι αστυνομικοί βλέπουν ένα φορτηγό όχημα και δίπλα του δύο ΙΧ αυτοκίνητα. Το φορτηγό, όπως θα διαπιστώσουν στη συνέχεια είναι γεμάτο με παράνομα φυτοφάρμακα. Στο σημείο βρίσκονται έξι άνδρες. Δύο αλλοδαποί και τέσσερις ελληνικής καταγωγής οι οποίοι μεταφορτώνουν τα παράνομα φυτοφάρμακα από τα φορτηγά στα αυτοκίνητα. Οι αστυνομικοί κάνουν έφοδο και συλλαμβάνουν τους έξι άνδρες. Στη θέα των αστυνομικών ένας άνδρας τρέπεται σε φυγή με το αυτοκίνητο του. Ωστόσο και αυτός συλλαμβάνεται λίγη ώρα μετά.

Κατά την έρευνα, οι αστυνομικοί εντοπίζουν στο φορτηγό όχημα 680 συσκευασίες και 318 δοχεία λαθραίων φυτοφαρμάκων, ενώ στα δύο ΙΧ οχήματα εντόπισαν 98 συσκευασίες με λαθραία φυτοφάρμακα. Τα φορτία κατασχέθηκαν ενώ οι συλληφθέντες οδηγήθηκαν στον εισαγγελέα. Σε βάρος τους σχηματίσθηκε δικογραφία για σύσταση συμμορίας και λαθρεμπορία. Είναι μία ακόμη σπείρα που εντοπίζουν οι αρχές τα τελευταία χρόνια που δραστηριοποιείται στην εισαγωγή, διακίνηση και λαθρεμπορία παράνομων φυτοφαρμάκων και σίγουρα όχι η τελευταία.

Δείτε βίντεο από την έφοδο των αστυνομικών

Η λαθρεμπορία παράνομων φυτοφαρμάκων στην Ελλάδα είναι κάτι που γίνεται εδώ και δεκαετίες. Πρόκειται για επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία φυτοφάρμακα τα οποία παρασκευάζονται στο εξωτερικό, κυρίως στην Κίνα. Από εκεί μεταφέρονται στην Τουρκία η οποία μέχρι και πριν από λίγα χρόνια αποτελούσε την κύρια πύλη εισόδου των παράνομων φυτοφαρμάκων στη χώρα μας. Ο Έβρος άλλωστε αποτελεί προνομιακό σημείο, καθώς οι λαθρέμποροι γνωρίζουν πολύ καλά τα μονοπάτια στην περιοχή,  ώστε να μεταφέρουν το λαθραίο εμπόρευμα.

Τα παράνομα φυτοφάρμακα εισάγονται επίσης λαθραία και από την Βουλγαρία, καθώς εκεί οι έλεγχοι είναι γενικά πιο χαλαροί. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι από την ίδια χώρα εισάγονται σε ετήσια βάση παράνομα, εκατοντάδες τόνοι χημικών διαλυτών οι οποίοι χρησιμοποιούνται στη συνέχεια στη νοθεία καυσίμων στην Ελλάδα. Οι επιτήδειοι έχουν κατορθώσει να αναπτύξουν τα δικά τους δίκτυα με τη συμμετοχή βέβαια και εγχώριων συνεργατών.

Μετά την εισαγωγή τους σε ελληνικό έδαφος, εγχώριοι διακινητές αναλαμβάνουν να προωθήσουν τα φυτοφάρμακα στους παραγωγούς. Φορτηγά ξεφορτώνουν τσουβάλια με παράνομα φυτοφάρμακα σε διάφορες περιοχές της επικράτειας σε ανυποψίαστους παραγωγούς. Σε ορισμένες περιπτώσεις η διακίνηση γίνεται και με πλοία, ανάλογα τον προορισμό.

Τοξικά δηλητήρια επικίνδυνα για τον άνθρωπο

Σύμφωνα με παλιότερη εγκύκλιο του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, παράνομα φυτοφάρμακα είναι όσα δεν είναι αναγνωρισμένα από το ΥΠΑΑΤ. Εισάγονται σε συσκευασίες μέχρι 20 λίτρα ώστε να μπορούν να πουληθούν άμεσα, χωρίς παραστατικά ή με παραστατικά που τα περιγράφουν παραπλανητικά ως… λίπασμα. Συνήθως τα φυτοφάρμακα αυτά κυκλοφορούν «είτε σε λευκό μπουκάλι είτε σε μπουκάλι με ξενόγλωσση ετικέτα, στη βουλγαρική ή τουρκική γλώσσα». Αντίθετα τα νόμιμα φυτοφάρμακα έχουν ετικέτα στην ελληνική γλώσσα, που αναφέρει τον αριθμό έγκρισης, την εταιρεία-κάτοχο της έγκρισης, τις οδηγίες χρήσης, τις προφυλάξεις που πρέπει να πάρει ο χρήστης όταν ψεκάζει, τις οδηγίες για περίπτωση ατυχήματος κλπ. ενώ συνήθως εισάγονται σε μεγάλες συσκευασίες των 200 λίτρων.

Κατά την Ευρωπαϊκή Ένωση, ως «παράνομα» χαρακτηρίζονται τα φυτοφάρμακα που «είτε έχουν κριθεί ως μη αποδεκτά για την δημόσια υγεία, είτε δεν έχουν κατατεθεί αρκετές μελέτες που να αποδεικνύουν την ασφάλειά τους σύμφωνα με την ισχύουσα επιστημονική μεθοδολογία», όπως επισημαίνεται στην ιστοσελίδα του Ελληνικού Συνδέσμου Φυτοπροστασίας (ΕΣΥΦ). Για παράδειγμα, μπορεί να πρόκειται για φυτοφάρμακα με απαγορευμένη δραστική ουσία που συνεχίζουν να κυκλοφορούν εκτός περιόδου εξάντλησης αποθεμάτων ή προϊόντα με διαφορετικά στοιχεία από αυτά που αναγράφονται στην ετικέτα ή προϊόντα τα οποία είναι πλαστά. Δηλαδή προϊόντα που περιέχουν διαφορετικές δραστικές ουσίες από τα αυθεντικά, όπως για παράδειγμα φθηνούς διαλύτες ή διάφορες προσμίξεις.

Φθηνότερα έως και 10 φορές από τα νόμιμα

Συνήθως τα παράνομα φυτοφάρμακα χρησιμοποιούνται σε μεγάλες καλλιέργειες, όπως για παράδειγμα στο σιτάρι, το βαμβάκι ή το καλαμπόκι. Δεν αφήνουν όμως αδιάφορο και τον μικρό παραγωγό καθώς το κόστος τους είναι σημαντικά χαμηλότερο σε σχέση με τα νόμιμα φυτοφάρμακα. Είναι χαρακτηριστικό ότι «τα συγκεκριμένα σκευάσματα μπορεί να είναι έως και 10 φορές φθηνότερα σε σχέση με τα νόμιμα», όπως εξηγεί στους Data Journalists ο πρόεδρος του Γεωπονικού Συλλόγου Μακεδονίας-Θράκης, Γρηγόρης Νικολαΐδης. Κάτι που σημαίνει πολύ μικρότερο κόστος για τον παραγωγό από ότι με τα νόμιμα.

Ο ίδιος ασχολείται εδώ και πάνω από 20 χρόνια με το θέμα της διακίνησης και λαθρεμπορίας παράνομων φυτοφαρμάκων σε μια προσπάθεια πάταξης του φαινομένου με τη συνδρομή της επίσημης πολιτείας. Όπως εξηγεί στους Data Journalists, τα παράνομα φυτοφάρμακα «είναι στην ουσία δηλητήρια και μάλιστα πολύ τοξικά τα οποία, όπως έχουν δείξει διάφορες κλινικές μελέτες που γίνονται κατά καιρούς, έχουν πολύ σοβαρές επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό». Μάλιστα αρκετοί παραγωγοί δεν γνωρίζουν καν τι βάζουν στο χωράφι τους, όπως επίσης και τις σοβαρές επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό και το περιβάλλον.
«Τα φάρμακα αυτά περνούν από το υπέδαφος στον υδροφόρο ορίζοντα και έχουν μεγάλες επιπτώσεις στο περιβάλλον» τονίζει ο κ. Νικολαΐδης. Επομένως η αυξανόμενη χρήση «τους μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την καθαρότητα των εδαφών και των νερών και να επηρεάσει αρνητικά το φυσικό περιβάλλον των γηγενών ειδών», όπως προειδοποιεί ο ΕΣΥΦ.

Επίσης δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που καλλιέργειες καταστράφηκαν από τη χρήση αυτών των προϊόντων, με άμεσο αντίκτυπο στην εικόνα των ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό. Για παράδειγμα τον Ιούλιο του 2012, στη Βόρεια Ελλάδα κοντά στην περιοχή της Χαλάστρας, περίπου 7.000 στρέμματα καλλιέργειας βαμβακιού ζημιώθηκαν από χρήση παράνομου ζιζανιοκτόνου κακής ποιότητας (propanil τούρκικης προέλευσης) στο ρύζι. Ανάλογη περίπτωση καταγράφηκε και στην περιοχή του Μεσολογγίου την ίδια χρονική περίοδο.

Εκτός των επιπτώσεων στον άνθρωπο, σημαντικές είναι και οι απώλειες εσόδων για την ελληνική οικονομία, καθώς τα προϊόντα αυτά δεν επιβαρύνονται με δασμούς, ΦΠΑ, δασμών, έξοδα διακίνησης κλπ.

Το 2021 οι τελευταίοι δημοσιοποιημένοι έλεγχοι

Παρά τις επισημάνσεις των αρμοδίων φορέων εδώ και πολλά χρόνια για τη λαθρεμπορία παράνομων φυτοφαρμάκων, το φαινόμενο όχι μόνο εξακολουθεί να υφίσταται αλλά βαίνει αυξανόμενο.
«Ο αγώνας είναι διαρκής και συνεχής για να μειωθεί το φαινόμενο και χρειάζεται τη συνδρομή όλων των εμπλεκομένων για να χούμε αποτελέσματα.  Είναι ένα φαινόμενο που διαρκώς αυξάνεται», τονίζει στους Data Journalists η γενική διευθύντρια του ΕΣΥΦ, Φραντζέσκα Υδραίου.

Στην ιστοσελίδα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, δημοσιεύονται κάθε χρόνο όλες οι υποθέσεις λαθροδιακίνησης παράνομων φυτοφαρμάκων που έχουν εντοπιστεί από το 2003 και μετά όπως επίσης και τα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί. Ωστόσο τα τελευταία τρία χρόνια δεν έχουν αναρτηθεί αποτελέσματα με ελέγχους, άγνωστο γιατί.

Πιο αναλυτικά από το 2003 έως το 2021 εξαρθρώθηκαν περί τις 3.388 υποθέσεις διακίνησης παράνομων φυτοφαρμάκων στην ελληνική επικράτεια με τα συνολικά πρόστιμα να αγγίζουν τα 7,194 εκατ. ευρώ. To 2003 για παράδειγμα εξαρθρώθηκαν 29 υποθέσεις με τα πρόστιμα να αγγίζουν τα 210.500 ευρώ. Τη διετία 2007 – 2008 οι υποθέσεις αυξάνονται. κατακόρυφα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2007 εντοπίστηκαν 125 υποθέσεις και επεβλήθησαν πρόστιμά ύψους 357.400 ευρώ, ενώ το 2008 εξαρθρώθηκαν 178 υποθέσεις και μπήκαν πρόστιμα ύψους 346.700 ευρώ.

Κατακόρυφη αύξηση παρουσιάζουν οι υποθέσεις που εντοπίστηκαν τη διετία 2010 – 2011. Συγκεκριμένα το 2010 οι υποθέσεις παράνομων φυτοφαρμάκων που εξαρθρώθηκαν ανήλθαν σε 296 με 692.500 ευρώ πρόστιμα και το 2011, εντοπίστηκαν 191 υποθέσεις με 654.300 ευρώ πρόστιμα.

Ακόμη μεγαλύτερη αύξηση παρουσιάζουν τα στοιχεία για τη διετία 2017 – 2018, όπου καταγράφηκαν  424 υποθέσεις με 751.482 ευρώ πρόστιμα και 329 υποθέσεις  με 424.470 ευρώ πρόστιμα.

Ωστόσο, από το 2019 και μετά τα αποτελέσματα των ελέγχων είναι σημαντικά μειωμένα. Ειδικότερα το 2019 εντοπίστηκαν 121 υποθέσεις λαθρεμπορίας και επιβλήθηκαν πρόστιμα ύψους 249.262 ευρώ, το 2020 εντοπίστηκαν αντίστοιχα 269 υποθέσεις με πρόστιμα ύψους 521.145 ευρώ και το 2021 περί τις 191 υποθέσεις με πρόστιμα ύψους 375.225 ευρώ. Έκτοτε η τύχη των ελέγχων αγνοείται καθώς στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης δεν έχουν δημοσιοποιηθεί σχετικά στοιχεία.

Διαβάστε αναλυτικά τα στοιχεία με τους ελέγχους του ΥΠΑΑΤ:

Δεν εφαρμόζεται ο νόμος για τα φυτοφάρμακα

Την ίδια ώρα ένα ζήτημα που έχει προκύψει στην αγορά των φυτοφαρμάκων έχει να κάνει με τη νομοθεσία για τη συνταγογράφηση γεωργικών φαρμάκων. Η συνταγή χρήσης γεωργικών φαρμάκων αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την πώληση επαγγελματικής χρήσης γεωργικών φαρμάκων (φυτοπροστατευτικών προϊόντων). Συγκεκριμένα η διακίνηση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην ΕΕ ορίζεται από τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 1107/2009, του οποίου ο εφαρμοστικός νόμος στην Ελλάδα είναι ο 4036/2012, για τη «διάθεση γεωργικών φαρμάκων στην αγορά, ορθολογική χρήση αυτών και συναφείς διατάξεις». Ο νόμος αυτός προβλέπει τόσο διοικητικές, όσο και ποινικές κυρώσεις, για θέματα που σχετίζονται με την ορθολογική διαχείριση γεωργικών φαρμάκων.

Συγκεκριμένα το άρθρο 35 του νόμου 4036/2012 ορίζει ρητά ότι η «εμπορία γεωργικών φαρμάκων» επιτρέπεται μόνο «από ειδικά καταστήματα που πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές και διαθέτουν υπεύθυνο επιστήμονα».

Σύμφωνα με την παράγραφο 5α) του νόμου απαραίτητη «προϋπόθεση για τη λιανική πώληση γεωργικού φαρμάκου σε επαγγελματία χρήστη είναι η έκδοση συνταγής, για τη χρήση του».

Ωστόσο, όπως τονίζει ο κ. Νικολαΐδης «ο νόμος αυτός παραμένει στα χαρτιά και δεν εφαρμόζεται». Δηλαδή αν και η συνταγογράφηση από ειδικό επιστήμονα είναι απαραίτητη για να δοθεί το φάρμακο στην ουσία δεν εφαρμόζεται. Με αποτέλεσμα να αφήνεται χώρος ώστε να ανθεί το λαθρεμπόριο των παράνομων και επικίνδυνων φυτοφαρμάκων με δέλεαρ τη χαμηλότερη τιμή.

Πηγή: datajournalists.co.uk

• Από το «μάθημα των Ιμίων» στην αποθέωση του… outsourcing και στις Ένοπλες Δυνάμεις.
• Σκόπιμη απαξίωση των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων την ώρα που όλες οι αμυντικές βιομηχανίες θησαυρίζουν λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
• Η ΕΑΒ  δεν μπορεί πια να ανταποκριθεί ούτε στον εκσυγχρονισμό των F-16.
• Λεφτά υπάρχουν! 150.000 ευρώ από το Πολεμικό Ναυτικό σε ιδιωτική εταιρεία για να βελτιώσει την εικόνα του στα… μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Του Πάρι Καρβουνόπουλου

 

Την νύχτα των Ιμίων, αξιωματικοί «έτρεχαν» στη Θράκη για να εξασφαλίσουν ότι ιδιωτική βιομηχανία που είχε εμπλακεί σε «κρίσιμο πρόγραμμα» των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, θα άνοιγε τις εγκαταστάσεις της για να παραδώσει απαραίτητα «υλικά» για τις αποστολές υποβρυχίων του ελληνικού Στόλου. Η εταιρεία ανταποκρίθηκε, αλλά το περιστατικό συμπεριλήφθηκε στα «μαθήματα των Ιμίων». Το «μάθημα» έλεγε ότι οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις δεν μπορεί να εξαρτώνται από τον ιδιωτικό τομέα, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά στην παραγωγή πυρομαχικών και τη συντήρηση οπλικών συστημάτων, όπου αυτό είναι εφικτό.

Από το «μάθημα των Ιμίων», φθάσαμε τον Μάιο του 2021 να ακούμε τον τότε Α/ΓΕΕΘΑ Κων/νο Φλώρο να συγχαίρει το Πολεμικό Ναυτικό «για τη συνεργασία του με ιδιωτικό φορέα για τη συντήρηση και αναβάθμιση των ελικοπτέρων, τονίζοντας πως «το Πολεμικό Ναυτικό, σε δύσκολους καιρούς, καταφέρνει να αυξάνει τη διαθεσιμότητα των μέσων των Ενόπλων Δυνάμεων».

Σε τρεις τουλάχιστον περιπτώσεις τα ελικόπτερα που συντηρήθηκαν από τον «ιδιωτικό φορέα» παρουσίασαν σοβαρά προβλήματα όπως κατήγγειλε το προσωπικό του Πολεμικού Ναυτικού. Δεν ελήφθη κανένα μέτρο. Στην πρώτη περίπτωση μάλιστα η ευθύνη για τα προβλήματα επιχειρήθηκε να «φορτωθεί» στο πλήρωμα του ελικοπτέρου που πέταξε μετά από την επισκευή του.

Το outsourcing στις Ένοπλες Δυνάμεις, προωθείται ως ιδέα εδώ και χρόνια. Τα τελευταία χρόνια όμως η ιδιωτικοποίηση σημαντικών τομέων της Εθνικής Άμυνας έχει «απογειωθεί». Η παράδοση σημαντικών δομών που έχουν να κάνουν με την Εθνική Άμυνα της χώρας αποτυπώνεται προφανώς πρώτα από όλα στην αμυντική βιομηχανία.

Η Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων ήταν το πρώτο φιάσκο των ιδιωτικοποιήσεων. Από κρατική εταιρεία έγινε ιδιωτική με την ελπίδα ότι θα «αναστηθεί». Οι Ισραηλινοί που την αγόρασαν ύστερα από 7 χρόνια εκκαθάρισης, την χρησιμοποίησαν μόνο για πώληση scrap υλικών! Η ΕΛΒΟ κατασκεύαζε οχήματα… Τελικά, φθάσαμε στη διαπραγμάτευση νέας πώλησης της εταιρείας, αυτή τη φορά σε γερμανογαλλικό κονσόρτσιουμ εταιρειών τροχαίου υλικού.

ΕΑΣ: Θα αγοράζουν οι Ένοπλες Δυνάμεις πυρομαχικά από το εξωτερικό

Η αποτυχία στην ΕΛΒΟ ουδόλως προβλημάτισε τη σημερινή κυβέρνηση που έχει «αποθεώσει» τις ιδιωτικοποιήσεις στην Εθνική Άμυνα και ειδικότερα στην αμυντική βιομηχανία. Τα όσα συμβαίνουν στα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα κινούνται στα όρια του σκανδάλου.

Μετά από τις ανακοινώσεις για δημιουργία «πάρκου υπουργείων» στο χώρο όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις των ΕΑΣ Υμηττού, ήρθε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Τιερί Μπρετόν ήρθε στην Ελλάδα τον Μάιο του 2023, επισκέφθηκε τις εγκαταστάσεις των ΕΑΣ, διαβεβαίωσε ότι η ΕΕ θα αναλάβει το κόστος όποιων επισκευών χρειάζονταν σε μηχανήματα και ζήτησε άμεση παραγωγή πυρομαχικών 155 χιλιοστών. Οι αποθήκες όλης της Ευρώπης είχαν ήδη αδειάσει λόγω του πολέμου. Πώς αντέδρασε η ελληνική κυβέρνηση; «Έσπρωξε» τα ΕΑΣ σε μια εμφανώς μη συμφέρουσα συμφωνία με εταιρεία της Σλοβακίας. Οι Σλοβάκοι κερδίζουν και τα ΕΑΣ παίρνουν ψίχουλα.

Η σύμβαση με τη Σλοβάκικη MSM Export προβλέπει κοινοπραξία με τα ΕΑΣ, (ΕΑΣ 51%-MSM 49%) με management από την MSM και πλειοψηφία στο Δ.Σ. της κοινοπραξίας με τρία μέλη και δύο μέλη από τα ΕΑΣ.

Οι Σλοβάκοι αξιοποιώντας εγκαταστάσεις, προσωπικό και τεχνογνωσία ελέγχουν και ωφελούνται από το εργοστάσιο του Λαυρίου, ενώ τα ΕΑΣ απεμπόλησαν τη δυνατότητα που έχουν για παραγωγή μεταλλικών μερών πυρομαχικών (και ειδικότερα του 155mm με τεράστια διεθνή ζήτηση). Όμως η συμφωνία με την MSM δεν είναι το μοναδικό ζήτημα προς εξέταση.

Από τα μέσα του 2023 μέχρι σήμερα έχουν γίνει διαγωνισμοί, οι οποίοι επί της ουσίας εκχωρούν δραστηριότητες των ΕΑΣ σε ιδιώτες και δίνεται πολύ μικρής κλίμακας προτεραιότητα στην ενδυνάμωση της παραγωγής (προμήθεια υλικών κλπ).

Έγινε σωρεία απευθείας αναθέσεων κάτω των 30.000 ευρώ – δεν απαιτείται έγκριση από το Δ.Σ- καθώς και μελέτες που αφορούν τη μετεγκατάσταση τις οποίες χρηματοδότησαν το ΥΠ.ΟΙΚ με το ΤΑΙΠΕΔ και οι οποίες ανέρχονται περί τα 10.000.000 ευρώ.

Ο Γιάννης Σαραντής εκπρόσωπος των εργαζομένων στο ΔΣ των ΕΑΣ μίλησε για όλα αυτά τα ζητήματα και λίγες ώρες μετά απολύθηκε! Ο κ. Σαραντής εξήγησε τι θα συμβεί στις Ένοπλες Δυνάμεις αν τα ΕΑΣ «σβήσουν»: Θα αγοράζουν πανάκριβα πυρομαχικά από το εξωτερικό.

Γιάννης Σαράντης: Πρώην εκπρόσωπος των εργαζομένων στα ΕΑΣ

Οι εργαζόμενοι κατά καιρούς έχουν αναφερθεί σε μία σειρά εκχώρησης έργου σε ιδιώτες. Μερικά από αυτά:

• Διαγωνισμός για φύλαξη εγκαταστάσεων με ηλεκτρονικά μέσα (κάμερες κλπ), 4.791.918 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Πλην της εγκατάστασης, περιλαμβάνεται και η παρακολούθηση των εγκαταστάσεων μέσω καμερών από ιδιωτική εταιρεία, γεγονός που δεν είναι αποδεκτό για εγκαταστάσεις στρατιωτικής σημασίας. Επίσης ένα μεγάλο μέρος τοποθέτησης καμερών, συναγερμών κλπ αφορά το εργοστάσιο του Υμηττού, το οποίο όμως θα μετεγκατασταθεί και άρα όλες οι εγκαταστάσεις μέσω φύλαξης θα «ξηλωθούν».
• Διαγωνισμός για την απορρύπανση και εξυγίανση του εδάφους του εργοστασίου της Ελευσίνας από υπολείμματα εκρηκτικών υλών 19.600.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Τη περίοδο 2017-2018 είχε υπάρξει προσφορά για την ίδια εργασία ύψους 1.800.000 ευρώ.
• Βιομηχανική συνεργασία (εργολαβικοί εργαζόμενοι μέσω ΟΝΕΧ) 1.636.605 ευρώ + 2.029.390 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) για τον Υμηττό, 669.195 ευρώ + 829.801 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) για το Λαύριο και 527.427 ευρώ + 654.010 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) για τη Μάνδρα, για σύμβαση διάρκειας ενός έτους (έμμεση ιδιωτικοποίηση).
• Σύμβαση ύψους 1.364.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) για 2 έτη, για υπηρεσίες Λογιστηρίου και διοικητικής υποστήριξης (έμμεση ιδιωτικοποίηση).
• Διαγωνισμός για απογραφή (καταμέτρησης και εκτίμησης παγίων) πάγιου εξοπλισμού εκτός γηπέδων, ακινήτων και μεταφορικών μέσων, ποσού 299.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) για 6 μήνες.
• Διαγωνισμός για την παροχή υπηρεσιών για την βελτιστοποίηση – ελαχιστοποίηση του κόστους δαπανών για τα Ε.Α.Σ. και την υλοποίηση αυτών ύψους 295.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), διάρκειας 2 ετών.
• Διαγωνισμός για τη παροχή συμβούλων νομικού περιεχομένου, σχετικά με τις δυνατότητες και εναλλακτικές αξιοποίησης ακίνητων Ε.Α.Σ., ύψους 200.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), διάρκειας 6 μηνών.

ΕΑΒ: Απαξίωση που ανοίγει δρόμο σε ιδιώτες

Η απαξίωση της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας είναι συγκλονιστική. Μία εταιρεία που θα μπορούσε να έχει πελάτες από όλα τα Βαλκάνια και από πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης, εμφανίζεται αδύναμη να ανταποκριθεί ακόμη και στο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των F-16. Μέχρι πριν από ένα χρόνο το πρόγραμμα παρουσίαζε ελάχιστη καθυστέρηση. Η ΕΑΒ ήταν μόλις ένα αεροσκάφος πίσω σε σχέση με το σχεδιασμό. Σήμερα και μετά από την αλλαγή διοίκησης από τον Νίκο Δένδια το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των ελληνικών F-16 βρίσκεται επτά αεροσκάφη πίσω, γεγονός που σημαίνει χρονική καθυστέρηση ενός έτους. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι το τεχνικό προσωπικό εγκαταλείπει λόγω χαμηλών μισθών (800 – 900 ευρώ) την εταιρία. Ιδιωτικές εταιρείες τους απορροφούν με ευκολία. Την ίδια ώρα η κυβέρνηση δεν κάνει απολύτως τίποτα για να διορθώσει το πρόβλημα ενώ η νέα διοίκηση τριπλασίασε τις δικές της αμοιβές και ταυτόχρονα προσπαθεί να πείσει ότι το UAV ΑΡΧΥΤΑΣ πετάει…

Από την πλευρά τους οι εργαζόμενοι υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση αφήνει σκοπίμως τα προβλήματα να διαιωνίζονται καθώς έτσι διευκολύνεται η είσοδος των ιδιωτών.

Νίκος Καπίρης: Πρόεδρος Εργαζομένων ΕΑΒ

Το Μέγαρο Μαξίμου έχει πλήρη εικόνα για το τι συμβαίνει στην ΕΑΒ. Ο πρόεδρος των εργαζομένων στην ΕΑΒ Νίκος Καπίρης έχει ενημερώσει λεπτομερώς με επιστολή του.

Αρκούν κάποια αποσπάσματα της ενημέρωσης που έχει ο πρωθυπουργός για να καταλάβει κάποιος τι συμβαίνει:

«…Η αφαίρεση έργου από την ΕΑΒ κατά τα τελευταία 2,5 χρόνια και η προώθησή του σε φορείς συντήρησης του εξωτερικού, έχει εγείρει ερωτήματα για τη σκοπιμότητα και την αποτελεσματικότητα αυτών των ενεργειών. Οι διατιθέμενες πληροφορίες, τόσο όσον αφορά στο οικονομικό σκέλος, όσο και στο ποιοτικό, αποδεικνύουν ακριβώς το αντίθετο και αναρωτιόμαστε εάν τα σχετικά στοιχεία έχουν περιέλθει στην αντίληψή σας, ή σας τα έχουν αποκρύψει επιμελώς.

Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, έχει ανατεθεί η επικείμενη συντήρηση ενός εκ των VIP αεροσκαφών με τα οποία μετακινήστε και ο ίδιος, στην ελβετική εταιρεία Jet Aviation. Αναφερόμαστε στο Gulfstream G-V. Παρόλο που ο συγκεκριμένος τύπος αεροσκάφους και για λόγους που δεν γνωρίζουμε, δεν συντηρήθηκε ποτέ στην ΕΑΒ και άρα η κρατική εταιρεία δεν έχει αναπτύξει δυνατότητα ανάληψης του σχετικού έργου, θα παραθέσουμε ως συγκριτικό παράδειγμα κόστους, δύο απλούς αριθμούς:

• Κόστος εργατοώρας ΕΑΒ: 68 ευρώ.                                                                                                         
• Κόστος εργατοώρας Jet Aviation: 192 ευρώ.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, θεωρούμε πως αξίζει να αναφερθούμε για αρχή στα οικονομικά και μετά να περάσουμε και στην ποιότητα των φορέων του εξωτερικού, που εκθειάστηκαν με περίσσιο πάθος από συγκεκριμένα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης, ενώ την ίδια στιγμή κατηγορούσαν την κρατική ΕΑΒ, ως υπαίτια για την «πολύχρονη ομηρία εγκλωβισμένων πτητικών μέσων των Ενόπλων Δυνάμεων». Τα ίδια ΜΜΕ, «κατασκεύασαν» πριν λίγο καιρό μία ανύπαρκτη απόδοση ενός εκ των δύο μεταγωγικών C-130, τα οποία παραμένουν στην Πορτογαλική OGMA τα τελευταία δύο χρόνια. Αυτό που στην πραγματικότητα παραδόθηκε, ήταν το υπό σειριακό αριθμό 948 και ήταν από την ΕΑΒ».

Στο αναλυτικό ενημερωτικό που έστειλαν στο Μαξίμου οι εργαζόμενοι γίνεται λόγος για «σκάνδαλα ιδιωτών εργολάβων» που έχουν μπει ήδη στην ΕΑΒ. Ενδεικτικά αναφέρουμε:

Εκσυγχρονισμός F-16

 

«Με την υπογραφή της συμφωνίας για την αναβάθμιση των Ελληνικών F-16 στο επίπεδο block 70, ξεκίνησε και η διαμόρφωση των παραγωγικών χώρων, καθώς και οι απαραίτητες εκπαιδεύσεις του εμπλεκόμενου τεχνικού προσωπικού. Σε αυτό προστέθηκε δίχως να υπάρξει κάποια ενημέρωση και προσωπικό της εν λόγω εταιρίας, απουσία κάποιας νόμιμης σύμβασης. Ακουγόταν πως ρόλος τους θα ήταν η ανάληψη του management στο πρόγραμμα αναβάθμισης. Δηλαδή, η ΕΑΒ είχε κάνει τις διαπραγματεύσεις και τη συμφωνία με τους εταίρους, εντόπισε τις αδυναμίες, τις διόρθωσε, προετοίμασε τις εγκαταστάσεις, εκπαιδεύτηκε και μετά ήρθε η Apella για να εκπαιδευτεί δωρεάν, από εκείνους στους οποίους θα ασκούσε οργάνωση και διοίκηση. Ενώ λοιπόν αυτοπροσκλήθηκαν προκειμένου να συνδράμουν στο Viper, «τρύπωσαν» παράλληλα και στο κατασκευαστικό πρόγραμμα των F16, όπου η ΕΑΒ αποτελεί παγκόσμιο αποκλειστικό συμπαραγωγό της LM, για το Aft Section του μαχητικού. Απαίτησαν με θράσος να εκπαιδευτούν τσάμπα και σε αυτό το πρόγραμμα, χωρίς να δοθούν για άλλη μία φορά εξηγήσεις. Το είδος των τεχνικών, απόστρατοι της ΠΑ και λίγοι συνταξιούχοι της ΕΑΒ. Σταδιακά όμως και αφού οι υπερήλικες τα βρήκαν δύσκολα, αύξησαν τον αριθμό των «εκπαιδευόμενων» με προσλήψεις ατόμων νεαρής ηλικίας. Συνέχισαν έτσι να πληθαίνουν σε όλα τα επίπεδα, αποτολμώντας πρόσφατα ακόμα και τον παραγκωνισμό του έμπειρου προσωπικού της ΕΑΒ, στο κρίσιμο πόστο του ποιοτικού ελέγχου, των υπό αναβάθμιση αεροσκαφών. Μπροστά σε αυτά τα αίσχη, τα στελέχη και η διοίκηση της ΕΑΒ έκαναν πως δεν γνωρίζουν τίποτα, ενώ οι Αμερικάνοι απόρησαν με τις «αδικαιολόγητες» αντιδράσεις, δηλώνοντας πως εδώ είμαστε αφεντικά και εν ολίγοις όλοι μία παρέα! Παρέα βέβαια μόνο στα λόγια. Ούτε στο έργο, ούτε στην ανάληψη ευθυνών, ούτε στην πρόκληση ζημιών, ούτε στη χρηματική αποζημίωση…».

Συντήρηση C-130

«Στις 4 Μαΐου 2022, η τότε διοίκηση της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας, αποφάσισε την απευθείας ανάθεση έργου συντήρησης έως τεσσάρων μεταγωγικών αεροσκαφών C-130 της Πολεμικής Αεροπορίας, προς την Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρία Aerospace Management & Support, (AMS AERO, ΙΚΕ), με αμφίβολα έως σήμερα αποτελέσματα και οφέλη για την εργοδότρια, αλλά και βάσιμες υποψίες για την άσκοπη κατασπατάληση δημοσίου χρήματος.

Για αρχή, η εν λόγω εργολάβος προέκυψε ως μοναδική προτεινόμενη (;) για την ανάληψη του συγκεκριμένου κρίσιμου για τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις έργου. Ουδείς λοιπόν γνώριζε, το πως αυτή η εργοδοσία είχε ως μοναδικό υποκείμενο τη συγκεκριμένη επιχείρηση. Με αυτά ως δεδομένα, ελήφθη μία οριακά πλειοψηφική απόφαση, (4-3), για την ανάληψη της συντήρησης 2+2 αεροσκαφών από την συγκεκριμένη εταιρία, μέσω μιας σύμβασης που υπεγράφη τελικά στις 3/6/2022. Ταυτόχρονα, η ίδια σύσταση ΔΣ της 3^ης Ιουνίου 2022, προκειμένου να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, αλλά και να ικανοποιήσει ετεροχρονισμένα τις απαιτήσεις του νόμου 4412/2016, αποφάσισε να προχωρήσει στην άμεση προκήρυξη διαγωνιστικής διαδικασίας, για την ανάθεση του έργου της εργοστασιακής συντήρησης των υπολοίπων ενταγμένων αεροσκαφών C-130H/B. Και σε αυτή την περίπτωση εργολαβίας όμως, οι ζυμώσεις είχαν ξεκινήσει αρκετά νωρίτερα…». Στο τέλος του ενημερωτικού αναφέρεται:

«Δεν θελήσαμε να επεκταθούμε σε σκάνδαλα λοιπών απευθείας αναθέσεων, ή στις πριμοδοτήσεις και τις ευνοϊκές μεταχειρίσεις ατόμων μέσω κομματικής προώθησης. Ακόμα και στην περίπτωση προσώπων που υπηρετούν στο Ελληνικό κοινοβούλιο… Αυτά θα έθιγαν απευθείας την κυβέρνηση και δεν είναι αυτό που επιζητούμε. Σε καμία περίπτωση, δεν θα θέλαμε να θεωρήσετε πως αυτή η επιστολή έχει αντιπολιτευτικό χαρακτήρα. Κάθε άλλο. Σας ενημερώνουμε για αυτά που συμβαίνουν και ζητάμε τη στήριξή σας».

Λεφτά υπάρχουν: Χιλιάδες ευρώ για προώθηση στο… Instagram!

Η «εισβολή» ιδιωτών στις Ένοπλες Δυνάμεις έχει και τις…γραφικές της διαστάσεις. Είναι γνωστό το τεράστιο πρόβλημα παραιτήσεων που αντιμετωπίζει το Πολεμικό Ναυτικό. Γνωστές και οι αιτίες, με πρώτη τους εξευτελιστικούς μισθούς που λαμβάνει το προσωπικό. Η ηγεσία του Πολεμικού Ναυτικού θεώρησε ότι αυτό που πρέπει να γίνει είναι να βελτιώσει την εικόνα του. Όχι εξασφαλίζοντας καλύτερες αποδοχές στο προσωπικό, αλλά «ρετουσάροντας» την εικόνα του στα…μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό το «έργο» θα το αναθέσει σε ιδιωτική εταιρεία έναντι του ποσού των 150.000 ευρώ! Η εταιρία μάλιστα ζήτησε να χρησιμοποιήσει για την «καμπάνια» υπαξιωματικό του ΠΝ την οποία η ηγεσία του ΓΕΝ ήθελε να καλέσει σε απολογία για την «τολμηρή» της παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι πληροφορίες λένε ότι η επιθυμία της εταιρείας αποδεικνύεται ισχυρότερη από την άποψη της ηγεσίας του ΓΕΝ.

Πηγή: datajournalists.co.uk

• Η «Larisa Face Cover», που συστάθηκε εν μέσω πανδημίας και «διαφημίστηκε» από την κυβέρνηση για τις μάσκες της, έκανε παραγωγική μονάδα στην Λάρισα με επενδυτικό σχέδιο 4,2 εκατ. ευρώ – Το ποσό καλύφθηκε στο 100% από κράτος και δανεισμό
• Στην εταιρεία και ο υποψήφιος για πρόεδρος του ΣΕΒ, ο «Mr Chipita» Σπύρος Θεοδωρόπουλος
• Εγκρίθηκαν τον Απρίλιο για εκταμίευση τα «ζεστά» 2.307.325 της επιχορήγησης του δημοσίου
• Ίδια ημέρα πήραν το πράσινο φως όχι ένα, αλλά δύο επενδυτικά σχέδια της επιχείρησης
• Το δημόσιο έγινε και ο καλύτερος πελάτης αγοράζοντας μάσκες της εταιρείας επί κορονοϊού
• Παρά την εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, αλλά και την πελατεία του δημοσίου οι οικονομικές επιδόσεις της εταιρείας απογοητεύουν
• Ζημιές και μείωση εργαζομένων στο πρώτο ελληνικό εργοστάσιο ιατρικών μασκών στα τέλη του 2023  
• Εύλογα ερωτήματα για το αν έπιασαν τελικά τόπο τα λεφτά που δόθηκαν με κρατική χρηματοδότηση στους «επενδυτές»
• Εκτός κάδρου ο Νταβέλης από τις αρχές του 2024: Η «επένδυση», οι καλές σχέσεις με Μαξίμου, η υπεράσπισή του στην Βουλή, πως βρέθηκε στο προσκήνιο, το καμπανάκι ΕΟΦ και το κραχ στα ΜΜΕ

Του Βασίλη Γαλούπη

Στον σύγχρονο κόσμο οι μπίζνες είναι μια σχετική έννοια. Άλλοτε απαιτούν κεφάλαιο για ένα επιχειρηματικό βήμα, άλλοτε ούτε ευρώ. Όπως στην Ελλάδα που μπορεί κάποιος να βρεθεί, νόμιμα, με εργοστάσιο αξίας εκατομμυρίων έχοντας κάνει μηδενική επένδυση! Ίσως να μην μπορεί ο καθένας να το καταφέρει, αλλά όποιος γνωρίζει τους κανόνες του παιχνιδιού έχει την δυνατότητα να κάνει μπίζνες με τα λεφτά των… άλλων!

Στις 26 Απριλίου 2024 αναρτήθηκε από το υπουργείο Ανάπτυξης η «ολοκλήρωση – οριστικοποίηση του κόστους και πιστοποίηση έναρξης παραγωγικής λειτουργίας επενδυτικού σχεδίου της επιχείρησης «Larisa Face Cover A.E.» στο καθεστώς ενίσχυσης επιχειρηματικότητας μικρομεσαίων επιχειρήσεων».

Η συγκεκριμένη παραγωγική μονάδα βρίσκεται στην Λάρισα, στον δήμο Κιλελέρ, και παράγει φίλτρα μασκών τύπου meltblown. Το συνολικό κόστος του επενδυτικού σχεδίου ήταν 4,196 εκατ. ευρώ. Πόσα απ’ αυτά τα χρήματα έβαλαν ως επένδυση οι μέτοχοι της εταιρείας; Μηδέν!

Σύμφωνα με την απόφαση, η ενίσχυση με την μορφή επιχορήγησης από το κράτος είναι ύψους 2,307 εκατ. ευρώ. Τα υπόλοιπα χρήματα προέρχονται από δανεισμό. Συγκεκριμένα:

• «Το ύψος της εξωτερικής χρηματοδότησης μέσω ομολογιακού δανείου τριετούς τουλάχιστον διάρκειας ανέρχεται στο ποσό του 1.889.630 ευρώ, που αποτελεί ποσοστό ίσο με το 45,024% του συνολικού ενισχυόμενου κόστους της επένδυσης».
• «Το ύψος της ενίσχυσης με τη μορφή της επιχορήγησης ανέρχεται στο ποσό 2.307.325 ευρώ, που αποτελεί ποσοστό ίσο με το 54,976% του συνολικού ενισχυόμενου κόστους της επένδυσης».

Με την ίδια απόφαση εγκρίνεται η άμεση καταβολή του συνόλου της «ζεστής» επιχορήγησης 2,3 εκατ. ευρώ, από την στιγμή που διαπιστώθηκε ότι από τις 16 Φεβρουαρίου έχει ολοκληρωθεί η… επένδυση.

Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι για τις κτιριακές εγκαταστάσεις απαιτήθηκε ποσό 846.000 ευρώ, για τα έργα διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου 200.000 ευρώ, για τον μηχανολογικό εξοπλισμό κ.α. 3,1 εκατ. ευρώ και για συμβουλευτικές υπηρεσίες 20.000 ευρώ. Όλα καλύφθηκαν από δημόσιο χρήμα και από ομολογιακό δάνειο.

Την υπαγωγή στις διατάξεις του νόμου 4399/2016 για την ενίσχυση της Επιχειρηματικότητας είχε εξασφαλίσει και το επενδυτικό σχέδιο για «την δημιουργία νέας παραγωγικής μονάδας παρασκευής χειρουργικών μασκών» επιλέξιμου κόστους ίσου με 5.238.390 ευρώ και συνολικού ενισχυόμενου κόστους ίσου με 5.238.390 ευρώ. Το ποσό της επιχορήγησης ήταν στα 2.878.614 ευρώ.

Και τα δύο σχέδια (για τις χειρουργικές μάσκες και τα φίλτρα μασκών τύπου meltblown) εγκρίθηκαν την ίδια ημέρα, στις 19 Νοεμβρίου 2021.

 

Η απόφαση του υπουργείου Ανάπτυξης στις 26 Απριλίου 2024 (εδώ PDF)

Η «επένδυση» Νταβέλη, πως βρέθηκε στο προσκήνιο και το SOS από ΕΟΦ 

Ο φάκελος για την «επένδυση» είχε υποβληθεί προ τριετίας στο υπουργείο Ανάπτυξης, το 2021 επί υπουργίας Άδωνι Γεωργιάδη. Τότε αποφασίστηκε η υπαγωγή του επενδυτικού σχεδίου στο καθεστώς ενίσχυσης της Επιχειρηματικότητας Πολύ Μικρών και Μικρών Επιχειρήσεων.

Πρωταγωνιστής της εταιρείας μέχρι πέρυσι αλλά όχι πλέον, όπως θα δούμε στην συνέχεια, ήταν από το ξεκίνημα ο Θεσσαλός επιχειρηματίας, Αχιλλέας Νταβέλης. Όπως έχουμε ξαναγράψει, πρόκειται για άνθρωπο που διατηρεί στενές σχέσεις με την οικογένεια Μητσοτάκη (είναι κουμπάρος της Ντόρας Μπακογιάννη).

Ο Νταβέλης ήρθε στο προσκήνιο στα χρόνια της πανδημικής κρίσης. Την ίδια περίοδο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε δημοσιοποιήσει φωτογραφίες από την τηλεδιάσκεψη που είχε από το Mέγαρο Μαξίμου με επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνταν στην παραγωγή προστατευτικών μασκών, μεταξύ αυτών και τον Αχιλλέα Νταβέλη.

Ο κ. Νταβέλης, που στη συνέχεια «απλώθηκε» σε ποδόσφαιρο και ΜΜΕ, άντλησε σημαντικά κεφάλαια με τις μάσκες για τον κορονοϊό, στήνοντας εργοστάσιο σε χρόνο – ρεκόρ, από τις πρώτες μέρες της καραντίνας του Μαρτίου 2020. Στη συνέχεια η εταιρεία πήρε και τις γενναίες επιχορηγήσεις για νέες γραμμές παραγωγής.

Στις 6 Μαΐου 2020, μιλώντας στην Βουλή, ο Άδωνις Γεωργιάδης έλεγε: «Στο πλαίσιο της κυβερνητικής προσπάθειας να αυξηθεί η εγχώρια παραγωγή μασκών, εταιρεία στη Λάρισα έκανε επένδυση, με δικά της χρήματα, και βοηθήσαμε στην ταχεία εισαγωγή των μηχανών από την Κίνα, προκειμένου να ξεκινήσει η παραγωγή μέσα στον Απρίλιο». Κατά τη διάρκεια της συζήτησης ο υπουργός συνέχισε να υπερασπίζεται τον Αχιλλέα Νταβέλη, τότε πρόεδρο του Συνδέσμου Θεσσαλικών Επιχειρήσεων Βιομηχανιών, αλλά και ιδιοκτήτη του κέντρου αποκατάστασης Animus.

Στις 6.8.2021 ο Larisa Face Cover A.E.προχώρησε στην ανάκληση των μασκών που κατασκεύαζε η συγκεκριμένη εταιρεία «λόγω ύπαρξης κινδύνων για την υγεία του ανθρώπου».

Η απάντηση της Larisa Face Cover Α.Ε. ήταν ότι «προέβη σε ανάκληση από την αγορά όλων των μασκών που χρησιμοποιούν πανί εμποτισμένο με οξείδια χαλκού, σε συμμόρφωση με τη γνωμάτευση του ΕΣΕ και σε συνέχεια αντίστοιχων ανακλήσεων μασκών χαλκού σε όλες τις εταιρείες που βρίσκονται στην Ε.Ε.», συμπληρώνοντας ότι «από τα μέσα Μαΐου 2021, δηλαδή πολύ πριν από την ανάκληση, η εταιρεία είχε παύσει την παραγωγή και πώληση της μάσκας χαλκού».

Η ανακοίνωση σύστασης της εταιρείας, στις 26.3.2020, τέσσερις ημέρες μετά την ανακοίνωση απαγόρευσης κάθε άσκοπης κυκλοφορίας και μετακίνησης πολιτών σε όλη τη χώρα (εδώ PDF)

Οι αλλαγές προσώπων στην εταιρεία και η κατάληξη

Η Larisa Face Cover ήταν ένα «γέννημα» της πανδημικής κρίσης. Στο ΓΕΜΗ φαίνεται να συστάθηκε στις 26 Μαρτίου 2020, τέσσερις ημέρες μετά την ανακοίνωση απαγόρευσης κάθε άσκοπης κυκλοφορίας και μετακίνησης πολιτών σε όλη τη χώρα. Το αρχικό μετοχικό της κεφάλαιο ήταν 130.000 ευρώ. Σύμφωνα με τα επίσημα δημοσιοποιημένα έγγραφα του ΓΕΜΗ,  μέτοχοί της ήταν αρχικά η Lariway Holding δια του εκπροσώπου της Γιάννη Τσερέπα και ο Αχιλλέας Νταβέλης.

Έναν μήνα μετά προστίθεται στο ΔΣ και η Κυριακή Χατζηευφραιμίδου. Στις 29 Ιουνίου παρατηρείται μια ακόμα προσθαφαίρεση. Τα μέλη της εταιρείας είναι πλέον οι Γιάννης Τσερέπας (πρόεδρος ΔΣ), Αχιλλέας Νταβέλης (αντιπρόεδρος) και ο επιχειρηματίας Σπύρος Θεοδωρόπουλος (μέλος). Ο τελευταίος είναι γνωστός στο ελληνικό επιχειρείν με το προσωνύμιο «Μr Chipita», αν και η συγκεκριμένη επιχείρηση δεν βρίσκεται πλέον υπό τον έλεγχό του.

Ο κ. Θεοδωρόπουλος γνωστοποίησε πρόσφατα ότι θα είναι υποψήφιος στις προσεχείς εκλογές του ΣΕΒ. Στο παρελθόν έχει διατελέσει πρόεδρος της Ένωσης Εταιρειών Εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών.

Τελευταία φορά που εμφανίζεται στο ΔΣ ο Νταβέλης είναι εντός 2023. Στην πρώτη σχετική αναρτημένη απόφαση του 2024, στις 15 Φεβρουαρίου, την θέση του αντιπροέδρου φαίνεται να έχει καταλάβει πλέον ο Άγγελος Τσερέπας (του Ιωάννη). Το όνομα του Νταβέλη δεν περιλαμβάνεται έκτοτε στο ΔΣ. Το μετοχικό κεφάλαιο της LFC έχει ανέλθει σε 630.000 ευρώ.

Στο επίσημο site της επιχείρησης αναφέρεται ότι «Η Larisa Face Cover είναι βιομηχανία παραγωγής χειρουργικών μασκών 3ply TYPE II μίας χρήσης. Ιδρύθηκε στις 26 Μαρτίου του 2020 από δύο επιχειρηματίες «γέννημα – θρέμμα» του Θεσσαλικού κάμπου. Μαζί ένωσαν τις δυνάμεις τους και «γεννήθηκε» η Larisa  Face Cover στην «πρώτη γραμμή» της μάχης της μάσκας. Ο Γιάννης Τσερέπας, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Lariplast SA και ο Αχιλλέας Νταβέλης, Πρόεδρος του Συνδέσμου Θεσσαλικών Επιχειρήσεων και Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Animus, αποφάσισαν με τον δικό τους τρόπο να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της Υγειονομικής Κρίσης κατασκευάζοντας χειρουργικές μάσκες με αποδοτικότητα φιλτραρίσματος ιών >98%».

 Η σύμβαση με τον ΕΟΠΠΥ για μάσκες ύψους 1,3 εκατ. ευρώ τον Μάιο 2022 (εδώ PDF)

Καλύτερος πελάτης το δημόσιο!

Αν και οι δουλειές, κυρίως με το κράτος που μετά τις επιχορηγήσεις για τα επενδυτικά σχέδια ανέλαβε και τον ρόλο του πελάτη, ξεκίνησαν καλά λόγω πανδημίας και ανάγκης μασκών, τα πράγματα φαίνεται ότι εξελίσσονται διαφορετικά απ’ ό,τι θα περίμενε κανείς, παρά την γενναιόδωρη κρατική χρηματοδότηση, την δανειοδότηση, αλλά και την αγορά την προϊόντων.

Σε μια εκ των συμβάσεων με τον ΕΟΠΠΥ στις 24.5.2022 η LFC αναλαμβάνει την προμήθεια χειρουργικών μασκών αντί τιμήματος 1,34 εκατ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ.

Είχε προηγηθεί στις 21 Οκτωβρίου 2021 άλλο deal, αυτή την φορά με το υπουργείο Εργασίας, για προμήθεια μασκών για μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων, ύψους 608.000 ευρώ με ΦΠΑ.

Τα καμπανάκια για ζημιές

Όμως, δεν άργησαν τα δυσοίωνα δημοσιεύματα των ΜΜΕ. Στις 2 Οκτωβρίου 2023, ο Οικονομικός Ταχυδρόμος έκανε λόγο για «Ζημιές και μείωση εργαζομένων στο πρώτο ελληνικό εργοστάσιο ιατρικών μασκών».

Το ρεπορτάζ ανέφερε ότι «ο κύκλος εργασιών της εταιρείας, η οποία στήθηκε μέσα σε 25 ημέρες μετά την ανακοίνωση του πρώτου κρούσματος κορωνοϊού στην Ελλάδα τον Φεβρουάριο του 2020, κατέγραψε μείωση της τάξης του 45,5% το 2022 καθώς από 3,46 εκατ. ευρώ το 2021 υποχώρησε σε 1,88 εκατ. ευρώ. Το μεικτό αποτέλεσμα της εταιρείας ήταν ζημιογόνο στις –412.152 ευρώ από 137.659 ευρώ το 2021, ενώ αρνητικό στις -852.109 ήταν το αποτέλεσμα προ τόκων και φόρων από – 694.823 ευρώ την προηγούμενη οικονομική χρήση. Αυξημένες ζημιές «έγραψε» η LFC και στην τελευταία γραμμή του ισολογισμού της, με τα αποτελέσματα μετά φόρων το 2022 να διαμορφώνονται σε –1,27 εκατ. ευρώ από –1,05 εκατ. ευρώ το 2021».

Επιπλέον σημαντική μείωση σημειώνει, κατά το δημοσίευμα, «και ο αριθμός των εργαζομένων της εταιρείας, καθώς από 58 άτομα στη χρήση του 2021, το 2022 ήταν 47».

Το ίδιο δημοσίευμα ανέφερε ότι «νέες δραστηριότητες αναπτύσσει και ο Αχιλλέας Νταβέλης, αφού πριν τρεις μήνες ίδρυσε την εταιρεία 2EatFish με αντικείμενο την επεξεργασία και συντήρηση ψαριών».

Έναν μήνα μετά, το φως της δημοσιότητας είδαν ρεπορτάζ περί απολύσεων δημοσιογράφων και τεχνικών στον μιντιακό όμιλο  Νταβέλη και λουκέτο παραρτημάτων του καναλιού του σε Αθήνα, Βόλο και Τρίκαλα.

Αν και η LFC χρηματοδοτήθηκε και ταυτόχρονα δανειοδοτήθηκε για τις επενδύσεις της στις μάσκες λόγω του κορωνοϊού, ενώ ταυτόχρονα ένας από τους καλύτερους πελάτες των προϊόντων της ήταν το ελληνικό δημόσιο, φαίνεται πλέον να προβληματίζει με τις οικονομικές της επιδόσεις, ενώ προκύπτουν εύλογα ερωτήματα για το αν έπιασαν τόπο τα λεφτά που δόθηκαν με κρατική χρηματοδότηση στους «επενδυτές».

Πηγή: datajournalists.co.uk