Ο Έντσον Αράντες ντο Νασιμέντο, ο θρύλος του παγκόσμιου ποδοσφαίρου γνωστός και ως Πελέ, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 82 ετών την Πέμπτη 29 Δεκεμβρίου 2022. Υπήρξε ο κορυφαίος μιας γενιάς Βραζιλιάνων ποδοσφαιριστών που, κατά γενική ομολογία, άφησαν εποχή στο άθλημα. Κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο τρεις φορές και είναι ο πρώτος σκόρερ όλων των εποχών της Εθνικής Βραζιλίας. Πώς κατάφερε όμως αυτός ο άνθρωπος, που απλώς αγαπούσε το ποδόσφαιρο όπως τόσοι άλλοι, να γίνει ένα παγκόσμιο είδωλο; Ήταν απλά ο καλύτερος σ’ αυτό που έκανε ή υπάρχουν και κάποια άλλα χαρακτηριστικά που τον κάνουν να ξεχωρίζει;

Πριν λίγες ημέρες επανακυκλοφόρησε το βιβλίο «Πελέ: Η αυτοβιογραφία» (Μετάφραση Θανάσης Χειμωνάς), στο οποίο ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής όλων των εποχών αφηγείται την ιστορία της εκπληκτικής ζωής του και της μοναδικής του καριέρας. Ο Πελέ γράφει με σεμνότητα και χιούμορ, αποκαλύπτει όλες τις πτυχές της ποδοσφαιρικής του σταδιοδρομίας, διηγείται τις εμπειρίες του ως πολιτικού, ως πρέσβη του αθλητισμού, ως συμβόλου μιας ολόκληρης κουλτούρας. Η αυτοβιογραφία του Πελέ είναι ένα βιβλίο που θα αγαπήσει κάθε φίλαθλος αλλά και όλοι όσοι εκτιμούν τα αληθινά ιδιοφυή πνεύματα που με τη δράση τους γράφουν Ιστορία.

«Εμείς οι Βραζιλιάνοι έχουμε χρέος να δείξουμε στον κόσμο πως δεν είμαστε απλώς οι πέντε φορές Παγκόσμιοι Πρωταθλητές αλλά και άνθρωποι με συναισθήματα και καλούς τρόπους, υπακούοντας πάντα στον υπ’ αριθμόν ένα κανόνα του αθλητισμού και της ζωής: Να ξέρουμε να χάνουμε. Ελπίζω αυτό το βιβλίο, στο οποίο μιλάω για τη ζωή μου, να αποτελέσει ως ένα βαθμό παράδειγμα, να προβάλει ό,τι καλό μού πρόσφερε το ποδόσφαιρο και τη ζωτική σημασία αυτού του αθλήματος για μένα, και τέλος, να αναδείξει το γεγονός ότι, για να πετύχεις, πρέπει να ξέρεις να αποδέχεσαι τις προκλήσεις. Στον αθλητισμό, στη ζωή, υπάρχουν νίκες και ήττες.»

Έντσον Αράντες ντο Νασιμέντο (Πελέ).

Από τον πρόλογο του βιβλίου.

Βρείτε το εδώ.

Επιμελητές του τόμου είναι οι Μ. Γ. Βαρβούνης και Αλ. Γ. Καπανιάρης και η έκδοση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τον εκδοτικό οίκο «Ιδιόμελον» με δαπάνη της Περιφέρειας Θεσσαλίας – Περιφερειακών Ενοτήτων Μαγνησίας και Σποράδων.

Δεκαπέντε μελέτες

Περιλαμβάνει δεκαπέντε μελέτες και βασίζεται  στο Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο «Ο Ρήγας και ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός στη Θεσσαλία», που συνδιοργανώθηκε από το Εργαστήριο Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, την Περιφέρεια Θεσσαλίας – Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας & Βορείων Σποράδων, την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, διά της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος, την Ιερά Μητρόπολη Δημητριάδος & Αλμυρού, τον Πολιτιστικό φορέα της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος & Αλμυρού «Μαγνήτων Κιβωτός», για τη διάσωση του πολιτιστικού αποθέματος, στις 5-6 Νοεμβρίου 2021 στον Βόλο.

Σκοπός του Συνεδρίου ήταν, μέσα από τη συμμετοχή διακεκριμένων Ελλήνων επιστημόνων και μελετητών, να αναδειχθούν και να συζητηθούν νέα ευρήματα και νέοι προβληματισμοί, να δοθούν νέες ερμηνείες σε ήδη γνωστά ζητήματα, και παραλλήλως, να παρουσιαστεί νέο ερευνητικό υλικό για το οποίο δεν έχει ενημερωθεί η επιστημονική κοινότητα.

Μια τέτοιου είδους συλλογική και οργανωμένη ανταλλαγή απόψεων αποτέλεσε σημείο αναφοράς στην επανεκτίμηση του νεοελληνικού διαφωτισμού στη Θεσσαλία αλλά και του έργου του Ρήγα Βελεστινλή.

Ο τόμος εκτείνεται σε δύο θεματικούς άξονες

Ο πρώτος άξονας αφορά το πνευματικό περιβάλλον του διαφωτισμού, με το οποίο συσχετίστηκε ο Ρήγας, και η διασύνδεση του με αξιόλογους Έλληνες λόγιους της εποχής. Ο δεύτερος άξονας αφορά τους λόγιους και ιερομονάχους που συνδέθηκαν με τον διαφωτισμό και την εκπαίδευση στη Θεσσαλία.

Η Θεσσαλία ανέδειξε πολλούς διαφωτιστές όπως τους: Ρήγα Βελεστινλή, Άνθιμο Γαζή, Δανιήλ Φιλιππίδη, Κωνσταντίνο Κούμα, Γρηγόριο Κωνσταντά, Διονύσιο Πύρρο, Στέφανο Δούγκα, Δημήτριο Αλεξανδρίδη, Ιωάννη Πέζαρο, Δημήτριο Γοβδελά, Κωνσταντίνο Οικονόμο, Ιωάννη Οικονόμο Λογιώτατο, Χριστόφορο Περραιβό, Επιφάνιο Δημητριάδη, Στέφανο Κομμητά, Θεόκλητο Φαρμακίδη, Ζήση Κάβρα, κ.ά.

ΜΙΚΡΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ:

Η Ράνια είναι μια τριαντάχρονη γυναίκα που προσπαθεί να βγάλει τον έρωτα από την ζωή της, λόγω των αποτυχημένων σχέσεων που την τραυμάτισαν βαθιά. Όταν όμως γνωρίζει τον μοιραίο άντρα που κατέστρεψε την καλύτερη της φίλη, αποφασίζει να τον κατακτήσει και να τον τιμωρήσει για όσα έκανε. Και στο πρόσωπό του να εκδικηθεί όσους πλήγωσαν και την ίδια.  Όμως δεν έχει ιδέα ότι πλησιάζοντας τον, μπλέκει σε μια περιπέτεια, που θα την οδηγήσει στα άκρα, αλλάζοντας και απειλώντας την ίδια της την ζωή, αφού ο άνθρωπος αυτός, κρύβει ένα απίστευτο μυστικό, που όποιος το μάθει, κινδυνεύει. Τα πράγματα περιπλέκονται ακόμα περισσότερο, όταν ο έρωτας παρασύρει και τους δυο, πέρα από κάθε επιτρεπόμενο όριο.

Πώς γίνεται να ζήσουν μαζί μια γυναίκα που έχει απαγορευτικό σχέσης μέσα της, με έναν άντρα που έχει απαγορευτικό σχέσης από τις συνθήκες της ζωής του, μιας και από χρόνια  η ζωή του δεν του ανήκει πια; Ένα αναπάντεχο ερωτικό θρίλερ που διαδραματίζεται σε δυο ηπείρους.

«ΦΥΛΑΞΟΥ ΑΝ Μ’ ΑΓΑΠΑΣ»: Όταν οι απαγορεύσεις φουντώνουν τον έρωτα, αλλάζοντας κι απειλώντας την ίδια την ζωή. Τότε η αγάπη γίνεται μια επικίνδυνη περιπέτεια.
 

«Βιβλία της Μικρασίας» παρουσιάζει σε ομώνυμη έκθεση η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη από τις 14/12. Με εκθέματα από τη σπουδαία της συλλογή μικρασιατικών εκδόσεων, χειρογράφων και τεκμηρίων από το 1764 έως το 1922, η έκθεση εστιάζει στη γεωγραφική διασπορά των ελληνικών τυπογραφείων με επίκεντρο τη Σμύρνη (η «Σμυρναϊκή Βιβλιογραφία» καταγράφει πάνω από 2.000 εκδόσεις), καθώς επίσης τις Κυδωνιές και την Τραπεζούντα. Πραγματοποιείται μέσα στο Κεντρικό Αναγνωστήριο της Γενναδείου Βιβλιοθήκης.

Χάρτες, ιστορικά και γεωγραφικά βιβλία του 19ου αιώνα, σπανιότατες καραμανλίδικες και φραγκοχιώτικες εκδόσεις, καθώς και λεξικά παρουσιάζουν τους ανθρώπους της πολυπολιτισμικής Μικράς Ασίας, Λειτουργικά και θεολογικά βιβλία με κορυφαία την Ακολουθία του οσίου και θεοφόρου πατρός ημών Συμεών, το πρώτο βιβλίο που τυπώθηκε στη Σμύρνη το 1764, μαρτυρούν την έντονη θρησκευτική δραστηριότητα των ελληνορθόδοξων πληθυσμών της Μικράς Ασίας.

Μια ευρεία γκάμα μυθιστορημάτων ή θεατρικών έργων σηματοδοτούν ένα έντονο λογοτεχνικό ενδιαφέρον. Ξεχωριστή ενότητα αφιερώνεται στην εκπαίδευση, ηθικοπλαστική και μη, των γυναικών, με πρώτο χρονολογικά τη μετάφραση από τη λόγια Ευανθία Καΐρη, του γαλλικού έργου του Bouilly Συμβουλαί προς την θυγατέρα μου, αλλά και ο περιοδικός τύπος της εποχής, που δείχνει την εξέλιξη της θέσης της γυναίκας και την πορεία προς τη νεωτερικότητα.

Μοναδικά ιστορικά τεκμήρια της εποχής που αποκτήθηκαν πρόσφατα συμπληρώνουν το πανόραμα της εποχής: το χειρόγραφο σημειωματάριο ενός δάσκαλου που μαθήτευσε στη Σχολή των Κυδωνιών, το λεύκωμα ενός Σμυρνιού εφήβου, το ημερολόγιο ενός στρατιώτη της Μικρασιατικής Εκστρατείας και ένα λεύκωμα με φωτογραφίες από την Καταστροφή της Σμύρνης του σκηνοθέτη Ελία Καζάν. Την έκθεση επιμελείται η Ειρήνη Σολομωνίδη, επικεφαλής βιβλιοθηκάριος της Γενναδείου Βιβλιοθήκης. Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Στις 26 Οκτωβρίου του 2022, 65 χρόνια ακριβώς από τον θάνατο του Νίκου Καζαντζάκη, το μοναδικό έως σήμερα ανέκδοτο μυθιστόρημά του, Ο Ανήφορος, κυκλοφόρησε για πρώτη φορά σε όλα τα βιβλιοπωλεία της Ελλάδας.

Η πρώτη ανοιχτή στο κοινό παρουσίαση του Ανήφορου θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 7 Νοεμβρίου 2022 στις 6 μ.μ. στην αίθουσα «Γιώργος Ανεμογιάννης» του Μουσείου Νίκου Καζαντζάκη στη Μυρτιά της Κρήτης.

Ομιλητές θα είναι ο Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος, εκδότης των εκδόσεων Διόπτρα, ο Θανάσης Αγάθος, Αναπληρωτής Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας ΕΚΠΑ, και η Παρασκευή Βασιλειάδη, Υπ. Δρ Νεοελληνικής Φιλολογίας ΕΚΠΑ & Επιμελήτρια Συλλογών Μουσείου Καζαντζάκη.

Την παρουσίαση θα συντονίσει η Μαριλένα Μηλαθιανάκη, Διευθύντρια του Μουσείου Καζαντζάκη.

Μετά την παρουσίαση θα εγκαινιαστεί στο Μουσείο η περιοδική έκθεση με τίτλο «Ο ΑΝΗΦΟΡΟΣ: Το γνωστό-άγνωστο έργο του Νίκου Καζαντζάκη», στην οποία οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να δουν το χειρόγραφο του Ανήφορου, που φυλάσσεται και εκτίθεται στο Μουσείο, καθώς και τεκμήρια που σχετίζονται με τη συγγραφή, τον ιστορικό της περίγυρο και την ιστορία του χειρογράφου. H έκθεση πραγματοποιείται με τη στήριξη με της Περιφέρειας Κρήτης.

Η παράδοση του Ανήφορου στους αναγνώστες και στους μελετητές 75 και πλέον χρόνια μετά τη συγγραφή του δεν αποτελεί απλώς μια πολύ μεγάλη λογοτεχνική στιγμή για τη χώρα μας αλλά και ένα ιδιαίτερο πολιτιστικό γεγονός.

Πρόκειται για ένα έργο πρωτοποριακό και πολύ σημαντικό για την εποχή του, καθώς ο μεγάλος Κρητικός συγγραφέας επιχειρεί μέσα από αυτό να αποτυπώσει τη μεταπολεμική εποχή της Ελλάδας και της Ευρώπης, δίνοντας έμφαση στο ζήτημα της ενσυναίσθησης και του αναστοχασμού του παρελθόντος.

Ο Ανήφορος θα αποτελέσει έναν σημαντικό κρίκο στην εργογραφία του Νίκου Καζαντζάκη, καθώς, όπως θα καταστεί σαφές στους αναγνώστες, πρόκειται για ένα δημιούργημα του μεγάλου συγγραφέα, που στέκει επάξια δίπλα στα άλλα του αριστουργήματα.

Ο Μάικ Ντέιβις και υπήρξε πολλά πράγματα στη ζωή του: 16χρονος redneck με μάλλον δεξιές και πατριωτικές απόψεις, που ενδιαφερόταν να κάνει κόντρες με αμάξια, οργανωτής του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα, τμήμα της ριζοσπαστικής έκρηξης της δεκαετίας του 1960, φορτηγατζής και οδηγός λεωφορείου και καθηγητής πανεπιστημίου. Δήλωνε πάντα – και ήταν μια μάλλον ακριβής περιγραφή – «σοσιαλιστής της παλιάς σχολής», καθώς συνδύαζε τη μαρξιστική αναφορά με την επιμονή σε μια πολιτική με αναφορά στην εργατική τάξη.

Πάνω από, όμως, ήταν ένας άνθρωπος που μπορούσε πάντα να πει μια ιστορία με ένα μοναδικό τρόπο.

Τα βιβλία του εντάσσονται σε αυτό που λέμε ιστορία αλλά δεν είναι τα τυπικά βιβλία ιστορίας. Αυτό έχει να κάνει με τα θέματα με τα οποία αποφάσισε να ασχοληθεί, αλλά και με τον τρόπο γραφής του.

Στο Prisoners of the American Dream του 1986, έγραψε για την ιστορία του εργατικού κινήματος. Στο εκπληκτικής δύναμης City of Quartz toy 1990, γράφει ένα πανόραμα της ιστορίας μιας πόλης, του Λος Άντζελες συζητώντας ταυτόχρονα το μέλλον της. Θα ξαναγυρίσει σε αυτό μαζί με τον Jon Wiener το 2020 όταν θα γράψουν μαζί την μεγάλου εύρους ελεγεία για το ριζοσπαστισμό του Λος Άντζελες στη δεκαετία του 1960. Στο Ecology of Fear, όπου στηλιτεύσει τις τεράστιες ανισότητες ως προς τα μέτρα για ενδεχόμενη πυρκαγιά ανάμεσα σε εύπορες και φτωχές περιοχές, θα ξεκινήσει μια σειρά βιβλίων που αντικείμενο θα έχουν τα πράγματα που τον τρόμαζαν, κάτι που θα το συνεχίσει με το The Monster at Our Door του 2005, που αντικείμενο θα έχει μια ενδεχόμενη πανδημία γρίπης των πτηνών και θα το επανεκδώσει συμπληρωμένο το 2020,με νέο τίτλο, The Monster Enters με βάση και τα δεδομένα από την πανδημία Covid-19. Στο Late Victorian Holocausts πιάνει τη σχέση ανάμεσε φυσικά φαινόμενα και αποικιοκρατικές πολιτικές. Στο Planet of Slums θα ασχοληθεί με το πώς εξελίσσονται οι μεγαπόλεις του πλανήτη και οι μεγάλες μάζες της εργατικής τάξης του «άτυπου» τομέα. Στο Buda’s Wagon του 2007 προσέφερε μια ιστορία του αυτοκινήτου βόμβα ως όπλου στα χέρια κινήματων. Στο Old Gods, New Enigmas του 2018 θα επιστρέψει στον ίδιο τον Μαρξ και το έργο του.

Και την ίδια στιγμή παρέμεινε πάντα ακτιβιστής, ενεργός, στο πλευρό των κινημάτων και με εξαιρετική ικανότητα να αναλύσει τη συγκυρία στα δοκίμιά του, συχνά δημοσιευμένα στο New Left Review, του οποίου άλλωστε υπήρξε μέλος της συνταντικής επιτροπής,

Άνθρωπος εντυπωσιακής ευρυμάθειας, ικανός να καταβροχθίζει κυριολεκτικά κάθε βιβλία ή άρθρο πάνω σε ένα αντικείμενο, με ξεχωριστή οξυδέρκεια αλλά και μοναδική ικανότητα να μπορεί όλα αυτά να εντάσσονται σε αφηγήματα που ήταν ταυτόχρονα ακριβόλογα και συναρπαστικά, ο Ντέιβις κατάφερε να είναι ταυτόχρονα ιδιαίτερα επιδραστικός ως ιστορικός, με σημαντική επίδραση και σε όσους αναζητούν κριτικές προσεγγίσεις στα ζητήματα του χώρου και της πολεοδομίας, σημείο αναφοράς για την αμερικανική Αριστερά, αλλά και μια από τις καλύτερες πένες στον αγγλόφωνο δοκιμιακό λόγο.

Πάλεψε για καιρό με τον καρκίνο του οισοφάγου, όμως το καλοκαίρι του 2022 ανακοίνωσε ότι σταματούσε τις θεραπείες και θα ελάμβανε πλέον μόνο παρηγορικη-ανακουφιστική φροντίδα.

«Εάν λυπάμαι για κάτι, είναι που δεν θα πεθάνω στη μάχη ή σε ένα οδόφραγμα, όπως πάντα φανταζόμουν ρομαντικά – εννοώ πολεμώντας», είπε σε μια από τις τελευταίες συνεντεύξεις του.

Πηγή: in.gr

TAGS:MIKE DAVISΙΣΤΟΡΙΑΜΑΡΞΙΣΜΟΣ

"Η Δύναμη, Εσύ"  Το νέο τραγούδι για παιδιά της Αθηνάς Ανδρεάδη Ειδικά γραμμένο για το βιβλίο "Οι μαχητές του Ντάο" της Ελένης Ανδρεάδη    Ενας ύμνος στην δύναμη και το όνειρο που έχουν τα παιδιά να αλλάξουν τον κόσμο, διαμορφώνοντας ένα καλύτερο μέλλον, είναι το νέο τραγούδι της Αθηνάς Ανδρεάδη (Athena Andreadis), "Η Δύναμη, Εσύ" Ειδικά γραμμένο από την Αθηνά Ανδρεάδη για το νέο παιδικό βιβλίο της αδελφής της Ελένης Ανδρεάδη, "Οι Μαχητές του Ντάο", το τραγούδι είναι μια δυνατή πνοή αισιοδοξίας και χαράς, που ενθαρρύνει τα παιδιά να προστατέψουν τον κόσμο και να βρουν τη δύναμη για να κινήσουν ουρανό και γη, για ένα καλύτερο μέλλον. Παιδιά που υπερασπίζονται την οικολογική ισορροπία στον πλανήτη βρίσκοντας και την ισορροπία μέσα τους. Η περιβαλλοντολόγος και βραβευμένη με Κρατικό Βραβείο συγγραφέας Ελένη Ανδρεάδη στο νέο της βιβλίο παρουσιάζει τους "Μαχητές του Ντάο", παιδιά που υπερασπίζονται την οικολογική ισορροπία στον πλανήτη. Ένα συναρπαστικό βιβλίο σε εξαιρετική εικονογράφηση του βραβευμένου εικονογράφου Γιάννη Σκουλούδη, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.  Η Aθηνά Ανδρεάδη έχει διαγράψει μια εντυπωσιακή πορεία, με τους πέντε προσωπικούς της δίσκους, που έχουν κερδίσει διθυραμβικές κριτικές από τα διεθνή media. Ήταν η αγαπημένη Ελληνίδα τραγουδίστρια του Leonard Cohen, με τον οποίο συνεργάστηκε. Εχει συνεργαστεί και με άλλα μεγάλα ονόματα όπως τον Billy Steinberg και τον Andrea Bocelli. Μένει μόνιμα στο Λος Άντζελες, είναι μέλος της Ακαδημίας των βραβείων Grammy και τραγούδια της έχουν συμπεριληφθεί σε δημοφιλείς ξένες σειρές και διαφημίσεις. Έχει αναπτύξει έντονη οικολογική δράση, και ως πρέσβειρα του Plastic Pollution Coalition στις ΗΠΑ.  Μουσική & στίχοι: Αθηνά Ανδρέαδη  www.athenaandreadis.com Ελένη και Αθηνά Ανδρεάδη

www.athenaandreadis.com

Αχιλλέας Παπαρσένος

SERGEI GURIEV & DANIEL TREISMAN
Spin Dictators
εκδ. Princeton University Press, σελ.360

Οι δικτατορίες αλλάζουν. Τον περασμένο αιώνα ο Χίτλερ, ο Στάλιν και ο Μάο κυβέρνησαν χρησιμοποιώντας τη μαζική βία, τον τρόμο, την προσωπολατρεία, την ωμή προπαγάνδα, την απόλυτη ιδεολογική συμμόρφωση και την ξενοφοβία. Στον 21ο αιώνα του αλληλοεξαρτώμενου και δικτυωμένου κόσμου, οι «δικτάτορες του φόβου» έχουν περιοριστεί, αλλά μια νέα γενιά «δικτατόρων της εξαπάτησης» έχουν έλθει στο προσκήνιο, όπως ο Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Βίκτορ Ορμπαν, που προσποιούνται τους δημοκράτες, αποφεύγουν κατά το δυνατόν την αιματηρή καταπίεση του παρελθόντος και μονοπωλούν την εξουσία διαστρέφοντας την αλήθεια, αξιοποιώντας τη σύγχρονη τεχνολογία για να ελέγχουν τους πολίτες και υπονομεύοντας συστηματικά τους θεσμούς της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Η στροφή από τον φόβο στην εξαπάτηση οφείλεται κυρίως στις δυνάμεις του εκσυγχρονισμού και της παγκοσμιοποίησης, που εντείνουν τις πιέσεις για ανοικτές κοινωνίες και πολιτικές ελευθερίες. Η παραπλάνηση είναι το εργαλείο με το οποίο αυτά τα αυταρχικά καθεστώτα αντιστέκονται στις πιέσεις που δέχονται από το εσωτερικό και το εξωτερικό.

Αυτά είναι τα βασικά μηνύματα του βιβλίου του Σεργκέι Γκούριεφ, καθηγητή Οικονομικών στη Sciences Po στο Παρίσι και του Ντάνιελ Τράισμαν, καθηγητή Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Λος Αντζελες, με το οποίο σκιαγραφούν το νέο πρόσωπο του αυταρχισμού, το οπλοστάσιο που χρησιμοποιεί και τον τρόπο που οι φιλελεύθερες δημοκρατίες μπορούν να απαντήσουν στην απειλή.

Η μέθοδος

Πώς από τους «δικτάτορες του φόβου» περάσαμε σε αυτούς «της εξαπάτησης», οι οποίοι μονοπωλούν την εξουσία διαστρέφοντας την αλήθεια.

Με πλήθος παραδειγμάτων από τον χώρο της Δεξιάς και της Αριστεράς περιγράφουν πώς «οι δικτάτορες της εξαπάτησης» συγκαλύπτουν τις καταχρήσεις τους, αποσπούν τη λαϊκή υποστήριξη με επιτηδευμένη προπαγάνδα, νοθεύουν τη δημοκρατία, χειραγωγούν τη δικαιοσύνη, εκβιάζουν τους πολιτικούς αντιπάλους τους και υποσκάπτουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στους δημοκρατικούς θεσμούς, διασπείροντας την παραπληροφόρηση, τον κυνισμό και τον διχασμό, ενώ αποφεύγουν τη διεθνή απομόνωση αναπτύσσοντας δεσμούς με τις δυτικές ελίτ προς όφελός τους.

Καλλιεργώντας την εικόνα των ικανών ηγετών που εγγυώνται την ευημερία του λαού, κατηγορούν τους αντιφρονούντες για μειωμένο πατριωτισμό και προσπαθούν να αποκρύψουν τον αυταρχισμό τους μέσα από τυπικά δημοκρατικές διαδικασίες, αχρηστεύοντας τα συνταγματικά αντίβαρα του ελέγχου της εξουσίας. Επιτρέπουν μεν τη συμμετοχή κομμάτων της αντιπολίτευσης σε εκλογές, αλλά εγείρουν εμπόδια στην πολιτική δράση τους. Αντί της αυστηρής λογοκρισίας ενθαρρύνουν την αυτολογοκρισία και ανέχονται την κυκλοφορία ολίγων επικριτικών ΜΜΕ, για να δείχνουν ότι σέβονται την ελευθερία έκφρασης, ενώ ταυτόχρονα ελέγχουν ασφυκτικά τα κρατικά ΜΜΕ και αναθέτουν σε φίλους τους να αποκτήσουν την ιδιοκτησία όσων ανεξαρτήτων ΜΜΕ μπορούν να αμφισβητήσουν την κυριαρχία τους.

Οι «δικτάτορες της εξαπάτησης» έχουν τελειοποιήσει το ψέμα και χειρίζονται επιδέξια και δόλια την πληροφορία. Με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας παρακολουθούν και εκφοβίζουν τους αντιπάλους τους στην πολιτική και τα ΜΜΕ, απειλώντας τους με φορολογικά αδικήματα, ποινικές διώξεις και διαρροή προσωπικών δεδομένων. Για να εξασφαλίσουν δε την έξωθεν καλή μαρτυρία αγοράζουν τις υπηρεσίες προθύμων δυτικών επιχειρήσεων, τραπεζιτών, δικηγόρων και εταιρειών λόμπι. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των συγγραφέων, οι «δικτάτορες του φόβου» αντιπροσώπευαν το 60% του συνόλου το 1970 και λιγότερο από το 10% τη δεκαετία του 2000. Το ποσοστό των «δικτατόρων της εξαπάτησης» ανήλθε από το 13% στο 53% την ίδια περίοδο. Οι υπόλοιπες περιπτώσεις χαρακτηρίζονται υβριδικές.

Για την κατάταξη των αυταρχικών ηγετών σε «δικτάτορες του φόβου ή της εξαπάτησης» χρησιμοποιούνται διάφορα κριτήρια. Ο Κιμ Γιονγκ Ουν της Βόρειας Κορέας και ο Μπασάρ αλ Ασαντ της Συρίας κατατάσσονται στους «δικτάτορες του φόβου». Η Κίνα έχει περάσει από διάφορες μεταλλάξεις, αλλά τελευταία η κοινή αντίληψη είναι ότι ο Σι Τζινπίνγκ έχει επιλέξει το κράτος παρακολούθησης και φόβου, όπως ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στη Σαουδική Αραβία και ο Ερντογάν στην Τουρκία, μετά την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016. Αν η συγγραφή του βιβλίου είχε ολοκληρωθεί μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, υποψήφιος για την ίδια στήλη θα ήταν σίγουρα και ο Πούτιν.

Οι συγγραφείς συνιστούν στη Δύση να ακολουθήσει απέναντί τους την «εμπλοκή της αντιπαλότητας», με διαρκή εγρήγορση, σθεναρή αντίσταση στις προσπάθειες υπονόμευσης των δημοκρατικών θεσμών, μεθοδική καταγραφή των καταχρήσεων και υπεράσπιση του παγκοσμίου φιλελευθέρου συστήματος. Η Δύση καλείται να παύσει να βοηθάει τους δικτάτορες να ξεπλένουν το μαύρο χρήμα και τη φήμη τους και να πιέζει διαρκώς για τον εκσυγχρονισμό, την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, που αποτελούν την καλύτερη ελπίδα για τη στροφή προς τη δημοκρατία. Είναι επίσης επιτακτικό να τακτοποιήσει τα του οίκου της, ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών και να πληγεί έτσι η προπαγάνδα ότι η Δύση είναι διεφθαρμένη και βρίσκεται σε παρακμή. Η έλξη που ασκεί η δημοκρατία παγκοσμίως αποτελεί ένα πανίσχυρο όπλο στην αντιπαράθεση με τα αυταρχικά καθεστώτα. Ο προσφορότερος τρόπος να ηττηθεί μια ιδέα είναι με μια καλύτερη ιδέα και ο αυταρχισμός σίγουρα δεν προσφέρει ένα καλύτερο όραμα, καταλήγουν.

* Ο κ. Αχιλλέας Παπαρσένος υπηρέτησε στην ελληνική πρεσβεία της Ουάσιγκτον ως προϊστάμενος του γραφείου Τύπου και Επικοινωνίας.

Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ